Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương gợi ý 4 “điểm chạm” để doanh nghiệp Nhật Bản hợp tác chặt chẽ với Việt Nam

Tại sự kiện Ngày Công nghệ Thông tin Việt Nam 2025 (Vietnam IT Day) lần thứ 12 tổ chức ở Nhật Bản, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương đã đưa ra 4 “điểm chạm” chiến lược nhằm thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa doanh nghiệp hai nước trong lĩnh vực công nghệ số, R&D và chuyển đổi số. Sự kiện quy tụ hơn 200 đại biểu từ hơn 150 doanh nghiệp Nhật Bản và 12 doanh nghiệp Việt Nam.

Sự kiện do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) tổ chức dưới sự bảo trợ của của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam và sự phối hợp của Hiệp hội Công nghiệp Thông tin Nhật Bản (JISA), Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), Ủy ban Hợp tác Công nghệ thông tin Việt Nam -Nhật Bản (VJC), Hiệp hội Chuyển đổi số Việt Nam tại Nhật Bản (VADX).

Toàn cảnh sự kiện.

Việt Nam - đối tác phát triển phần mềm quan trọng thứ 2 của Nhật Bản

Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, quan hệ kinh tế Việt - Nhật vẫn duy trì nền tảng vững chắc. Kim ngạch thương mại song phương đạt 46,23 tỷ USD năm 2024; cán cân thương mại nghiêng dương cho Việt Nam. Nhật Bản hiện là một trong những nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, với hơn 5.557 dự án và tổng vốn đăng ký 78,6 tỷ USD tính đến 3/2025.

Khảo sát của JETRO cho thấy, hơn 60% doanh nghiệp Nhật đang hoạt động tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng trong 1-2 năm tới; khoảng 50,9% doanh nghiệp mong muốn tăng mua sắm sản phẩm, dịch vụ tại Việt Nam. Đây là những tín hiệu mạnh mẽ về độ tin cậy của chuỗi cung ứng và nguồn nhân lực số Việt Nam.

Các doanh nghiệp công nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam đã vượt qua mô hình gia công truyền thống, tiến lên tham gia toàn bộ vòng đời sản phẩm: từ nghiên cứu, thiết kế, kiến trúc hệ thống đến triển khai hiện đại hóa công nghệ (cloud, AI, blockchain, XR…). Hiện, doanh nghiệp Việt chiếm 6-7% thị phần thị trường ủy thác phát triển phần mềm tại Nhật (quy mô trên 30 tỷ USD/năm), với tốc độ tăng trưởng 20-40%/năm.

Đến nay, Việt Nam đã trở thành đối tác quan trọng lớn thứ hai về phát triển phần mềm của Nhật Bản và được ưu tiên lựa chọn bởi các doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực công nghệ thông tin, với hơn 300 doanh nghiệp công nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam được thành lập và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho thị trường này. Trong đó, hơn 100 doanh nghiệp hiện đã có văn phòng tại Nhật Bản.

Lộ trình hợp tác mới giữa doanh nghiệp công nghệ Việt Nam và Nhật Bản

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương đã chia sẻ 4 "điểm chạm" mà các doanh nghiệp Nhật Bản có thể hợp tác chặt chẽ hơn với đối tác Việt Nam.

Thứ nhất, mở rộng hợp tác chiến lược với doanh nghiệp Việt Nam trong phần mềm, dịch vụ công nghệ số, chuyển đổi số và phát triển sản phẩm công nghệ mới.

Thứ hai, tăng cường R&D chung, cùng đầu tư phòng thí nghiệm, trung tâm tại Việt Nam và Nhật trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, nhất là các công nghệ số như AI, bán dẫn.

Thứ ba, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo mở, tạo điều kiện cho startup và doanh nghiệp sáng tạo Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng, vườn ươm, dự án thử nghiệm tại Nhật Bản (y tế, đô thị thông minh, logistics…).

Thứ tư, hỗ trợ đào tạo, trao đổi nhân lực.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương phát biểu tại sự kiện.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA khẳng định, các doanh nghiệp Việt Nam đã sẵn sàng và đang thực thi các giải pháp chuyển đổi số và AI phức tạp nhất. Năng lực của doanh nghiệp Việt Nam đã được chứng minh qua các dự án quy mô lớn, giúp hiện đại hóa hệ thống cho các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực tài chính, bán lẻ, logistics của Nhật Bản.

