Tìm HLV trưởng: Bóng đá Đông Nam Á lạc lối

HLV trưởng - Ảnh 1. — Ông Anthony Hudson, người đã được FAT bổ nhiệm thay cho ông Ishii - Ảnh: G.I.

Từ Thái Lan, Indonesia, Malaysia cho đến Việt Nam đều mơ mộng về những chiến lược gia có thể nâng tầm bóng đá khu vực.

Nhưng kinh nghiệm của hàng thập niên qua cho thấy đó mãi chỉ là giấc mơ.

Từ bài học của Thái Lan

Quyết định sa thải HLV Masatada Ishii mới đây của Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) không quá bất ngờ, nhưng vẫn nhuốm màu phũ phàng. Nói phũ phàng là bởi quyết định này có thể sẽ làm đổ vỡ mối giao hảo Thái Lan - Nhật Bản tồn tại nhiều năm qua. Đã từ lâu thể thao Thái Lan thể hiện tham vọng vươn lên bằng cách theo chân người Nhật - từ bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông cho đến bóng đá.

Trong đó, bóng đá là phức tạp nhất. Môn thể thao đồng đội khiến cả đất nước tỉ dân như Trung Quốc còn phải đau đầu lạc lối. Nếu thành công đơn giản chỉ là sao chép và áp dụng công thức của một nền bóng đá khác, ắt hẳn Trung Quốc đã không sa sút trong môn bóng đá
đến vậy.

Và câu chuyện người Thái theo học người Nhật ở trò chơi 11 người cũng thế. Nhiều năm qua, các danh thủ Thái Lan như Chanathip, Bunmathan, Supachok lũ lượt sang Nhật chơi bóng và ít nhiều gây dựng được vị thế.

Ở chiều ngược lại, người Nhật không ngừng giới thiệu các HLV giỏi cho Thái Lan. 6 năm qua, FAT đã hai lần bổ nhiệm các HLV trưởng người Nhật là Akira Nishino và Masatada Ishii. Nhưng rồi chẳng ai thành công.

Cả Nishino lẫn Ishii đều bị mang ra so sánh với Mano Polking - một HLV Brazil ít tên tuổi, hay Kiatisak - một cựu danh thủ bản địa. Và khi đặt lên bàn cân, Thái Lan dưới thời 2 vị HLV người Nhật kém hẳn về thành tích lẫn lối chơi.

Đừng quá kỳ vọng vào HLV trưởng

Trước 2 vị HLV người Nhật, FAT từng chơi lớn vào năm 2017 khi bổ nhiệm ông Milovan Rajevac - người được ví von là "phù thủy" với chiến tích đưa Ghana tiến xa ở World Cup 2010. Kết quả ai cũng biết, Thái Lan "tởn tới già" với những HLV nổi tiếng từ châu Âu.

Vết xe đổ đó của người Thái Lan rốt cuộc vẫn lặp lại ở cả Indonesia lẫn Việt Nam. Indonesia sa thải ông Shin Tae Yong để bổ nhiệm Patrick Kluivert, và rồi lại phải sa thải Kluivert sau thất bại ở vòng loại World Cup 2026. Còn bóng đá Việt Nam sau thời ông Park Hang Seo cũng từng mơ mộng đến việc vươn lên tầm thế giới bằng HLV Philippe Troussier - người nổi tiếng hơn cả Rajevac. Kết cục không cần phải nói thêm.

Kỳ vọng càng lớn, thất vọng càng nhiều. Đó là trải nghiệm lạ lùng, khó lý giải mà fan bóng đá khắp toàn cầu, từ những nền bóng đá khác nhau vô cùng thấu hiểu.

Lấy ví dụ gần nhất ở vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á. Có 2 đội bóng gây ấn tượng cực mạnh là Uzbekistan và Jordan - đều là những nền bóng đá vốn cũng chẳng nhỉnh hơn Thái Lan, Việt Nam là bao về chiều sâu, mức độ đầu tư... nhưng cả hai đều lần đầu giành vé đi World Cup với những HLV kém tên tuổi.

Ở Uzbekistan, họ được xây dựng nền tảng suốt 4 năm trời bởi HLV người Nga Srecko Katanec, trước khi ông này từ chức vào tháng 1 năm nay vì vấn đề sức khỏe. Trợ lý Timur Kapadze ngồi ghế tạm quyền suốt 9 tháng tiếp theo và vẫn giải quyết suôn sẻ mọi chuyện, chính thức đưa Uzbekistan dự World Cup.

Còn với Jordan, họ thành công nhờ HLV Jamal Sellami đến từ Morocco, người chẳng hề có kinh nghiệm dẫn dắt đội bóng lớn nào. Và Jordan cũng rất thấu hiểu bài học từ việc bổ nhiệm những HLV phương Tây tên tuổi. Trong quá khứ, họ từng mời về hai tên tuổi lớn của bóng đá Anh là Ray Wilkins và Harry Redknapp, nhưng rồi kết quả chẳng ra sao.

"Thuyền trưởng", "kiến trúc sư", "chiến lược gia" là những cách gọi thậm xưng mà làng bóng đá thường dành cho HLV, đặc biệt là HLV trưởng tuyển quốc gia. Điều đó đôi lúc dẫn đến sự kỳ vọng thái quá vào tầm cỡ của một HLV trưởng tuyển quốc gia - người thật ra chỉ có khoảng 50 - 60 ngày làm việc cùng các cầu thủ mỗi năm.

Nhật Bản chính là nền bóng đá châu Á đầu tiên rút khỏi chiến lược săn tìm những HLV tên tuổi để mơ mộng vươn lên. Sau hàng thập niên xây dựng nền móng và cũng rối ren không ít với những tên tuổi Tây phương như Troussier, Zico, Zaccheroni, Aguirre và Halilhodzic, người Nhật đã chuyển sang sử dụng HLV bản địa suốt từ năm 2018 đến nay và vẫn gặt hái
thành công.

Tất nhiên, đó là nhờ vào hệ thống đã tiệm cận hoàn hảo của bóng đá Nhật Bản. Trong hệ thống đó, HLV trưởng tuyển quốc gia cũng chỉ là một vai trò.

Tối 22-10, truyền thông Thái Lan đưa tin FAT đã chọn ông Anthony Hudson (người Anh), hiện giữ vai trò giám đốc kỹ thuật, làm HLV trưởng tuyển quốc gia Thái Lan. Ông Hudson năm nay 44 tuổi, có hơn 15 năm kinh nghiệm nhưng lại không mấy nổi bật. Từ giữa năm nay, ông giữ chức giám đốc kỹ thuật cho FAT.

HUY ĐĂNG

Nguồn: https://tuoitre.vn/tim-hlv-truong-bong-da-dong-nam-a-lac-loi-20251022221049851.htm