Tối ưu hóa các cơ chế để nâng cao "sức khỏe" của nền kinh tế

Tại phiên thảo luận tại Tổ 8 (gồm Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh, Cà Mau) ngày 21/10, các đại biểu đánh giá cao mức tăng trưởng GDP đạt con số ấn tượng 7,85% trong 9 tháng năm 2025 trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Tuy nhiên, từ góc nhìn thực tiễn, các đại biểu băn khoăn và đặt ra câu hỏi lớn: Mức tăng trưởng này đã thực sự khai thác hết tiềm năng của nền kinh tế và giải phóng được sức mạnh nội tại của đất nước?

Các đại biểu kiến nghị, để tạo ra bước đột phá mạnh mẽ, thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững cần phải tháo gỡ những vấn đề cốt lõi và tối ưu hóa các cơ chế hiện tại để "bồi dưỡng" cho sức khỏe của nền kinh tế và sức đề kháng của các doanh nghiệp...

Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau Lữ Văn Hùng chủ trì thảo luận tổ tại Tổ 8. Ảnh: Nguyễn Ánh

Theo ĐBQH Nguyễn Như So, trong 9 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận mức tăng trưởng GDP 7,85%, một con số ấn tượng, phản ánh sự nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn xã hội trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động. Tuy nhiên, từ góc nhìn thực tiễn, đại biểu băn khoăn liệu mức tăng trưởng này đã thực sự khai thác hết tiềm năng của nền kinh tế và giải phóng được sức mạnh nội tại của đất nước chưa?

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, ĐBQH tỉnh Bắc Ninh dự thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: Nguyễn Ánh

Bởi theo đại biểu, đà phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch phải tạo ra một làn sóng đầu tư tư nhân mạnh mẽ, thúc đẩy sản xuất, đổi mới sáng tạo và mở ra một chu kỳ phát triển mới. Tuy nhiên, thực tế, làn sóng ấy vẫn chỉ dừng lại ở những con sóng yếu ớt, thiếu sức lan tỏa. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn lớn. Trong 9 tháng đầu năm 2025 có 174,9 nghìn doanh nghiệp, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có 19,4 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Điều này cho thấy khu vực tư nhân, vốn là trụ cột vững chắc của nền kinh tế thị trường, vẫn bị trói buộc.

“Một nền kinh tế không thể mạnh mẽ nếu sức sống của doanh nghiệp, những đơn vị tạo ra giá trị thực bị bóp nghẹt”, ĐBQH Nguyễn Như So nêu quan điểm.

Để tạo ra những bước đột phá mạnh mẽ, thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững, đặc biệt là khu vực tư nhân, cần phải tháo gỡ những vấn đề cốt lõi và tối ưu hóa các cơ chế hiện tại. Do đó, theo đại biểu cần tái cơ cấu toàn diện thị trường vốn, kích hoạt dòng tiền mạnh mẽ phục vụ sản xuất thực sự.

ĐBQH Nguyễn Như So (Bắc Ninh) phát biểu ý kiến. Ảnh: Nguyễn Ánh

Đại biểu cho rằng, dòng vốn là huyết mạch của nền kinh tế, nhưng hiện tại, dòng vốn đang bị tắc nghẽn nghiêm trọng. Chính phủ cần có các chính sách mạnh mẽ để tái cấu trúc thị trường vốn, khuyến khích đầu tư vào sản xuất, công nghiệp chế biến chế tạo và công nghệ cao. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh phát triển các kênh vốn phi ngân hàng như quỹ đầu tư và trái phiếu doanh nghiệp để giảm bớt sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng, đồng thời tạo ra môi trường tài chính ổn định và linh hoạt hơn cho doanh nghiệp.

Các đại biểu tham dự thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: Nguyễn Ánh

Bên cạnh đó, cần triển khai mạnh mẽ chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân vượt qua khó khăn và vươn lên phát triển bền vững. Để nền kinh tế có thể chuyển từ trạng thái cầm cự sang bứt phá, yếu tố then chốt chính là việc kích hoạt dòng vốn hiệu quả và kịp thời hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân. Chính phủ cần nghiên cứu triển khai các chương trình tái cấp vốn "Vượt khủng hoảng", với cơ chế lãi suất trần cố định ở mức 2-5% trong 3 năm cho các khoản vay trung và dài hạn, phục vụ cho các dự án sản xuất và đổi mới công nghệ. Chính sách này sẽ không chỉ giải quyết được vấn đề "khả năng hấp thụ vốn yếu", mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn dồi dào, phục vụ nhu cầu mở rộng sản xuất và đổi mới sáng tạo.

