Thực phẩm 'calo rỗng': Tại sao không nên ăn?

calo rỗng - Ảnh 1. — Những loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe - Ảnh minh họa

Theo ThS Ngô Thị Hà Phương (Trung tâm Giáo dục Truyền thông Dinh dưỡng - Viện Dinh dưỡng), "calo" là đơn vị của năng lượng, trong dinh dưỡng, calo đề cập đến năng lượng mà mọi người nhận được từ thức ăn và đồ uống mà họ tiêu thụ, năng lượng sẽ được sử dụng cho chuyển hóa cơ bản của cơ thể (hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa) và cho các hoạt động thể chất.

"Rỗng" theo nghĩa đen có nghĩa là không có gì. Do đó, các thực phẩm được coi là "calo rỗng" khi những thực phẩm đó chỉ cung cấp năng lượng mà chứa ít hoặc không chứa vitamin và chất khoáng cần thiết cho cơ thể.

Vì vậy hậu quả khi tiêu thụ nhiều thực phẩm này là tạo ra cân nặng dư thừa và thiếu hụt các vitamin và khoáng chất.

Thực phẩm "calo rỗng" gây ra tác hại cho cơ thể

Thực phẩm và đồ uống calo rỗng bao gồm các loại đồ uống có đường và thực phẩm chế biến, siêu chế biến, thức ăn nhanh. Thành phần của các thực phẩm calo rỗng thường nhiều đường tự do, chất béo xấu, cung cấp nhiều năng lượng.

Tuy nhiên sẽ thiếu đi lượng chất xơ, chất béo tốt, lượng chất đạm cần thiết cho quá trình tạo hình, phát triển, đáp ứng miễn dịch, và các hoạt động chuyển hóa khác của cơ thể.

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy tiêu thụ đồ uống có đường với tần suất từ 1 lon một ngày có thể gây ra những ảnh hưởng xấu lên sức khỏe như tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến hệ xương răng, béo phì, đái tháo đường, bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa khác…

Những thực phẩm chế biến, siêu chế biến, thức ăn nhanh có xu hướng chứa nhiều muối, đường, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, giàu năng lượng calo, chất bảo quản và các thành phần đã qua chế biến.

Khi ăn các thực phẩm này, ngay lập tức chúng sẽ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu và huyết áp cũng như làm tăng tình trạng viêm, làm cho cơ thể không nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Còn về lâu dài, chế độ ăn nhiều thức ăn loại này có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, miễn dịch, viêm nhiễm, sức khỏe tim mạch, béo phì...

Giảm cơ hội tiêu thụ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể

Bác sĩ Phương giải thích vai trò của thực phẩm là cung cấp các chất dinh dưỡng cho cơ thể phát triển, hoạt động bình thường và khỏe mạnh.

Chất dinh dưỡng không chỉ cung cấp năng lượng cho hoạt động, tăng trưởng và tất cả các chức năng của cơ thể (như thở, tiêu hóa thức ăn, tạo nhiệt độ) mà còn là nguyên liệu cho sự phát triển và sửa chữa của cơ thể và giữ cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.

Các chất như carbohydrates (chất bột đường bao gồm tinh bột, đường, chất xơ); lipid (chất béo bao gồm acid béo no, acid béo không no, chất béo chuyển hóa, cholesterol); protein (chất đạm) có vai trò cung cấp năng lượng. Đây là 3 chất dinh dưỡng đa lượng bao gồm chất bột đường, chất đạm và chất béo.

Trong các chất này, đường tự do thuộc nhóm chất bột đường và một số chất béo no, chất béo chuyển hóa thuộc nhóm chất béo là thành phần chính của các thực phẩm chứa calo rỗng, có vai trò cung cấp năng lượng.

Khi tiêu thụ nhiều các thực phẩm calo rỗng, cơ thể sẽ được cung cấp năng lượng là chủ yếu mà ít được cung cấp các chất dinh dưỡng khác như chất xơ, acid béo không no, chất đạm cần thiết cho các quá trình cần thiết khác của cơ thể.

Ngoài ra thực phẩm calo rỗng cung cấp lượng năng lượng cao, với các chất béo khó tiêu hóa, bởi vậy sẽ làm cho trẻ không còn nhu cầu ăn thêm các thực phẩm khác nữa.

calo rỗng - Ảnh 2. — Một số ví dụ về các thực phẩm calo rỗng - Ảnh: Viện Dinh dưỡng quốc gia

Như vậy, các nhu cầu về vitamin và chất khoáng, chất đạm, chất béo tốt sẽ không được đáp ứng đủ, dẫn đến cơ thể trẻ đang quá trình lớn sẽ không được cung cấp các nguyên liệu đầy đủ cho phát triển tối ưu cả về thể chất và tinh thần.

Khi trẻ tiêu thụ những thực phẩm calo rỗng, về cơ bản trẻ vẫn nhận được năng lượng cho cơ thể để duy trì các hoạt động chuyển hóa cơ bản và hoạt động thể lực, tuy nhiên sẽ bị thiếu đi những chất dinh dưỡng cơ bản cho quá trình tạo hình và phát triển.

Xác định các thực phẩm calo rỗng

Để biết loại thực phẩm nào chứa calo rỗng, cần đọc nhãn dinh dưỡng và tìm các thông tin về đường (sugars), đường bổ sung (added sugars), chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, lượng natri, và năng lượng. Đọc thêm hướng dẫn về đọc nhãn dinh dưỡng để lựa chọn thực phẩm lành mạnh.

LINH HÂN

Nguồn: https://tuoitre.vn/thuc-pham-calo-rong-tai-sao-khong-nen-an-20251101151205851.htm