Vùng đặc sản nhãn xuồng ở tỉnh công nghiệp

Ông Nguyễn Thanh Bình, nông dân ở ấp Xuân Tâm 6, xã Xuân Hòa giới thiệu vườn nhãn xuồng đang cho thu hoạch. Ảnh: B.Nguyên

Nông dân trồng nhãn ở xã Xuân Hòa đã chuyển đổi sản xuất theo hướng hữu cơ để làm ra trái nhãn có chất lượng ngon, an toàn. Địa phương cũng đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nông dân xây dựng vùng chuyên canh cây nhãn theo chuỗi liên kết, xây dựng thương hiệu trái nhãn đặc sản của tỉnh công nghiệp.

Cây đặc sản “bén duyên” vùng đất mới

Cây nhãn được trồng tập trung nhiều nhất là ở ấp Xuân Tâm 6. Khu vực này tập trung đông người dân ở các tỉnh miền Tây lên đây lập nghiệp, sinh sống. Thời gian đầu, có hộ gia đình trồng vài cây nhãn trong vườn để có trái ăn. Thấy cây trồng này cho năng suất, chất lượng cao, bán được với giá tốt, thổ nhưỡng lại phù hợp nên người dân bắt đầu nhân rộng diện tích trồng nhãn.

Bà Nguyễn Thị Lài, nông dân ở ấp Xuân Tâm 5 là thế hệ thứ 2 trong gia đình gắn bó với cây nhãn, kể: “Cha mẹ tôi trồng nhãn từ năm 1998. Hiện trong vườn của cha mẹ tôi vẫn còn gốc nhãn hơn 20 năm tuổi. Thời gian đầu, họ chủ yếu trồng giống nhãn da bò. Khoảng 15 năm trở lại đây, họ mới chuyển đổi sang giống nhãn xuồng cơm vàng. Lớn lên, tôi cũng theo nghề cha mẹ lập nghiệp bằng đầu tư vườn trồng nhãn xuồng cơm vàng vì cây đặc sản này cho lợi nhuận tốt”.

Ông Nguyễn Thanh Bình, nông dân ở ấp Xuân Tâm 6 chia sẻ: Cây nhãn trồng khoảng 2 năm là bắt đầu cho trái bói; trồng khoảng 4-5 năm là cho năng suất cao. Giống nhãn xuồng cơm vàng này trồng ở các tỉnh miền Tây, nông dân thường phải lên mô đất cao (hay còn gọi là lên liếp) cho gốc nhãn và làm mương bên dưới để thoát nước. Còn ở vùng đất Xuân Hòa, nông dân vẫn làm mô đất cho gốc nhãn nhưng độ cao thường thấp hơn các vùng đất trũng miền Tây. Đây là kỹ thuật quan trọng để cây nhãn phát triển tốt giúp nhãn tránh bị ngập úng, thối rễ vào mùa mưa.

Theo nông dân trồng nhãn lâu năm tại xã Xuân Hòa, cây nhãn xuồng trồng ở vùng đất này cho chất lượng ngon với lớp vỏ dày, cơm nhãn bên trong cũng dày hơn, giòn, ráo nước với vị ngọt đậm đà. Trồng ở vùng đất này, năng suất cây nhãn đạt cao vì ít bị rụng trái hơn. Chính vì vậy, nhãn ở vùng này thường bán được với giá cao hơn mặt bằng chung ngoài thị trường nhờ chất lượng ngon, lớp vỏ dày nên giữ tươi, bảo quản được lâu hơn.

Một số nông dân trồng nhãn có tay nghề giỏi tại xã Xuân Hòa thường chọn làm nhãn nghịch vụ cho thu hoạch vào tháng 3, tháng 4 hằng năm để sản phẩm bán được với giá cao hơn

Hình thành vùng chuyên canh

Theo nông dân trồng nhãn ở xã Xuân Hòa, trước đây vùng đất này thường trồng cây tràm và các loại vườn tạp khác, vùng đất trũng hơn thì canh tác cây lúa nên hiệu quả kinh tế thường không cao. Chính vì vậy, khi tại địa phương có một số vườn nhãn trúng mùa, trúng giá, nông dân đã mạnh dạn chuyển đổi sang giống cây ăn trái đặc sản cho hiệu quả kinh tế cao này.

Thời gian đầu, nông dân trồng nhãn còn manh mún, nhỏ lẻ. Khi diện tích cây trồng này được nhân rộng, nông dân đầu tư thâm canh, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Trong đó, nông dân đầu tư hệ thống tự động hóa trong tưới nước, bón phân. Đặc biệt, nhiều hộ sử dụng thiết bị bay không người lái trong phun thuốc bảo vệ thực vật để xử lý sâu bệnh.

Mùa thu hoạch nhãn xuồng tại xã Xuân Hòa thường tập trung vào tháng 7, tháng 8 âm lịch hằng năm. Nhiều nhà vườn thường canh để cây làm hoa, đậu trái và cho thu hoạch vào dịp rằm tháng 7 âm lịch. Đây là thời điểm nhu cầu mua trái cây cúng của thị trường tăng cao; mặt khác, thời điểm này nhiều loại trái cây hè đã hết vụ nên không lo tình trạng rộ mùa dội chợ.

Nông dân trồng nhãn tại xã Xuân Hòa vào mùa kết trái thường để lớp cỏ mọc trong vườn để tạo tiểu khí hậu mát mẻ hơn, giảm độ nắng hắt lên từ mặt đất vào thời điểm nhãn kết trái để hạn chế trái bị thối, rụng. Lớp cỏ này để hoai mục thành lớp hữu cơ bồi bổ lại dưỡng chất cho đất. Vài năm trở lại đây, nông dân trồng nhãn tại địa phương đang chuyển đổi sang hướng sản xuất hữu cơ để làm ra trái nhãn ngon, an toàn cung cấp ra thị trường.

Theo ông Nguyễn Văn Xứng, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa, nhờ thổ nhưỡng phù hợp, nông dân trồng nhãn tại địa phương lại giàu kinh nghiệm chăm sóc nên cây trồng này cho năng suất cao, chất lượng tốt. Sản phẩm nhãn xuồng Xuân Hòa được thị trường ưa chuộng. Tuy nhiên, điều nông dân quan tâm nhất vẫn là đầu ra ổn định cho sản phẩm. Theo đó, địa phương đã thành lập Hợp tác xã cây ăn trái Đồng Tiến, liên kết với nông dân hình thành chuỗi sản xuất; hỗ trợ nông dân xây dựng và quảng bá thương hiệu cho trái nhãn xuồng Xuân Hòa để giống cây đặc sản này phát triển bền vững.

Bình Nguyên

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202507/vung-dac-san-nhan-xuong-o-tinh-cong-nghiep-da01e0c/