Tử vong vì bệnh dại do gia đình chủ quan không tiêm vắc-xin

Đây không phải là trường hợp đầu tiên ghi nhận bệnh dại ở Việt Nam trong năm nay, nhưng lại phản ánh sự chủ quan của người dân khi không kịp thời can thiệp y tế sau khi bị động vật cắn.

Mới đây, một trường hợp tử vong thương tâm do bệnh dại đã xảy ra tại xã Ia Kly, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai.

Bé gái này từng bị chó cắn và cào 2 lần nhưng gia đình đã không đưa cháu đi khám hay tiêm huyết thanh kháng dại, vắc-xin phòng dại. Chỉ đến khi bé gái có dấu hiệu lên cơn dại vào ngày 4/12, gia đình mới đưa em đến Trung tâm Y tế Cao su Chư Prông. Tại đây, bé gái được xác định mắc bệnh dại, nhưng không thể cứu chữa. Bé đã tử vong khi được chuyển lên Bệnh viện Nhi Gia Lai.

Ngoài ra, 10 người có tiếp xúc với bé gái, trong đó có người thân và hàng xóm, cũng bị chó cắn, cào và nghi phơi nhiễm bệnh dại. May mắn là cả 10 người này đều đã được tiêm vắc-xin phòng dại và chưa có dấu hiệu bệnh lý.

Từ đầu năm đến nay, Gia Lai đã ghi nhận 7 trường hợp tử vong do bệnh dại. Trước đó, tại huyện Xuân Lộc, Đồng Nai, cũng có một trường hợp tử vong do chó dại cắn. Các trường hợp tử vong do bệnh dại ngày càng gia tăng, và trở thành một trong những bệnh truyền nhiễm có số ca tử vong cao.

Ở Việt Nam, trung bình mỗi năm có khoảng 70 ca tử vong vì bệnh dại, mặc dù bệnh này có thể phòng tránh bằng vắc-xin cho cả người và động vật. Tuy nhiên, vì tỷ lệ tiêm phòng thấp, công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế và nhận thức của người dân về bệnh dại chưa đầy đủ, bệnh vẫn tiếp tục gây ra nhiều ca tử vong.

Bệnh dại là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất, vì khi đã phát bệnh, gần như 100% người bệnh sẽ tử vong. Tuy nhiên, bệnh dại hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người dân chủ động tiêm vắc-xin phòng dại.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh dại bao gồm tiêm vắc-xin phòng dại đầy đủ cho chó, mèo: Người dân nuôi động vật cần tuân thủ tiêm vắc-xin phòng dại định kỳ và tiêm nhắc lại hàng năm.

Giữ chó, mèo trong khu vực an toàn: Chó phải được xích hoặc nhốt, khi ra ngoài cần mang rọ mõm. Không chọc phá chó, mèo: Trẻ em đặc biệt cần được giáo dục để tránh tiếp xúc nguy hiểm với chó, mèo.

Rửa vết thương ngay lập tức: Khi bị chó hoặc mèo cắn, cần rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút, sau đó rửa lại bằng cồn 70% hoặc cồn iod. Tuyệt đối không tự chữa trị hay nhờ thầy lang.

Tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời: Khi bị chó, mèo cắn, người dân cần đến cơ sở y tế ngay để tiêm vắc-xin phòng dại và huyết thanh kháng dại.

Bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải, Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec, khuyến cáo người dân nếu có điều kiện có thể tiêm vắc-xin phòng dại trước khi bị phơi nhiễm.

Việc tiêm phòng trước khi bị cắn giúp giảm số mũi vắc-xin cần tiêm và đơn giản hóa quá trình điều trị sau khi bị chó, mèo cắn. Nếu đã tiêm vắc-xin trước, người dân chỉ cần tiêm 2 mũi sau khi bị cắn và không cần tiêm huyết thanh kháng dại.

Một vấn đề lo ngại về vắc-xin phòng dại là tác dụng phụ, đặc biệt là ảnh hưởng đến hệ thần kinh và trí nhớ. Tuy nhiên, theo bác sỹ Hải, vắc-xin dại hiện nay đã được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, không gây tác dụng phụ như thế hệ vắc-xin cũ.

Vắc-xin dại thế hệ mới được sản xuất bằng kỹ thuật ly tâm phân đoạn, giảm tối đa tạp chất và không sử dụng chất bảo quản thủy ngân (thimerosal), vì vậy không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên chủ quan với bệnh dại. Hãy tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Các cơ quan y tế, chính quyền địa phương cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục người dân về phòng chống bệnh dại, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, nơi tỷ lệ tiêm vắc-xin còn thấp và tình trạng chó hoang chưa được kiểm soát.

Bệnh dại vẫn là mối nguy hiểm lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Mặc dù đã có vắc-xin phòng dại hiệu quả, nhưng sự chủ quan của người dân, đặc biệt là trong việc tiêm phòng cho chó, mèo và xử lý vết thương khi bị cắn, vẫn đang khiến bệnh dại tiếp tục gây tử vong. Do đó, nâng cao nhận thức và hành động kịp thời trong việc phòng chống bệnh dại là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.