WHO thúc giục Việt Nam cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử và nung nóng trong Luật Đầu tư

thuốc lá điện tử - Ảnh 1. — Thuốc lá điện tử đang hủy hoại giới trẻ - Ảnh minh họa: NAM TRẦN

Dù đã có lệnh cấm được Quốc hội ban hành từ năm 2024, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn len lỏi mua bán trên thị trường. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị cần đưa hai sản phẩm này vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Cần đưa thuốc lá điện tử, nung nóng vào ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh

Trong bối cảnh dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) đang được Quốc hội xem xét nhưng chưa liệt kê hai sản phẩm này vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam tiếp tục nhấn mạnh khuyến nghị cần cấm hoàn toàn việc kinh doanh, sản xuất và nhập khẩu.

Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, tiến sĩ Angela Pratt, nhấn mạnh từ khi bỏ phiếu thông qua lệnh cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cách đây một năm, Việt Nam đã được ghi nhận là quốc gia tiên phong. Đây là quyết định có ý nghĩa vô cùng lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trong việc bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ.

Theo bà Pratt, để lệnh cấm của Quốc hội được thực thi hiệu quả, Luật Đầu tư sửa đổi cần bổ sung ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng mà không có bất kỳ ngoại lệ nào, kể cả việc cho phép sản xuất để xuất khẩu.

Việc này nhằm duy trì thành quả bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đồng thời tránh tạo ra kẽ hở pháp lý khiến sản phẩm quay trở lại thị trường nội địa.

WHO cũng dẫn bằng chứng cho thấy tác động tích cực bước đầu của lệnh cấm tại Việt Nam.

Theo Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, số ca cấp cứu liên quan đến thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, đặc biệt ở người trẻ, đã giảm gần 70% trong 10 tháng sau khi lệnh cấm được ban hành, so với cùng kỳ giai đoạn trước. Hoạt động quảng cáo, PR cho các sản phẩm này bởi người nổi tiếng cũng gần như biến mất.

Để duy trì những thành quả vừa đạt được, WHO khuyến nghị Quốc hội tiếp tục nhất quán chính sách bằng cách đưa kinh doanh thuốc lá mới vào danh mục cấm của Luật Đầu tư; không chấp nhận ngoại lệ "sản xuất để xuất khẩu", bởi điều này tạo rủi ro buôn lậu, rò rỉ hàng vào nội địa và làm suy yếu cơ sở khoa học của lệnh cấm.

Thuốc lá điện tử độc hại, không khuyến khích phát triển

Đại biểu Lê Hoàng Anh (Gia Lai) cho rằng việc dự thảo Luật Đầu tư không quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là "bước thụt lùi về chính sách", đi ngược chủ trương của Đảng và Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Ông nhấn mạnh: "Chúng ta không thể nhân nhượng trước bất kỳ áp lực thương mại nào có thể gây tổn hại đến sức khỏe cộng đồng. Đây không phải vấn đề kỹ thuật quản lý, mà là định hướng phát triển quốc gia".

Đồng tình với ý kiến này, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Gia Lai) cũng cho rằng đến nay Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định thuốc lá điện tử, nung nóng và thuốc lá truyền thống chúng ta hay hút có hại như nhau do đó không khuyến khích phát triển.

"Tuy nhiên thuốc lá điện tử là thuốc lá nguy hiểm hơn rất nhiều, không phải thuốc lá sợi mà là dung dịch. Dung dịch đó thường là nicotine, các chất tạo hương. Vì dung dịch nên không ai có thể quản lý được người ta cho gì vào, có thể nicotine hoặc thuốc phiện, thuốc gây nghiện, ma túy dạng lỏng rất nguy hiểm.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, tên gọi "tinh dầu" thực chất là một hỗn hợp hóa chất tổng hợp, được pha trộn tùy tiện.

Phòng xét nghiệm đã phát hiện nhiều loại ma túy tổng hợp thế hệ mới, có cấu trúc hóa học phức tạp như 5F-ADB, MDMB-4en-PINACA. Đây chính là nguyên nhân chính gây ra các vụ ngộ độc nặng, bởi chúng là những chất cực độc, chưa từng được nghiên cứu đầy đủ trên người.

WHO cho biết hiện đã có 42 quốc gia cấm thuốc lá điện tử và 24 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. Trong khu vực ASEAN, đã có 5 quốc gia bao gồm Việt Nam, Singapore, Thái Lan, Lào và Campuchia đã cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Malaysia sẽ áp dụng lệnh cấm từ năm 2026. Thực hành quốc tế tốt nhất hiện nay là các quốc gia ban hành lệnh cấm một cách nhất quán trong hệ thống pháp luật, và không cho phép ngoại lệ đối với việc sản xuất để xuất khẩu.

WHO và các chuyên gia y tế đều cho rằng cần ban hành lệnh cấm nhất quán, đồng bộ trong các văn bản luật và loại bỏ hoàn toàn tư duy sản xuất để xuất khẩu đối với mặt hàng gây hại cho sức khỏe này.

Trở lại chủ đề

DƯƠNG LIỄU

Nguồn: https://tuoitre.vn/who-thuc-giuc-viet-nam-cam-tuyet-doi-thuoc-la-dien-tu-va-nung-nong-trong-luat-dau-tu-20251126133713258.htm