PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam:
Phát triển nguồn lực con người, văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh
Tôi nhất trí cao với những đánh giá về kết quả, thành tựu, những hạn chế, những bài học kinh nghiệm; quan điểm chỉ đạo, phương hướng, nhiệm vụ về văn hóa, về xây dựng, phát triển văn hóa nêu trong Dự thảo Báo cáo chính trị và Dự thảo Chương trình hành động trình Đại hội XIV của Đảng.
Tôi hoàn toàn nhất trí với phương hướng xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với các giá trị cơ bản: Dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học; bảo đảm phát triển văn hóa ngang tầm với chính trị, kinh tế, xã hội; đẩy mạnh phát triển đồng bộ các lĩnh vực văn hóa; xây dựng, phát triển văn học, nghệ thuật xứng tầm với lịch sử văn hóa dân tộc và tầm vóc của công cuộc đổi mới, khuyến khích xây dựng các thiết chế và tổ chức các hoạt động văn dựng hóa theo hướng thiết thực, linh hoạt; lấy địa bàn cơ sở, người dân làm trung tâm phát triển mạnh công nghiệp văn hóa.
Theo tôi, cần tiếp tục quan tâm, chăm lo cho đội ngũ văn nghệ sĩ và những người làm công tác văn hóa, nhất là văn hóa cơ sở; đề cao, khuyến khích vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, doanh nhân và những người làm công tác văn hóa.
Tôi cũng nhất trí với việc xác định phát triển nguồn lực con người, phát triển văn hóa thực sự trở thành nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước là một trong những nhiệm vụ trọng tâm; nhất trí với nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển văn hóa và con người.
Về Chương trình hành động, tôi cơ bản nhất trí với các đề án, chương trình quan trọng nêu trong dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương là: Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; ban hành hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam, tích hợp vào chương trình giáo dục, truyền thông đại chúng và hoạt động văn hoá cơ sở; xây dựng cơ chế, chính sách đột phá cho phát triển các loại hình văn hóa, nghệ thuật dân tộc; đề án thúc đẩy các phong trào, hoạt động văn hóa cơ sở, lấy người dân làm trung tâm.
Về phương hướng, nhiệm vụ trong Dự thảo Báo cáo chính trị, tôi có ý kiến về việc cân nhắc, bổ sung việc xây dựng, phát triển văn hóa cần được gắn kết chặt hơn với phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế sáng tạo, kinh tế số, du lịch văn hóa – di sản, công nghiệp văn hóa. Dự thảo Báo cáo đã đề cập đến việc chuyển đổi số, xây dựng và quản lý tốt môi trường văn hóa, nhưng cần đề cập việc ứng dụng công nghệ thông tin, dữ liệu số, truyền thông mới vào phát triển văn hóa. Cần bổ sung nhiệm vụ về đổi mới chương trình giáo dục, đào tạo kỹ năng văn hóa, kỹ năng số – triển khai chương trình giáo dục văn hóa trong trường học, gia đình, cộng đồng.
Là một nhạc sĩ, hoạt động trên lĩnh vực văn học nghệ thuật, tôi đặc biệt quan tâm đến nội dung “Phát triển mạnh mẽ toàn diện văn hóa và con người Việt Nam” trong Báo cáo chính trị. Điều này khẳng định vị trí, vai trò then chốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới của dân tộc. Đây là sự thừa kế và phát triển quan điểm của Đảng, là sự nối tiếp tinh thần của các Nghị quyết, từ Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, Nghị quyết số 23-NQ/TƯ ngày 16-6-2008 của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới và đặc biệt là Nghị quyết số 33-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”.
NSND Trịnh Thúy Mùi, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam:
Chú trọng tư duy quản lý mở và khuyến khích sáng tạo
Dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng thể hiện tính nhất quán khi nhấn mạnh vai trò của văn hóa, con người trong phát triển đất nước. Lĩnh vực văn hóa được xem là một trong những điểm nhấn đặc biệt, thể hiện sự phát triển sâu sắc trong tư duy lý luận và định hướng chiến lược của Đảng đối với con người và văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.
