Từ lỗ hổng thi đánh giá năng lực: Cần gỡ rối “mê cung” tuyển sinh đại học

(Dân trí) - Thời gian qua, những lùm xùm quanh kỳ thi đánh giá năng lực (ĐGNL) do Đại học Quốc gia TPHCM tổ chức đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận, đặc biệt là phụ huynh và thí sinh.

Báo Dân trí đã phản ánh sâu sắc về những lỗ hổng trong công tác tổ chức, đặt ra nhiều câu hỏi về sự công bằng, minh bạch và hiệu quả của một kỳ thi ĐGNL quy mô lớn nhất cả nước.

Các bài viết đã chỉ ra nhiều bất cập: từ việc thí sinh mất 30 phút làm bài, cách xử lý sự cố chưa thỏa đáng, những băn khoăn trong phổ điểm "vênh" bất thường, cho đến những áp lực từ việc có quá nhiều kỳ thi đè nặng lên vai phụ huynh, học sinh.

Trước những phản ánh này, ông Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM, đã thừa nhận: "Có thiếu sót, phải khắc phục!".

Song, cách xử lý từ phía đơn vị tổ chức cho những lỗ hổng dường như chưa đủ xoa dịu bức xúc của phụ huynh và thí sinh, những người đã đổ công sức, tiền bạc và đặt cả tương lai vào kỳ thi này.

Hàng trăm bình luận đã được nêu ra dưới các bài viết.

Mời quý bạn đọc theo dõi các bài viết:

Kỳ thi đánh giá năng lực “trăm tỷ” và câu hỏi về lỗ hổng trong tổ chức

Thí sinh mất 30 phút ở kỳ thi vào đại học lớn nhất nước: Xin lỗi là… xong?

Lỗ hổng kỳ thi đánh giá năng lực “trăm tỷ”: Không thể xin lỗi là... xong

Kỳ thi đánh giá năng lực “trăm tỷ”: Cần làm rõ phổ điểm vênh bất thường

Từ lỗ hổng kỳ thi đánh giá năng lực “trăm tỷ": Có nên quay lại thi chung?

Lỗ hổng kỳ thi đánh giá năng lực “trăm tỷ”: Có thiếu sót, phải khắc phục!

Cử tri than thi đánh giá năng lực tăng áp lực và tốn kém, Bộ trưởng nói gì?

Bảo vệ quyền lợi thí sinh: Không thể chỉ là lời xin lỗi vô nghĩa

Bạn đọc Phan Nhân không khỏi đau lòng và đã phải thốt lên đầy chua xót:

“Trời! Vậy sao công bằng, cháu tôi thi về nói thời gian làm bài có 120 phút, con làm bài không kịp. Đau lòng lắm đi”. Từ đó, bạn đọc đặt câu hỏi về năng lực giám sát của Ban tổ chức, lãnh đạo và Hội đồng coi thi để xảy ra cớ sự như vậy rồi nói lời xin lỗi vô nghĩa.

Bình luận của Nguyễn Tuân gay gắt: “Các em đến muộn thì hủy bỏ tư cách, mất 1 năm đèn sách, các thầy làm mất 30 phút rồi xin lỗi là xong”.

Nhiều ý kiến nhấn mạnh sự vất vả của thí sinh và gia đình, đổi lại việc xử lý thiếu tôn trọng.

Bạn đọc Pham bày tỏ: “12 năm đèn sách của các em, bao nhiêu tâm huyết và tiền bạc, cả sự vất vả của gia đình để có thể quyết định số phận ở cuộc thi này. Ấy vậy mà vì sự tắc trách, vô trách nhiệm từ giám thị và cả sự không có phương án giải quyết thỏa đáng cho thiệt hại các em từ Hội đồng thi. Thiệt hại này của các em cần phải được xử lý thỏa đáng và công bằng”.

Thu Anh Hoàng bức xúc: “Không thể nào chấp nhận được. Các ông nghĩ rằng trả lại 300.000 đồng là xong à? Một năm trời ôn tập, bỏ công, bỏ tiền để học rồi nhận lại bằng không. Quá bức xúc cho các con bị ảnh hưởng. Đúng là tự các ông tổ chức ra, tự các ông chấm điểm, rồi tự các ông thích làm gì thì làm”.

Thậm chí, bạn đọc Thập Cù Huy còn đề xuất: "Kiện ra tòa án, đây đâu phải chuyện đùa. Tương lai cả đời người chứ phải đâu phải chuyện nhỏ".

Để giải quyết vấn đề, bạn đọc Pink đề xuất 3 việc cần làm ngay gồm: Trả lại quyền cho thí sinh và phụ huynh; đánh giá lại năng lực của tất cả ban giám hiệu, ban tổ chức, giám thị; kỷ luật nghiêm khắc với ban giám hiệu, ban tổ chức, giám thị.

