• Khai mạc Lễ hội Quan âm Nam Hải năm 2025
  • Phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể 
  • Phong phú di sản văn hoá
  • Nghệ sĩ của những lễ hội

Vùng đất của lễ hội

Nhắc đến Cà Mau là nhắc đến xứ sở "rừng vàng, biển bạc", nơi con người sống chan hoà, hào sảng, trọng nghĩa tình. Văn hoá Cà Mau là sự tinh tuý được chắt lọc từ văn hoá các dân tộc anh em, trong đó có những lễ hội truyền thống được gìn giữ, kế thừa qua hàng trăm năm.

Lễ hội Nghinh Ông thể hiện khát vọng chinh phục biển cả, làm giàu từ biển của ngư dân Cà Mau.

Ðiển hình là Lễ hội Nghinh Ông, đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh, khát vọng chinh phục thiên nhiên của ngư dân Cà Mau trong tiến trình xây dựng cuộc sống, quê hương giàu mạnh. Ðồng thời còn thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ loài cá ông (cá voi) đã có ơn cứu giúp ngư dân vượt qua sóng to, gió lớn trong những chuyến ra khơi. Lễ hội thường diễn ra sau tết Nguyên đán hằng năm tại nhiều xã ven biển như: Vĩnh Hậu, Gành Hào, Sông Ðốc... Ðặc biệt, Lễ hội Nghinh Ông Sông Ðốc đã được công nhận Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia.

Lễ hội Kỳ yên của người Hoa đã trở thành ngày vui chung của cộng đồng dân tộc anh em Kinh và Khmer, cùng ước nguyện quốc thái, dân an.

Ban đầu chỉ là lễ hội đặc trưng của người Hoa, lễ Kỳ yên dần trở thành ngày vui chung của người Kinh và người Khmer. Lễ được tổ chức trong suốt tháng Giêng, ngoài các nghi thức cúng tế cầu quốc thái dân an, đây còn là dịp để hàng xóm gặp gỡ, thăm hỏi, động viên nhau trong cuộc sống, góp phần thắt chặt tình đoàn kết cộng đồng. Suốt những ngày lễ hội, tại các đình, miếu còn tổ chức hát tuồng cổ, trò chơi dân gian.

Ðiệu múa dân gian của đồng bào Khmer. (Ảnh Quốc Bình)       

Một lễ hội tiêu biểu nữa phải kể đến là Ok Om Bok của đồng bào Khmer. Có từ lâu đời và được gìn giữ cho đến ngày nay, lễ hội Ok Om Bok xuất phát từ tín ngưỡng tạ ơn Thần Nước đã phù hộ cho mùa màng tốt tươi, là dịp để người dân phum sóc vui chơi sau những ngày đồng áng vất vả. Trong thời gian lễ hội, nhiều ngôi chùa thường tổ chức đua ghe Ngo, vừa tạo sinh khí vui tươi, vừa bảo tồn nét văn hoá độc đáo của dân tộc Khmer.

Hội tụ di sản

Trong hành trình khẩn hoang, lập ấp từ hơn 300 năm trước của các bậc tiền nhân, nhiều di sản văn hoá đã được sản sinh ở vùng đất cực Nam Tổ quốc, đưa hình ảnh Cà Mau vươn xa khắp mọi miền đất nước. Nổi bật là Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại - Nghệ thuật Ðờn ca tài tử Nam Bộ. Hơn 1 thế kỷ trôi qua, nghệ thuật đờn ca tài tử tuy có lúc thăng trầm nhưng vẫn bền bỉ sức sống. Cũng cách nay hơn 100 năm, bản nhạc lòng bất hủ “Dạ cổ hoài lang” của Nhạc sĩ Cao Văn Lầu ra đời, "bài ca vua" của sân khấu cải lương này góp phần làm phong phú thêm nghệ thuật đờn ca tài tử, trở thành một trong những di sản của đất Cà Mau. Ðến nay, “Dạ cổ hoài lang” vẫn khiến biết bao trái tim người mộ điệu thổn thức.

Nghệ thuật Ðờn ca tài tử - Di sản Văn hoá phi vật thể của nhân loại, bền bỉ sức sống tại những làng quê.

Góp vào bản hoà ca văn hoá Cà Mau còn có những câu chuyện trào phúng dân gian độc đáo của bác Ba Phi giàu trí tưởng tượng, sống chan hoà với thiên nhiên; giai thoại Công tử Bạc Liêu chịu chơi nức tiếng xứ Nam Kỳ.

Cà Mau cũng là nơi toả sáng của trí tuệ dân gian, kết tinh thành những di sản nghề truyền thống. Các nghề: làm muối thủ công, muối ba khía, làm tôm khô, gác kèo ong... không chỉ là sinh kế, mà còn là di sản đời sống văn hoá bản địa, mang tình yêu quê hương, sức sáng tạo trong lao động của người dân xứ sở.

Nghề làm muối truyền thống được diêm dân giữ gìn hơn 100 năm qua.

Tất cả những mảnh ghép văn hoá nói trên đã kiến tạo nên không gian văn hoá quyện hoà, đậm đà bản sắc, là sức mạnh mềm quý giá, to lớn để Cà Mau vững vàng vươn xa trong công cuộc phát triển.

Hữu Thọ

Nguồn: https://baocamau.vn/vung-dat-cua-nhung-le-hoi-va-di-san-van-hoa-a123192.html