Tại Đồng Tháp, một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về ứng dụng khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp, mô hình "Hệ thống tưới và bón phân tự động sử dụng cảm biến độ ẩm" của nông dân Nguyễn Văn Lâm (xã Tân Hòa) đã trở thành điểm sáng khi chứng minh hiệu quả rõ rệt trên diện tích hơn 1,5 ha quýt hồng.
Xuất phát từ thực tế sản xuất, ông Nguyễn Văn Lâm nhận thấy, việc tưới và bón phân thủ công không chỉ tốn nhiều thời gian và công lao động mà còn dẫn đến lãng phí nước, rửa trôi phân bón và gây mất cân đối dinh dưỡng cho cây. Vào những tháng mùa khô, việc tưới không đều hoặc tưới quá nhiều còn khiến quýt bị thối rễ, vàng lá, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Từ những kiến thức tích lũy qua các lớp tập huấn khuyến nông cùng tinh thần ham học hỏi, ông Nguyễn Văn Lâm quyết định tự nghiên cứu và lắp đặt hệ thống cảm biến độ ẩm đất kết hợp bộ điều khiển tự động để đảm bảo nước và dinh dưỡng được cung cấp đúng thời điểm cây cần.
Hệ thống vận hành dựa trên nguyên lý rất đơn giản: Các cảm biến được đặt tại nhiều vị trí trong vườn liên tục đo độ ẩm đất và gửi tín hiệu về bộ điều khiển trung tâm. Khi độ ẩm giảm xuống dưới mức cài đặt, bộ điều khiển lập tức kích hoạt máy bơm nước, đồng thời điều khiển bơm phân nếu đang đến kỳ bón. Khi độ ẩm đạt ngưỡng tối ưu, hệ thống tự động tắt, đảm bảo không xảy ra tình trạng tưới thừa hay tưới thiếu. Nhờ mạng lưới ống tưới nhỏ giọt và đầu phun vi mô phân bố đồng đều, nước và phân được cung cấp chính xác đến từng gốc cây, hạn chế tối đa thất thoát do bốc hơi hoặc chảy tràn bề mặt.
Sau một năm vận hành, mô hình đã mang lại những kết quả rất khả quan. Lượng nước tưới giảm từ 30 đến 35% so với trước, còn lượng phân bón giảm khoảng 25% nhờ việc bón đúng lúc và đúng liều lượng. Đặc biệt, việc tự động hóa giúp ông Lâm tiết kiệm trung bình 6 công lao động mỗi tháng, tương đương 3-4 triệu đồng. Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu khoảng 45-50 triệu đồng, thời gian hoàn vốn chỉ khoảng 1,5 năm, một con số rất khả thi đối với các mô hình cây ăn trái có giá trị kinh tế cao. Bên cạnh đó, nhờ chế độ tưới và bón phân ổn định, vườn quýt của ông phát triển đồng đều, ít gặp tình trạng vàng lá hay rụng trái sinh lý, năng suất tăng khoảng 10-15% và chất lượng quả cũng đẹp và đồng đều hơn, dễ tiêu thụ hơn tại thị trường nội địa.
Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp, mô hình còn góp phần bảo vệ môi trường. Lượng nước và phân bón giảm đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ ô nhiễm nguồn đất và nước do rửa trôi.
Tưới đủ ẩm và đúng chu kỳ giúp cây tăng sức chống chịu trước điều kiện khô hạn – một trong những thách thức lớn của sản xuất nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kiểm soát độ ẩm đất ở mức hợp lý giúp hạn chế nhiều loại bệnh phát sinh do ẩm độ cao hoặc do úng rễ, nhờ đó giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và nâng cao tính bền vững của canh tác.
Sự thành công của mô hình đã thu hút nhiều hộ nông dân trong vùng đến tham quan, học hỏi. Một số hộ đã bắt đầu áp dụng hệ thống tưới và bón phân tự động cho các loại cây trồng khác như cam, chanh, mít và bước đầu đều ghi nhận hiệu quả tích cực.
Để mô hình được nhân rộng hơn nữa, các chuyên gia nhận định cần có sự hỗ trợ đồng bộ từ các trung tâm khuyến nông trong việc chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn lắp đặt và bảo trì hệ thống; đồng thời cần sự liên kết theo nhóm hộ hoặc hợp tác xã để giảm chi phí đầu tư và khai thác hệ thống hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển nông nghiệp thông minh, các mô hình như của ông Lâm hoàn toàn phù hợp với xu thế. Việc ứng dụng cảm biến và tự động hóa không còn là điều xa vời, mà đã trở thành giải pháp thiết thực giúp người nông dân tối ưu hóa nguồn lực, giảm rủi ro và nâng cao thu nhập. Nếu được kết hợp thêm các công nghệ mới như IoT, giám sát từ xa, lưu trữ dữ liệu trên nền tảng đám mây hoặc ứng dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời để vận hành bơm, hiệu quả của mô hình sẽ còn tăng lên mạnh mẽ.
Giải pháp tưới và bón phân tự động bằng cảm biến độ ẩm là minh chứng rõ ràng cho việc công nghệ hoàn toàn có thể được "nông dân hóa", khi người nông dân biết tiếp cận, sáng tạo và ứng dụng phù hợp với điều kiện thực tế của mình.
Sự lan tỏa của mô hình không chỉ giúp cải thiện thu nhập cho các hộ trồng cây ăn trái mà còn góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển nền nông nghiệp bền vững, tiết kiệm tài nguyên và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu trong tương lai.
Nguồn: https://mst.gov.vn/khi-cong-nghe-giup-nha-vuon-lam-nong-chinh-xac-va-hieu-qua-hon-197251125214425116.htm
Bình luận (0)