Xóa “lõm” sóng, xây chính quyền số từ thôn bản

Thực hiện Kế hoạch số 02/KH-UBND của UBND tỉnh Thái Nguyên về thực hiện chuyển đổi số toàn diện giai đoạn 2025 - 2030, các địa phương trong tỉnh đang nỗ lực “xóa trắng” vùng lõm sóng viễn thông, thu hẹp khoảng cách số giữa miền núi và đồng bằng. Từ hạ tầng mạng đến con người, từng bước chuyển đổi được triển khai sâu rộng đến tận thôn bản, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng chính quyền số - kinh tế số - xã hội số, bảo đảm mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả của chuyển đổi số.

Bộ Khoa học và Công nghệ•04/11/2025

Từng là "vùng lõm" về sóng viễn thông và công nghệ số, gây trở ngại cho cả chính quyền và người dân trong vận hành chính quyền hai cấp, nay nhiều địa phương của Thái Nguyên đang từng bước bứt phá. Nhờ sự vào cuộc của doanh nghiệp viễn thông và mô hình "tổ công nghệ số cộng đồng" đến từng nhà, khoảng cách số dần được thu hẹp, đưa chính quyền đến gần dân hơn, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.

Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, một số xã phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên (khu vực Bắc Kạn cũ) vẫn tồn tại nhiều "điểm trắng" viễn thông và khoảng trống trong ứng dụng công nghệ số, nhất là ở các thôn, bản vùng sâu, vùng xa. Sóng điện thoại yếu, hạ tầng mạng thiếu đồng bộ khiến việc điều hành của chính quyền cơ sở gặp khó, người dân khó tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến.

Xóa “lõm” sóng, xây chính quyền số từ thôn bản- Ảnh 1. — *Người dân được hướng dẫn thực hiện các dịch vụ công qua điện thoại thông minh.*

Địa hình đồi núi cao, chia cắt, dân cư thưa thớt là nguyên nhân khiến nhiều khu vực rơi vào tình trạng "lõm sóng". Bà Ma Thị Mận, Bí thư Đảng ủy xã Bạch Thông, cho biết, xã có diện tích hơn 127 km², gần 2.000 hộ dân nhưng vẫn còn khoảng 180 hộ nằm trong vùng sóng yếu. Có nơi chỉ bắt được 3G chập chờn, gây nhiều khó khăn trong công tác phục vụ người dân.

Xác định hạ tầng viễn thông là điều kiện tiên quyết để vận hành chính quyền số, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với các nhà mạng khảo sát 37 xã phía Bắc, ghi nhận 55 thôn, bản chưa có sóng hoặc tín hiệu chập chờn. Một số khu vực thậm chí vẫn chưa có điện lưới quốc gia.

Ông Nguyễn Đức Lộc, Phó Giám đốc Sở KH&CN Thái Nguyên thông tin, nguyên nhân chủ yếu là do địa hình phức tạp, dân cư phân tán, mỗi cụm dân chỉ vài chục hộ rải rác trên nhiều quả đồi. Tỉnh đã giao Viettel, VNPT và MobiFone Thái Nguyên phối hợp xóa 'lõm sóng' với mục tiêu lần lượt xử lý 20, 20 và 15 điểm trong năm nay.

Đến đầu tháng 9, toàn tỉnh đã xóa được 15 điểm lõm sóng đầu tiên. Với các khu vực chưa có điện, tỉnh phối hợp Sở Công Thương triển khai phương án kéo điện lưới, đảm bảo sớm hoàn thiện hạ tầng viễn thông đồng bộ.

Song song với đầu tư hạ tầng, Thái Nguyên đặc biệt chú trọng yếu tố con người. Mô hình "tổ công nghệ số cộng đồng" được triển khai đến từng xã, từng bản, hỗ trợ người dân tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến - từ đăng ký khai sinh, khai tử đến thủ tục đất đai, bảo hiểm y tế.

Tại xã Bạch Thông, các thành viên tổ công nghệ số đến tận nhà giúp người dân tạo tài khoản dịch vụ công, nộp hồ sơ trực tuyến. Ông Phạm Xuân Hạnh, người dân địa phương chia sẻ, giờ làm thủ tục nhanh hơn nhiều, không phải đi lại xa. Nhiều việc như chuyển tiền, khai thuế cũng có thể làm online, tiện lợi hơn hẳn.

Tại xã Đồng Phúc, chính quyền địa phương còn lập nhóm Zalo hỗ trợ và tổ chức các buổi hướng dẫn trực quan giúp người dân làm quen với các nền tảng số, cài đặt ứng dụng VNeID, BHXH, ngân hàng số... Ông Triệu Quang Hùng, Chủ tịch UBND xã cho biết, cán bộ phụ trách còn hướng dẫn bằng cả tiếng Tày, Dao để bà con dễ hiểu. Nhờ vậy, tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến tăng rõ rệt.

Không chỉ dừng ở dịch vụ công, các tổ công nghệ số cộng đồng còn giúp người dân tiếp cận tiện ích số trong đời sống như thanh toán không tiền mặt, đặt lịch khám bệnh trực tuyến hay học online.

Bà Lộc Thị Thoại, thôn Nà Đứa, xã Đồng Phúc cho biết, cán bộ rất nhiệt tình, hướng dẫn từng chút một. Giờ đi viện hay làm thủ tục xe cộ chỉ cần căn cước công dân là được, tiện lắm.

Những sáng kiến như hướng dẫn bằng tiếng dân tộc, hỗ trợ nước uống miễn phí trong các buổi tập huấn cùng sự kiên trì, tận tâm của thành viên tổ công nghệ số đã giúp người dân thêm tin tưởng, hứng thú với chuyển đổi số.

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm của chính quyền, sự đồng hành của doanh nghiệp viễn thông và tinh thần sáng tạo của các tổ công nghệ số, Thái Nguyên đang từng bước xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả, gần dân hơn, hiện thực hóa mục tiêu "chính quyền số từ thôn bản", không để ai bị bỏ lại phía sau.