Đồng thời, cần nhanh chóng đưa ra gói kích cầu thuế "Sản xuất xanh", ưu tiên miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp 50% cho các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ 4.0 và các dự án kinh tế tuần hoàn. Chính sách này sẽ tác động trực tiếp vào biên lợi nhuận, thúc đẩy các doanh nghiệp tái đầu tư vào sản xuất, qua đó giúp tăng trưởng bền vững và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Đặc biệt, việc khuyến khích phát triển các mô hình sản xuất xanh và sạch không chỉ thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường, tạo ra nền tảng cho một nền kinh tế hiện đại, bền vững và phù hợp với xu thế toàn cầu.

ĐBQH Nguyễn Như So cho rằng, cần thành lập "Cơ chế đặc biệt" cho doanh nghiệp tư nhân trong các ngành công nghiệp chiến lược và nông nghiệp công nghệ cao.

Các đại biểu tham gia phiên thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: Nguyễn Ánh

Đặc biệt, cần xác định phát triển nhân lực chất lượng cao là trụ cột trung tâm của chiến lược phát triển quốc gia, là yếu tố then chốt quyết định năng suất và sức bật của nền kinh tế trong kỷ nguyên công nghệ và chuyển đổi số.

“Chỉ khi Việt Nam hình thành được lực lượng nhân lực tri thức, sáng tạo, tự chủ, chúng ta mới có thể vượt qua giới hạn của nền kinh tế dựa vào lao động giá rẻ, vươn tới tăng trưởng dựa vào tri thức và công nghệ, hiện thực hóa khát vọng thoát bẫy thu nhập trung bình và trở thành quốc gia phát triển”, ĐBQH Nguyễn Như So nhận định.

ĐBQH Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) phát biểu thảo luận

Đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong bối cảnh kinh tế thế giới phức tạp, nhiều khó khăn, song nước ta vẫn đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) cho rằng, cơ cấu lại nền kinh tế vẫn còn chậm, tỷ trọng lao động trong khu vực nông nghiệp còn cao; năng suất lao động chưa đạt mục tiêu, mới tăng 6,85% so với mục tiêu 8,5%; trong khi tỷ trọng đóng góp của kinh tế số và đổi mới sáng tạo mới đạt 14%, thấp hơn so với chỉ tiêu 20%. Đại biểu kiến nghị cần tiếp tục hoàn thiện chính sách nhằm nâng cao hàm lượng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo trong mô hình tăng trưởng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới.

Các đại biểu tham dự thảo luận tại Tổ 8. Ảnh: Nguyễn Ánh

Thẳng thắn chỉ rõ các điểm nghẽn cần sớm khắc phục, nhất là trong nâng cao "sức khỏe" doanh nghiệp, khi số lượng và chất lượng doanh nghiệp thành lập mới còn thấp, chi phí sản xuất cao, chi phí logistics chiếm tới 14% GDP, gần gấp đôi mức trung bình thế giới, ĐBQH Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) cho rằng, nếu giảm được 5% chi phí logistic, doanh nghiệp sản xuất sẽ tiết kiệm được khoảng 25 tỷ USD mỗi năm, nguồn lực đủ lớn để gia tăng sức cạnh tranh và tái đầu tư.

ĐBQH Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) phát biểu ý kiến thảo luận. Ảnh: Nguyễn Ánh

Một vấn đề khác được đại biểu Đinh Ngọc Minh cho là "nhức nhối" đó chính là cải cách thủ tục hành chính còn chậm, chưa đạt mục tiêu cắt giảm 30-50% theo yêu cầu của Nghị quyết 68 của Chính phủ. Thậm chí, một số lĩnh vực còn phát sinh thêm thủ tục, làm tăng chi phí tuân thủ, khiến doanh nghiệp “đuối sức” và khó lớn mạnh. Đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành cần thực chất hóa cải cách, chống bất công trong tiếp cận nguồn lực, đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch...

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/toi-uu-hoa-cac-co-che-de-nang-cao-suc-khoe-cua-nen-kinh-te-10391256.html