Đảng ta đã khẳng định, văn hóa có vai trò và vị trí hết sức quan trọng và đề ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới cho lĩnh vực văn hóa trong sự nghiệp phát triển đất nước. Những quan điểm mới của Đảng về văn hóa tại Dự thảo các Văn kiện cũng nằm trong tổng thể chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước với nhiều định hướng mới, đánh dấu bước nhảy vọt về tư duy phát triển, khi đã cập nhật các quan điểm, mục tiêu, quyết sách chiến lược đột phá của Bộ Chính trị từ cuối năm 2024 đến nay trên nhiều lĩnh vực: Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế; xây dựng thể chế; phát triển kinh tế tư nhân...
Lần đầu tiên, những khái niệm mới như kinh tế di sản hay công nghiệp văn hóa, văn hóa số được đề cập một cách đậm nét trong Dự thảo các Văn kiện, cũng như nhấn mạnh “phát triển toàn diện con người Việt Nam trong hệ giá trị thời đại mới”. Tất cả đã thể hiện quyết tâm phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hóa, con người Việt Nam của Đảng ta.
Dự thảo lần này khẳng định văn hóa phải trở thành trụ cột phát triển ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Điểm mới nữa là dự thảo xác định rõ ràng một hệ giá trị toàn diện gồm hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam đồng bộ với “xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Đây là lần đầu tiên Đảng nhấn mạnh khung hệ giá trị có tính hệ thống và đồng bộ với nền văn hóa, làm căn cứ để vận dụng, triển khai vào thực tiễn cuộc sống.
Chúng tôi tâm đắc với tinh thần của trong Dự thảo các Văn kiện là coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh, động lực và hệ điều tiết phát triển đất nước, tham gia điều hòa, định hướng, giải quyết vấn đề của xã hội theo hướng phát triển bền vững.
Từ thực tiễn, tôi cho rằng dự thảo có thể nhấn mạnh rõ hơn vai trò của nghệ thuật biểu diễn trong việc hình thành nhân cách, bồi đắp tâm hồn con người Việt Nam hiện đại, đồng thời có những định hướng, giải pháp sát sao, cụ thể hơn nữa nhằm phát huy vai trò của nghệ thuật dân tộc trong bối cảnh mới, như: Xây dựng chiến lược bảo tồn những giá trị tinh hoa của nghệ thuật dân tộc, xây dựng chiến lược phát triển, phục vụ đời sống cộng đồng. Văn kiện cũng cần quan tâm làm rõ phải cụ thể hóa cơ chế để phát huy vai trò của các lực lượng sáng tạo, bổ sung và xây dựng lại cơ chế đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng và tôn vinh sự cống hiến của những văn nghệ sĩ tài năng. Cần chú trọng tư duy quản lý mở và khuyến khích sáng tạo; không nên chỉ đặt nặng hình thức hội diễn, giải thưởng mà phải hướng đến xây dựng những tác phẩm có tầm tư tưởng, có chiều sâu nhân văn, có sức lan tỏa trong xã hội. Cần phải thiết kế cơ chế chính sách để khuyến khích văn nghệ sĩ có tài năng thực chất, tạo điều kiện cho văn nghệ sĩ có cơ hội để tham gia thực chất vào các vấn đề phản biện xã hội.
PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam:
Phát huy “sức mạnh mềm” văn hóa, nghệ thuật trong phát triển đất nước
Hội Điện ảnh Việt Nam nhất trí Dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng với nhiều điểm mới, phản ánh tư duy mới, tầm nhìn mới và cách tiếp cận mới của Đảng. Đặc biệt, Dự thảo các văn kiện được hình thành trên nền tảng và kiên định những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời thể hiện sự kiên định đường lối đổi mới cũng như mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là sự kết tinh từ lý luận và thực tiễn qua gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng ta. Cụ thể, chủ đề Đại hội và nội dung trong các phần đã phản ánh toàn diện, thống nhất trên cơ sở kế thừa, phát triển các văn kiện trong thời kỳ đổi mới, nhất là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Văn kiện Đại hội XIII. Riêng phần đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, nguyên nhân và đúc rút những bài học kinh nghiệm ngắn gọn, cô đọng, đúng mực, đúng thực chất, theo đúng quan điểm của Đảng: “Nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật”.