Bạn đọc Dương Yến Nhi bày tỏ: “Thương các bạn quá. Nếu các bạn đã lựa chọn con đường thi ĐGNL thì khả năng cao là các bạn đã chú tâm hoàn toàn vào kỳ thi này và giờ muốn gỡ gạc ở kỳ thi THPT quốc gia cũng rất khó. Cơ bản là vì nội dung của hai kỳ thi quá khác biệt. Hy vọng các bạn vẫn có thể cố gắng hơn nữa”.

Bên cạnh lỗi về thời gian, dưới phần bình luận, một số bạn đọc phản ánh tại điểm thi khác, công tác tổ chức không đảm bảo đầy đủ điều kiện cho thí sinh dự thi về cơ sở vật chất hay quá trình phát đề.

Cần sự giám sát chặt chẽ và đánh giá lại kỳ thi

Những lỗ hổng trong khâu tổ chức, ra đề khiến độc giả đặt dấu hỏi lớn về năng lực của đội ngũ giám thị và ban tổ chức. Từ đó, đề xuất cần nghiêm túc nhìn nhận lại, giám sát chặt chẽ và đánh giá lại kỳ thi.

Bạn đọc Vũ Tuân chia sẻ: “Đội ngũ giám thị cần được tổ chức tập huấn và kiểm tra năng lực nghiêm túc qua bài kiểm tra. Nếu giám thị không đạt thì cần loại bỏ để tránh ảnh hưởng tới kỳ thi tuyển sinh đại học”.

Ý kiến của Thanh Vân nêu: “Kỳ thi này rất quan trọng! Nên cần sự giám sát chặt chẽ hơn”.

Về bản chất của kỳ thi, Lam Hương cho rằng: "Nói là kỳ thi ĐGNL là không đúng bản chất của kỳ thi này. Kỳ thi này chính xác phải có tên là kỳ thi đánh giá kiến thức tổng hợp chứ không phải ĐGNL cá nhân”. Điều này đặt ra câu hỏi về mục tiêu và hiệu quả thực sự của kỳ thi.

Bạn đọc này chia sẻ quan điểm cá nhân: ĐGNL chỉ nên ở một hoặc vài môn (phương diện) với các câu hỏi tư duy chứ không phải là học thuộc như hiện nay thực hiện. Kỳ thi này đi ngược lại với câu nói của ông cha ta "một nghề cho chín còn hơn chín nghề".

Thí sinh dự thi đánh giá năng lực đợt 2 do Đại học Quốc gia TPHCM tổ chức (Ảnh: Hoàng Hoàng).

Độc giả cũng bày tỏ lo ngại về sự công bằng giữa các đợt thi. Chinh Quốc Trương đặt vấn đề: "Nếu dùng điểm của 2 đợt để xét điểm thì cần phải hiệu chỉnh lại, nếu không thì lại không công bằng với thí sinh".

Bạn đọc Dung Nhu cũng nêu: “Không thể tìm được mặt bằng chung giữa các kỳ thi này vì kỳ thi có các đề thi hoàn toàn ngẫu nhiên với số người thẩm định đề hạn chế, làm sao kiểm tra hết các ngóc ngách kiến thức, có thực công bằng giữa 2 kỳ thi được”.

Một số ý kiến khác lại tập trung vào việc cải thiện kỳ thi ĐGNL và quản lý việc tổ chức các kỳ thi riêng.

Nguyễn Biên Giới chỉ ra những bất cập trong cách ra đề của thi ĐGNL tại một đơn vị: Đề được lấy ngẫu nhiên nhưng "cách lấy các câu ra thì lại chẳng khoa học tí nào" khi số câu hỏi không đồng đều giữa mỗi đề.

Bạn đọc cũng cho rằng một số kiến thức trong đề thi chưa cập nhật kiến thức chương trình giáo dục phổ thông 2018. Việc không công bố đề thi là "ngụy biện, là thiếu minh bạch".

Ngược lại, Y Gop lại ủng hộ việc áp dụng các kỳ thi ĐGNL: "Việc áp dụng TSA (năng lực tư duy) hay SAT trong những năm gần đây đều là bước tiến và thay đổi của nền giáo dục để tiếp cận với các tiêu chuẩn quốc tế. Các câu hỏi về TSA, tôi cũng có xem qua thì đều thấy có tính thực tiễn cao".

Đề xuất xem xét thi chung để gỡ rối "mê cung" tuyển sinh

Từ những lỗ hổng trong kỳ thi ĐGNL “trăm tỷ" đang khiến dư luận lo ngại về tính công bằng, minh bạch, lãng phí, áp lực, nhiều ý kiến bày tỏ mong muốn thống nhất kỳ thi tuyển sinh đại học.

Lê Hoa chia sẻ nỗi khốn khổ khi con phải học luyện cả 2 bên khi nội dung giữa thi ĐGNL và thi tốt nghiệp THPT quá khác biệt.

“Nên dẹp bỏ kỳ thi ĐGNL, tôi có con học lớp 12, kỳ thi ĐGNL môn toán lệch về kiến thức 10, 11; trong khi chương trình thi quốc gia lại tập trung kiến thức 12, cho nên bắt buộc tôi phải cho con học luyện thi cả 2 bên… gây tâm lý căng thẳng và chán nản cho cháu. Thiết nghĩ, việc loại bỏ kỳ thi ĐGNL là cần thiết, giúp cho các cháu tập trung phát triển hơn và giảm tốn kém hơn”.

