“Nét chạm thời gian”
Nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 26 năm Đô thị cổ Hội An được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới, tại đình làng Hội An (phường Hội An) diễn ra hoạt động trưng bày khá thú vị với chủ đề “Nét chạm thời gian”.
Đây là lần hiếm hoi diễn ra hoạt động trưng bày pa nô giới thiệu thác bản văn bia tiêu biểu có giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật tại Hội An. Ông Phạm Phú Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa thế giới Hội An cho biết, những thác bản này được tuyển chọn từ kho lưu trữ của Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa thế giới Hội An và Viện Nghiên cứu Hán Nôm nhằm cung cấp tư liệu hữu ích cho công chúng, nhà nghiên cứu quan tâm về loại hình này.
Dạo quanh không gian trưng bày, dọc dài quá khứ của vùng đất Hội An như được tái hiện. Dễ dàng nhận ra nhiều văn bia thể hiện lịch sử hình thành một số di tích quan trọng của Hội An. Điển hình: bia trùng tu miếu Quan Công niên đại năm 1753, bia trùng tu Lai Viễn Kiều (tức Chùa Cầu) niên đại năm 1817, bia đình làng xã Thanh Châu niên đại năm 1846, bia trùng tu chùa Hải Tạng niên đại 1848…
Đi kèm với nội dung gốc chữ Hán Nôm là các bản dịch sát sườn được đính kèm theo mã QR để công chúng dễ dàng tìm hiểu, nắm bắt.
Dựa vào nội dung chính của các văn bia có thể phân thành các loại như: văn bia về xây dựng, tu bổ các di tích; văn bia về các quy định, điều lệ liên quan đến giao thương, buôn bán; văn bia về nhân vật gắn với lịch sử - văn hóa địa phương; văn bia về thủy tổ các tộc họ…
Các văn bia này chứa đựng nhiều thông tin liên quan đến lịch sử - văn hóa Hội An cũng như quá trình hình thành các làng, xã, tộc họ, nhân vật, sự kiện gắn với địa phương hoặc quá trình tạo dựng, tu bổ các di tích.
Ngoài thác bản văn bia trưng bày đợt này, loại hình di sản tư liệu Hán Nôm ở Hội An đa dạng về thể loại với gia phả, sắc phong, hoành phi câu đối… Hệ thống tư liệu Hán Nôm ở Hội An cũng phong phú về hình thức, bao gồm các văn khắc trên đá, gỗ, đồng hoặc viết trên giấy, vải…
Đẩy mạnh bảo tồn, phát huy giá trị
Nhận thức giá trị to lớn của loại hình di sản này, từ những năm 1980, cơ quan chức năng tại thị xã Hội An (cũ) đã bắt tay vào công tác sưu tầm, nghiên cứu di sản tư liệu Hán Nôm. Đến những năm 1990, các chương trình điều tra, sưu tầm, nghiên cứu di sản tư liệu Hán Nôm được triển khai sâu rộng hơn.
Khoảng 10 năm trở lại đây, công tác sưu tầm, sao chụp di sản tư liệu Hán Nôm về Hội An được Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An đẩy mạnh cả về chiều sâu và cách thức. Ngoài việc sưu tầm, sao chụp trong phạm vi các xã, phường thuộc thành phố Hội An cũ, việc bảo tồn di sản tư liệu Hán Nôm còn mở rộng sang các xã, phường lân cận có sự kết nối mật thiết với đô thị cổ Hội An.
Qua quá trình điều tra, sưu tầm, nghiên cứu, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An đã thu thập, sao chụp được hơn 2.000 trang tài liệu gốc, hơn 4.500 trang tư liệu bản sao, 500 bản rập thác bản văn bia, 800 bản in mộc bản, 63 sắc phong…
Đây là nguồn di sản tư liệu khá đồ sộ, góp phần nhận diện, làm sáng tỏ thêm giá trị lịch sử - văn hóa nổi bật toàn cầu của Hội An.
Cạnh đó, nguồn di sản tư liệu này cũng góp phần quan trọng trong việc phục hồi các giá trị văn hóa truyền thống đã bị mai một hoặc thất lạc. Điển hình là việc phục hồi diễn xướng, bả trạo trong lễ hội Cầu Ngư (phường Hội An Đông) hay hệ thống hoành phi, liễn đối tại di tích đình làng Hội An (phường Hội An)…
Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng cho rằng, hệ thống di sản tư liệu tại Hội An hiện rất phong phú, cần quan tâm đẩy mạnh phát huy giá trị hơn nữa, nhất là trong quá trình xây dựng đề án bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa thế giới Đô thị cổ Hội An.
Như tại tổ đình Phước Lâm đang lưu trữ bộ kinh chứa đựng nhiều tri thức liên quan đến phong tục tập quán người Việt, người Hoa có niên đại gần 200 năm rất quý giá. Cơ quan chức năng có thể nghiên cứu đề xuất công nhận là di sản tư liệu thế giới trong tương lai.
Nguồn: https://baodanang.vn/phat-huy-gia-tri-di-san-tu-lieu-han-nom-tai-hoi-an-3311421.html
Bình luận (0)