Tư duy xây dựng pháp luật còn nhiều điểm nghẽn'

Sáng 29.10, Đảng ủy Trung ương Hội Luật gia Việt Nam phối hợp Chi ủy Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức hội nghị góp ý kiến dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

'Điểm nghẽn thể chế trước hết là nghẽn về tư duy' - Ảnh 1. — GS-TS Phan Trung Lý, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, góp ý tại hội nghị

Bày tỏ tán thành nhiều nội dung, kết cấu của dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, GS-TS Phan Trung Lý, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, cho rằng, dù chủ đề đại hội so với các kỳ đại hội trước đã ngắn hơn, song "càng ngắn gọn càng tốt".

"Chủ đề Đại hội XIV như dự thảo là 66 chữ, giờ nhớ hết cũng khó. Cố nhớ từng chữ lại mất nội dung trọng tâm", ông Lý nêu, đề nghị nghiên cứu cho ngắn gọn hơn nữa để dễ nhớ, dễ thực hiện, còn vào từng vấn đề cụ thể có thể trình bày trong báo cáo.

Đề cập vấn đề hoàn thiện thể chế tại dự thảo văn kiện, ông Phan Trung Lý đánh giá đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất để đất nước phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn tới. Tuy nhiên, ông đề nghị văn kiện cần làm rõ phải hoàn thiện thể chế gì, xác định điểm nghẽn của thể chế hiện nay như thế nào để khắc phục.

Ông Lý phân tích, điểm nghẽn của thể chế trước hết là điểm nghẽn về tư duy. Tư duy xây dựng thể chế, pháp luật hiện nay còn nhiều điểm nghẽn, nhất là tư duy nặng về quản lý, nặng về hành chính, chưa chuyển mạnh sang tư duy kiến tạo và thúc đẩy phát triển.

"Làm thể chế mà cứ tiếp cận kiểu này, tôi nghĩ khó mà phát triển. Nếu chúng ta không đột phá được điểm nghẽn về tư duy, sẽ không phát triển được", ông Lý nêu.

'Điểm nghẽn thể chế trước hết là nghẽn về tư duy' - Ảnh 2. — Ông Nguyễn Thái Học, Phó bí thư Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, cùng lãnh đạo Trung ương Hội Luật gia Việt Nam chủ trì, điều hành hội nghị góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng

Trong quy trình và thẩm quyền xây dựng pháp luật, ông Lý cho rằng, ngay từ đầu cần phải phân định rõ thẩm quyền lập pháp, thẩm quyền lập quy. "Trong xây dựng pháp luật, chủ thể nào, thẩm quyền đến đâu thì phải làm đến đấy. Quyền của Quốc hội, Quốc hội làm; quyền của Chính phủ, Chính phủ làm, không phải chờ đợi Quốc hội nói anh phải cụ thể hóa điều này hay hướng dẫn quy định chi tiết điều này", ông Lý phân tích, lưu ý đây là yêu cầu về phân cấp trong hoạt động xây dựng pháp luật.

Ông Lý cũng đề nghị, trong hoàn thiện thể chế, cần có cơ chế phản biện xã hội, tham vấn chính sách, tham vấn chuyên gia, tham vấn ý kiến của nhân dân được nhiều hơn, hiệu quả hơn.

Tránh can thiệp hành chính không cần thiết

Trong khi đó, GS-TS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, đề nghị dự thảo văn kiện Đại hội XIV phải làm rõ tư duy mới trong xây dựng hoàn thiện thể chế là như thế nào. Đó là tư duy kiến tạo và phát triển; lấy doanh nghiệp, người dân làm trung tâm. Đó cũng là tư duy tách bạch rõ vai trò Nhà nước, thị trường và xã hội, tránh chồng chéo, can thiệp hành chính không cần thiết.

'Điểm nghẽn thể chế trước hết là nghẽn về tư duy' - Ảnh 3. — GS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nêu ý kiến góp ý tại hội nghị

"Cần phải khẳng định mạnh mẽ và bổ sung quan điểm tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam theo định hướng kiến tạo phát triển, nền hành chính hành động phục vụ nhân dân, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã nói nhiều về nhà nước kiến tạo và phát triển nhưng trong văn kiện chính thức của Đảng chưa xuất hiện. Tôi nghĩ đề nghị nên đưa vào văn kiện", GS Trần Ngọc Đường nêu.

Ông Phan Văn Lâm, Viện Nghiên cứu Pháp luật và Kinh tế ASEAN, thì đề nghị dự thảo văn kiện cần nhấn mạnh hơn về thể chế - quy tắc để giảm can thiệp của Nhà nước vào thị trường. Nhà nước chủ yếu định hướng, kiến tạo.

Cùng đó, ông Lâm đề nghị các chính sách, pháp luật cần được nghiên cứu thật kỹ để mang tính ổn định giúp các nhà đầu tư thấy yên tâm để đầu tư, phát triển lâu dài.

Đơn cử vấn đề giá đất, ông Lâm cho rằng cần phải nghiên cứu xây dựng giá đất trên tinh thần nào. Vào năm 2024, các chuyên gia hàng đầu Việt Nam đều đề xuất, các nhà hoạch định chính sách đều đề xuất giá đất phải theo nguyên tắc thị trường và có bảng giá đất hàng năm.

Theo ông, giá đất theo nguyên tắc thị trường thì nhà đầu tư triển khai được dự án và người dân cũng tán thành trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, đến nay, chủ trương lại muốn quay lại khung giá đất. "Ngay nội tại chúng ta cũng chưa thật ổn định", ông Lâm nêu.

Nguồn: https://thanhnien.vn/tu-duy-xay-dung-phap-luat-con-nhieu-diem-nghen-185251029135228575.htm