Đặc biệt, trong công cuộc chuyển đổi số của hai nước, Việt Nam và Nhật Bản có một sứ mệnh chung là chuyển đổi xanh, khi cả hai quốc gia đều cam kết đạt Net-Zero vào năm 2050. Theo ông, việc hiện đại hóa hệ thống cũ là "cơ hội vàng" để tích hợp các giải pháp công nghệ xanh, đặc biệt trong ngành ô tô.

Để hiện thực hóa tầm nhìn "Đồng kiến tạo tương lai số", ông Nguyễn Văn Khoa cũng đã đề xuất với cộng đồng doanh nghiệp công nghiệp công nghệ thông tin Việt - Nhật 3 sáng kiến:

Sáng kiến "Digital Innovation Hubs Việt - Nhật": VINASA và VADX sẽ làm đầu mối, phối hợp cùng JISA và JETRO để hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo chung. Các trung tâm này sẽ không chỉ là nơi R&D, mà là nơi doanh nghiệp hai nước cùng nhau nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa các sản phẩm công nghệ "Made by Vietnam-Japan" cho các ngành công nghiệp trọng điểm như sản xuất ô tô, tài chính, y tế.

Sáng kiến "Liên minh Chinh phục Thị trường Toàn cầu": Hai bên sẽ thành lập một liên minh chính thức, nơi các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản có thế mạnh bổ trợ cho nhau sẽ cùng xây dựng giải pháp và đấu thầu các dự án chuyển đổi số tại các thị trường thứ ba như ASEAN, Hoa Kỳ và Châu Âu.

Sáng kiến "Vườn ươm Tài năng Công nghệ Thế hệ mới": VINASA sẽ hợp tác với các trường đại học hàng đầu của Việt Nam và các tập đoàn công nghệ Nhật Bản để xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu, "đo ni đóng giày" cho các lĩnh vực chiến lược như thiết kế vi mạch bán dẫn, AI trong sản xuất, và công nghệ xanh, đảm bảo một nguồn nhân lực chất lượng cao và bền vững cho tương lai hợp tác.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA phát biểu tại sự kiện.

Ông Ishida Eiji - Trưởng phòng Xúc tiến Cơ sở hạ tầng số quốc tế Cục Chiến lược Toàn cầu, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản (MIC) nhấn mạnh, Nhật Bản đang triển khai Chiến lược DX & Innovation 2030, với trọng tâm là AI, an ninh mạng, dữ liệu lượng tử, trung tâm dữ liệu thế hệ mới và All-Photonics Network (APN). Đây là những trụ cột hạ tầng số then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo an ninh quốc gia. Việt Nam là một đối tác quan trọng, có khả năng đồng hành cùng Nhật Bản trong phát triển hạ tầng số và nhân lực số cho cả khu vực.

Ông Ishida Eiji, Trưởng phòng Xúc tiến Cơ sở hạ tầng số quốc tế Cục Chiến lược Toàn cầu, Bộ MIC phát biểu tại sự kiện.

Theo ông Junya Kawamoto, Chủ tịch Ủy ban Hợp tác Quốc tế JISA, trong hơn 30 năm qua, năng lực số của Nhật Bản đã tụt hạng nghiêm trọng từ vị trí số 1 thế giới năm 1992 xuống hạng 38 vào năm 2024 theo xếp hạng năng lực cạnh tranh số của IMD. Để lấy lại vị thế, ông nhấn mạnh, cần một chiến lược táo bạo - Generative AI có thể trở thành ‘game changer’ mở ra cơ hội để Nhật Bản phục hồi sức mạnh công nghệ và tăng tốc đổi mới. "Nhật Bản cần hợp tác sâu sắc hơn với các đối tác chiến lược như Việt Nam, quốc gia đang nổi lên mạnh mẽ với năng lực công nghệ, nhân lực trẻ và tinh thần đổi mới sáng tạo", ông nhấn mạnh.

Sự kiện không chỉ mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác công nghệ thông tin giữa Việt Nam và Nhật Bản mà còn khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi giá trị số toàn cầu.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/thu-truong-bui-hoang-phuong-goi-y-4-diem-cham-de-doanh-nghiep-nhat-ban-hop-tac-chat-che-voi-viet-nam-197250829103815911.htm