Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội phát triển giáo dục và đào tạo

Sáng 18/10, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội họp mở rộng thẩm tra sơ bộ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì cuộc họp.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì cuộc họp

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo được xây dựng nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ và hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đột phá được nêu tại Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; tạo hành lang pháp lý đặc thù, vượt trội để Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương triển khai đồng bộ, quyết liệt ngay từ năm 2026.

Từ đó, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn lớn về thể chế, nhân lực, tài chính và quản trị, khơi thông và huy động hiệu quả mọi nguồn lực, tạo động lực và không gian phát triển mới cho toàn ngành giáo dục. Thúc đẩy tự chủ đại học thực chất, nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững đất nước.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết

Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, cho phép áp dụng khác với quy định của luật hiện hành trong phạm vi, đối tượng và thời hạn xác định; đồng thời quy định cơ chế giám sát, đánh giá, tổng kết để làm cơ sở luật hóa sau này.

Dự thảo Nghị quyết gồm 11 Điều, trong đó Điều 1 quy định phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; Điều 2 quy định nguyên tắc áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; Điều 3 đến Điều 8 quy định 6 nhóm chính sách cơ bản; Điều 9 quy định về tổ chức thực hiện; Điều 10 quy định về điều khoản chuyển tiếp; Điều 11 quy định về điều khoản thi hành.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Đinh Công Sỹ trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự thảo Nghị quyết

Tại cuộc họp, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết, mục đích, quan điểm xây dựng dự thảo Nghị quyết. Việc ban hành Nghị quyết có đủ cơ sở chính trị, pháp lý nhằm tạo khung khổ pháp lý, cơ chế, chính sách vượt trội giúp tháo gỡ những điểm nghẽn vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn, tạo đà cho phát triển đột phá giáo dục và đào tạo.

Dự thảo Nghị quyết đã cơ bản thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về giáo dục và đào tạo, nhất là các quan điểm, chủ trương mới trong Nghị quyết số 71-NQ/TW. Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, Ủy ban cơ bản tán thành với quy định tại Điều 1; thống nhất với bố cục dự thảo Nghị quyết; nhất trí với nguyên tắc lựa chọn nội dung của 6 nhóm chính sách trọng tâm được đề cập trong dự thảo Nghị quyết.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để quy định cơ chế, chính sách thực sự đột phá, vượt trội theo hướng chỉ tập trung vào các vấn đề căn bản, cốt lõi, cần thực hiện ngay nhưng chưa được quy định trong các văn bản luật hoặc khác với quy định của luật hiện hành mà chưa thực hiện sửa đổi, bổ sung trong giai đoạn này để kịp thời giải quyết vướng mắc, bất cập từ thực tiễn.

Trong đó, đề nghị không đưa vào dự thảo Nghị quyết những nội dung đã có trong các dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung, thay thế thuộc lĩnh vực giáo dục đang được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến thông qua tại Kỳ họp thứ Mười (tháng 10/2025); cân nhắc không quy định trong dự thảo Nghị quyết các nội dung mang tính chất chỉ đạo, điều hành.

Thường trực Ủy ban nhận thấy, hồ sơ dự thảo Nghị quyết được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, bảo đảm đầy đủ các văn bản theo quy định tại khoản 5, Điều 51, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ủy ban tán thành đề xuất của Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn, thông qua theo quy trình một kỳ họp để nhanh chóng thể chế hóa và triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 71-NQ/TW.

Các đại biểu góp ý nhiều nội dung dự thảo Nghị quyết

Tại cuộc họp, các đại biểu đánh giá cao nỗ lực của Ban soạn thảo xây dựng dự thảo Nghị quyết. Nhiều ý kiến cũng tập trung trao đổi về các nội dung: quản lý và phát triển nhân lực ngành giáo dục; tài chính cho giáo dục và đào tạo; ưu đãi và đầu tư cho giáo dục và đào tạo; chương trình, nội dung và chính sách phát triển giáo dục; chuyển đổi số, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giáo dục và đào tạo…

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, ngành giáo dục đang đồng thời sửa đổi 3 luật về lĩnh vực giáo dục và đào tạo, bên cạnh đó còn có những luật thuộc lĩnh vực khác cũng đang được sửa đổi. Bởi vậy, cần theo nguyên tắc nội dung gì cụ thể hóa được thì quy định vào trong các luật, còn những gì chưa đủ khái quát, chưa đủ tầm luật, cần cơ chế đặc thù thì đưa vào Nghị quyết.

Mặc dù dự thảo Nghị quyết được đề xuất trong bối cảnh khẩn trương, nhưng cần được nghiên cứu, gia công kỹ lưỡng. Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh sự cần thiết phải làm cho nội dung dự thảo Nghị quyết cụ thể và rõ ràng hơn, tránh tình trạng chung chung. Dự thảo cần tập trung làm rõ các vấn đề đặc thù, vượt trội và các chính sách phát triển then chốt, như đầu tư tài chính, quỹ đất cho giáo dục… bảo đảm Nghị quyết được thông qua và thực hiện đạt được hiệu quả tốt nhất.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/xay-dung-co-che-chinh-sach-dac-thu-vuot-troi-phat-trien-giao-duc-va-dao-tao-10390875.html