Tôi có một số góp ý về văn hóa và văn học, nghệ thuật. Là hình thái văn hóa kết tinh, văn học, nghệ thuật có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, lâu bền đối với công chúng qua những tác phẩm, nhân vật, hình tượng nghệ thuật; là tấm gương phản chiếu tâm hồn con người, thời đại; dẫn hướng con người đến với những lý tưởng, hoài bão mang tính cống hiến cao đẹp; góp phần gìn giữ và trao truyền văn hóa dân tộc nhưng rất ít được đề cập trong dự thảo Báo cáo chính trị.
Hơn nữa, văn hóa và nghệ thuật có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời. Nếu như văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần mà con người sáng tạo ra trong suốt quá trình lịch sử, thì nghệ thuật là thành tố trung tâm của văn hóa tinh thần, thể hiện khả năng sáng tạo, cảm xúc, tư tưởng và khát vọng của nhân loại qua các hình thức như văn học, âm nhạc, hội họa, sân khấu, điện ảnh..., do đó vừa là sản phẩm của văn hóa, vừa là phương tiện biểu đạt của văn hóa. Nếu xem văn hóa là nền tảng, môi trường nuôi dưỡng nghệ thuật thì mọi tác phẩm nghệ thuật đều được sinh ra từ bối cảnh văn hóa cụ thể. Giá trị văn hóa của mỗi dân tộc sẽ hình thành căn cốt đặc trưng nghệ thuật của dân tộc ấy. Nghệ thuật góp phần sáng tạo, lưu giữ và truyền bá văn hóa. Văn hóa định hướng giá trị và chuẩn mực cho nghệ thuật và cả hai cùng góp phần phát triển con người và xã hội. Nếu văn hóa là gốc, nghệ thuật là hoa. Văn hóa nuôi dưỡng nghệ thuật và nghệ thuật tỏa sáng văn hóa. Vì lẽ đó, không nên tách rời riêng hai thuật ngữ này. Trái lại, văn hóa nghệ thuật cần được gắn liền với nhau trong mọi nội dung có liên quan trong văn kiện.
Dự thảo đề cao vai trò tối quan trọng của ngoại giao kinh tế; nhưng chưa đề cập đến vai trò của ngoại giao văn hóa là một trong những “sức mạnh mềm” có hiệu quả để hợp lực cùng các trụ cột ngoại giao tạo nên sức mạnh tổng hợp của ngoại giao “Cây tre Việt Nam” trong thời kỳ hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam:
Chứa đựng khát vọng đưa đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới
Tôi đọc rất kỹ và thấy Dự thảo các Văn kiện lần này và thấy đầy hứng khởi bởi có tính hiện thực cao hơn, tính khoa học cao hơn, chứa đựng nhiều khát vọng hơn và tỏ rõ ý chí, quyết tâm của Đảng, của nhân dân đưa đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới.
Về nội dung liên quan đến văn hóa, con người, tôi cho rằng, văn hóa là một con đường và chính trị, kinh tế, giáo dục… là những cỗ xe đi trên con đường đó. Nếu con đường mang tên văn hóa đi về ánh sáng thì tất cả sẽ đi về ánh sáng và ngược lại. Văn hóa luôn hình thành trước. Dự thảo các Văn kiện lần này xác định văn hóa rõ ràng, cụ thể là điều rất đáng mừng. Chúng ta xác định giá trị, sự cần thiết của văn hóa thì phải triển khai tốt để tạo không gian, điều kiện cho văn hóa phát triển. Các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng như một bản tuyên ngôn giai đoạn này, là bản tuyên ngôn xác đáng, thể hiện sự hướng tới, khát vọng của một dân tộc và hành động của một dân tộc.
Nguồn: https://hanoimoi.vn/van-nghe-si-gop-y-vao-du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-cua-dang-phat-huy-suc-manh-mem-de-phat-trien-dat-nuoc-722288.html
![[Ảnh] Bế mạc Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/06/1762404919012_a1-bnd-5975-5183-jpg.webp)
Bình luận (0)