Vườn quốc gia Pù Mát đón nhận danh hiệu Vườn di sản ASEAN và kỷ niệm 30 năm thành lập

Tham dự lễ kỷ niệm có đồng chí Trần Quốc Bảo - Cục trưởng Cục Lâm nghiệp; đại diện Cục Di sản; đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bolykhamxay, Lào; đại diện các vườn quốc gia, vườn di sản, khu bảo tồn thiên nhiên trong nước; các tổ chức hợp tác. Về phía tỉnh Nghệ An có các đồng chí: Nguyễn Hoài An - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Đảng ủy xã Con Cuông; Nguyễn Danh Hùng - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường; các sở, ban, ngành cấp tỉnh, chính quyền các địa phương.

Các đại biểu tham dự buổi lễ. Ảnh: Hoài Thu

Giữ gìn, phát huy “kho báu” vườn quốc gia

Tại buổi lễ, các đại biểu tham gia đã được giới thiệu lịch sử hình thành, truyền thống và các thành tích, định hướng phát triển bền vững trong gìn giữ và phát huy Vườn quốc gia Pù Mát.

Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Mát được nâng hạng thành Vườn quốc gia (VQG) Pù Mát theo Quyết định số 174/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vào ngày 8/11/2001. Theo đó, các chức năng chính của Vườn bao gồm: Bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng; Bảo tồn, phát huy các giá trị đa dạng sinh học, nguồn gen sinh vật; Bảo tồn thiên nhiên, các giá trị văn hóa, lịch sử, cảnh quan; Nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, cứu hộ và phát triển sinh vật; Giáo dục nâng cao nhận thức môi trường và cung ứng dịch vụ môi trường rừng; Phát triển du lịch sinh thái.

Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc VQG Pù Mát khái quát, đánh giá các kết quả đạt được và định hướng hoạt động xây dựng, giữ gìn, phát huy giá trị di sản VQG Pù Mát. Ảnh: Hoài Thu

Suốt chặng đường 30 năm, VQG Pù Mát xác định quản lý, bảo vệ rừng là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất, thực hiện theo phương châm “Bảo vệ rừng tại gốc”. Hàng năm, lực lượng bảo vệ rừng thực hiện hàng nghìn đợt tuần tra, phá hủy lán trại trái phép, tháo gỡ bẫy thú và xử lý khai thác rừng trái phép. Công tác tuần tra có nhiều điểm đột phá , như ứng dụng công nghệ thông tin và các thiết bị thông minh hỗ trợ kiểm lâm. VQG Pù Mát được đánh giá là một trong những khu rừng đặc dụng có tính đa dạng sinh học rất cao ở Việt Nam. Nơi đây bảo tồn nhiều loài động, thực vật quý hiếm có giá trị cấp quốc gia và quốc tế. Quan trọng hơn, quần thể một số loài thú đang có nguy cơ bị tiêu diệt ở Việt Nam và trên thế giới vẫn còn khả năng bảo tồn phát triển tại Vườn, như: voi, mang Trường Sơn, thỏ vằn, cầy vằn, gấu chó và gấu ngựa.

Các hoạt động bảo tồn thiên nhiên, phát triển kinh tế - xã hội vùng lõi Vườn Quốc gia Pù Mát. Ảnh: PV - CTV

VQG Pù Mát luôn nhận được sự hợp tác, hỗ trợ của nhiều tổ chức và cá nhân trong nước và quốc tế như: Hợp tác đào tạo, trao đổi kinh nghiệm với Vườn thực vật nhiệt đới Xi-Xoang-Ba-Na. Nhiều nội dung hợp tác đạt hiệu quả cao như: hợp tác với Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã tại Việt Nam và Tổ chức Fauna and Flora Internaional. Các hoạt động bao gồm bảo vệ rừng, cứu hộ động vật, nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường và phát triển sinh kế cho người dân vùng đệm. Từ năm 2017 đến nay, đã có 64 đoàn từ 26 nước đến VQG Pù Mát để hợp tác nghiên cứu đa dạng sinh học.

VQG Pù Mát có đường biên giới giáp nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào gần 68 km. Từ năm 2010, Vườn duy trì tốt thỏa thuận hợp tác bảo tồn đa dạng sinh học liên biên giới với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bôlykhămxay. Hai bên luân phiên tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm và các cuộc tuần tra, bảo vệ rừng chung dọc biên giới.

Thác nước tự nhiên tại Vườn Quốc gia Pù Mát. Ảnh: CSCC

“

VQG Pù Mát đã nhận được nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý trong hành trình 30 năm xây dựng và phát triển: 28 Bằng khen của UBND tỉnh Nghệ An; 8 Bằng khen của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (trong đó có Bằng khen vì thành tích bảo tồn loài hoang dã giai đoạn 2010-2020); 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ Thi đua của Chính phủ; Huân chương Lao động hạng Nhì do Chủ tịch nước tặng thưởng năm 2023. Đảng bộ vườn nhiều năm đạt danh hiệu “Trong sạch, vững mạnh tiêu biểu”, đạt Giải thưởng Môi trường Việt Nam giai đoạn 2010-2015 và năm 2021.

Tăng cường hội nhập quốc tế và khai thác giá trị đa dụng của rừng

Để quảng bá hình ảnh, tăng cường hội nhập quốc tế và khai thác giá trị đa dụng của rừng, VQG Pù Mát đã đề xuất công nhận danh hiệu Vườn Di sản ASEAN (AHP) vào năm 2020. Hồ sơ được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương; Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN đã thẩm định, đánh giá thực địa, và công nhận Vườn đáp ứng 12 tiêu chí lựa chọn. VQG Pù Mát chính thức được công nhận danh hiệu Vườn Di sản ASEAN tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường các nước ASEAN vào ngày 3/9/2025.

Phát biểu tại buổi lễ, các đại biểu đại diện Cục Lâm nghiệp, Cục Di sản đã chúc mừng những thành quả của tập thể, nhân dân VQG Pù Mát đã đạt được; đồng thời đánh giá cao giá trị bản tồn di sản của VQG Pù Mát. Các đại biểu cũng đề nghị các cấp ngành tỉnh Nghệ An tiếp tục quan tâm, hỗ trợ, kêu gọi quốc tế các tổ chức lan tỏa hình ảnh và các giá trị di sản, kinh tế, văn hóa của VQG Pù Mát,...

Dịp này, VQG Pù Mát đã đón nhận Bằng công nhận Vườn di sản ASEAN. Tập thể VQG Pù Mát được UBND tỉnh tặng bức trướng; 1 tập thể (Hạt Kiểm lâm VQG Pù Mát) và 6 cá nhân được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh về những thành tích xuất sắc trong quá trình xây dựng và phát triển VQG Pù Mát.

Có 5 tập thể, 15 cá nhân được Giám đốc VQG Pù Mát tặng Giấy khen vì những đóng góp đối với VQG Pù Mát. Các nhà tài trợ cũng tặng các phần quà cho các trường hợp khó khăn của xã Môn Sơn, xã Tam Quang là các địa phương trong vùng đệm VQG Pù Mát.