Trình Quốc hội chi hơn 580.000 tỷ đồng đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục

(Dân trí) - Chính phủ đề xuất Quốc hội phương án chi 580.133 tỷ đồng từ vốn ngân sách Trung ương, địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để đầu tư hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục trong 10 năm tới.

Sáng 25/11, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình Quốc hội tờ trình Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.

Đầu tư để 8 trường đại học công lập lọt nhóm 200 trường hàng đầu châu Á

Chương trình dự kiến thực hiện trong 10 năm (từ năm 2026 đến năm 2035) và chia làm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 2026-2030 sẽ tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua; thực hiện và hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành một phần một số mục tiêu chủ yếu cần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước được đề ra đến năm 2030 tại Nghị quyết số 71 và các quy định có liên quan.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: Hồng Phong).

Giai đoạn 2031-2035 sẽ tiếp tục xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đến 2035.

Chính phủ đề ra mục tiêu tổng quát là chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục đào tạo; mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời.

Theo tờ trình, đến năm 2030, Chính phủ phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu cụ thể, gồm: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông; từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao; từng bước đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở giáo dục đại học; nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học.

Trong đó, Chính phủ nêu rõ mục tiêu tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú, nhà công vụ cho giáo viên tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Chính phủ cũng đặt mục tiêu phấn đấu đầu tư để hiện đại hóa cho 8 cơ sở giáo dục đại học công lập trọng điểm lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và tối thiểu có 1 trường đại học công lập lọt nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới ở một số lĩnh vực trọng điểm.

Một mục tiêu quan trọng khác là từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc dân; thí điểm mô hình trường học phát triển năng lực sáng tạo, tư duy phản biện và hội nhập quốc tế.

Chính phủ dự kiến chi 580.133 tỷ đồng để đầu tư hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục trong 10 năm tới (Ảnh: D.T).

Đến năm 2035, Chính phủ phấn đấu đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Chính phủ cũng sẽ đầu tư cho 60 trường cao đẳng nghề chất lượng cao tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4 và 6 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20; đầu tư để hướng đến hoàn thành 100% các cơ sở giáo dục đại học công lập trong quy hoạch đạt chuẩn vào năm 2035.

Ưu tiên bố trí ngân sách Trung ương hỗ trợ các địa phương khó khăn

Tờ trình của Chính phủ đưa ra phương án tính toán tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2035 khoảng 580.133 tỷ đồng.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 349.113 tỷ đồng (chiếm 60,2%), vốn ngân sách địa phương 115.773 tỷ đồng (chiếm 19,9%) và vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục 89.073 tỷ đồng (chiếm 15,4%). Vốn huy động hợp pháp khác dự kiến 26.173 tỷ đồng (chiếm 4,5%).

Chương trình được phân kỳ thực hiện trong 2 giai đoạn, trong đó tổng vốn để thực hiện giai đoạn 2026-2030 tối thiểu 174.673 tỷ đồng và 405.460 tỷ đồng cho giai đoạn 2031-2035.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết đầu tư chương trình.

Hội trường Diên Hồng trong kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (Ảnh: Hồng Phong).

Cơ quan thẩm tra cho rằng chương trình sẽ bổ sung thêm nguồn lực đầu tư, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo.

Chương trình cũng mở rộng cơ hội và bảo đảm quyền được học tập suốt đời cho người dân, công bằng trong giáo dục; đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Về phạm vi, quy mô thực hiện chương trình, Ủy ban Văn hóa và Xã hội nhất trí với Chính phủ nhưng đưa thêm nhận định trong điều kiện ngân sách hạn chế, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo căn cứ khả năng bố trí nguồn lực để xác định các nhiệm vụ đầu tư trọng điểm, cấp bách của cả nước và theo từng địa bàn trong giai đoạn tới, có lộ trình triển khai thực hiện phù hợp, hiệu quả.

Đồng tình với đề xuất của Chính phủ về tổng mức đầu tư, kế hoạch bố trí vốn và tiến độ thực hiện chương trình, song cơ quan thẩm tra lưu ý cần đảm bảo đầu tư có trọng điểm, hiệu quả, tránh dàn trải, lãng phí.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về tổng mức đầu tư ngân sách Trung ương đối với chương trình, song cơ quan này cho rằng cần cân nhắc trong giai đoạn 2026-2030, nhu cầu sử dụng ngân sách Nhà nước cho đầu tư phát triển rất lớn.

Cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá khả năng đáp ứng về ngân sách Nhà nước để ưu tiên các trọng tâm, có giải pháp phù hợp thực hiện các dự án bảo đảm khả thi, hiệu quả. Cùng với đó, Chính phủ cần có phương án bố trí vốn sát với mục tiêu phải hoàn thành và khả năng giải ngân, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả.

Về phần vốn ngân sách địa phương, có ý kiến cho rằng tỷ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương giai đoạn 2026-3030 chiếm 25,82% là khó khả thi, nhất là đối với các địa phương chưa có khả năng tự cân đối được ngân sách.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách của các địa phương; đánh giá sát khả năng huy động nguồn vốn ngân sách địa phương và tính toán đề xuất mức bố trí vốn ngân sách địa phương phù hợp với tình hình thực tiễn.

Ủy ban cho rằng cần khuyến khích các địa phương có nguồn thu ngân sách cao chủ động bố trí đầu tư cho giáo dục; ưu tiên bố trí ngân sách Trung ương hỗ trợ các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/trinh-quoc-hoi-chi-hon-580000-ty-dong-dau-tu-nang-cao-chat-luong-giao-duc-20251125080140347.htm