Nguyễn Công Hoàng nêu: “Tốt nhất nên quay về 2 kỳ thi như trước: Tốt nghiệp THPT và thi đại học. Tôi thấy bảo bỏ kỳ thi đại học để giảm áp lực và chi phí nhưng bỏ xong thì lại dồn vào đi thi ĐGNL, còn rất nhiều bê bối phía sau”.

Minh Đức đồng quan điểm: "Cá nhân tôi thấy nên tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT rồi mới tổ chức 1 kỳ thi đại học chung thống nhất cả nước, bỏ tất cả các hình thức xét tuyển vào đại học bằng học bạ, bỏ thi ĐGNL vừa tốn kém, vừa không phản ánh được thực chất của thí sinh".

Nhiều bạn đọc cũng ủng hộ việc giữ kỳ thi chung do Bộ tổ chức như hiện nay, song việc ra đề cần phù hợp hơn để lấy điểm xét tuyển đại học. Việc này tạo công bằng cho mọi thí sinh.

“Tổ chức kỳ thi tốt nghiệp cho đàng hoàng, nghiêm túc rồi lấy điểm này để xét tuyển đại học, bỏ hết cái gì gọi là ĐGNL cho học sinh và phụ huynh được nhờ, tổ chức càng nhiều cuộc thi càng nhí nhố”, bạn đọc Nam bình luận.

Nguyễn Thị Thu Hương cho biết: “Ước chỉ thi 1 kỳ thi chung cho khỏi tốn kém cho các gia đình”.

Nguyễn Huy Thành bình luận: “Ủng hộ 1 kỳ thi tốt nghiệp THPT rồi sử dụng xét tuyển đại học. Bỏ hết các kỳ thi ĐGNL… vừa mất công bằng, vừa tốn kém”.

Bạn đọc Ngọc Nguyễn cho hay: “Không nên chạy theo “cái tôi” của từng trường, không có sự thống nhất của Bộ GD&ĐT".

Bạn đọc Dân Hồng thể hiện sự bức xúc chung: "Các kỳ thi vào đại học giờ như mê cung, trăm hoa đua nở, mỗi trường đề ra mỗi kiểu rất khổ cho các gia đình và các cháu học sinh". Bạn đọc hy vọng vào "một cuộc cách mạng dẹp gọn thi cử trong năm lịch sử 2025 này từ Chính phủ".

Bạn đọc trên cũng cho rằng nếu muốn tổ chức kỳ thi đánh giá riêng nên chỉ dành cho các ngành đặc thù như: Y khoa, sư phạm, kỹ thuật cao...

Đỗ Mạnh Hà miêu tả rõ hơn về "mê cung" này: "Tranh giành suất thi ĐGNL đã khó, không khác gì đỏ đen. Đến khi may mắn được chọn thì phải vượt hàng trăm km đến nơi có điều kiện để thi.

Thi xong lại phải quy đổi điểm xét tuyển, có trường công nhận kết quả, có trường không, rồi đăng ký nguyện vọng ở trường, đăng ký trên website của Bộ… Không khác gì mê cung đối với các phụ huynh và học sinh không am hiểu về công nghệ thông tin hoặc những nơi chưa có điều kiện chắc chắn bị thiệt thòi. Mớ bòng bong".

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc chỉ lấy điểm thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển là chưa phù hợp.

Phạm Văn Thăng nhận định: "Vấn đề chất lượng của kỳ thi tốt nghiệp THPT quá kém khiến cho các trường không thể dùng nó để chọn lọc thí sinh, chưa kể đến tiêu cực từ việc xét học bạ. Nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT vì năm nào cả nước chả đạt 97% tốt nghiệp và tổ chức 1 kỳ thi đại học chung để chọn lọc các thí sinh xuất sắc cho các trường".

Bạn đọc Nga Vũ chia sẻ thêm tâm tư khi nếu thay đổi, đề nghị Bộ GD&ĐT có thông báo từ sớm, tránh tình trạng các con lao vào học vừa tốn thời gian, công sức đến cuối cùng lại thông báo hủy bỏ.

Nhìn chung, dù có nhiều quan điểm khác nhau về hình thức thi, nhưng tất cả đều chung một mong muốn có một hệ thống tuyển sinh đại học công bằng, minh bạch, giảm áp lực và chi phí cho thí sinh, gia đình.

Những câu hỏi về lỗ hổng từ kỳ thi ĐGNL vừa qua chính là hồi chuông cảnh báo, cho thấy đã đến lúc Bộ GD&ĐT cần có những điều chỉnh mạnh mẽ, để con đường vào đại học không còn là một "mê cung" đầy rẫy bất cập. 

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/tu-lo-hong-thi-danh-gia-nang-luc-can-go-roi-me-cung-tuyen-sinh-dai-hoc-20250622090033192.htm