Xóm đảo Bích Đầm trước cơ hội lớn

Tỉnh Khánh Hòa đang hoàn thiện dự thảo "Phân vùng chức năng vịnh Nha Trang", trong đó nhấn mạnh đến khu vực biển đảo Hòn Mun - Bích Đầm theo hướng phát triển bền vững rạn san hô và cải thiện sinh kế cho cộng đồng dân cư trên đảo Bích Đầm.

Ngư dân làm du lịch

Theo TS Hồ Văn Thệ, Phó Viện trưởng Viện Hải Dương học (đơn vị tư vấn cho quy hoạch phân vùng), phương án điều chỉnh phân vùng chức năng vịnh Nha Trang gồm 2 vùng: vùng đất liền thuộc TP Nha Trang và vùng vịnh Nha Trang. Trong đó, vùng đất liền thuộc TP Nha Trang được chia thành 6 khu và vùng vịnh Nha Trang được phân thành 4 khu. Tổng diện tích các phân vùng chức năng vịnh Nha Trang là 26.490 ha, trong đó điện tích mặt nước 22.482 ha, diện tích đảo 4.008 ha.

Xóm đảo Bích Đầm trước cơ hội lớn - Ảnh 1. — Du lịch cộng đồng gắn với bảo vệ môi trường là hướng đi phát triển sinh kế bền vững cho Bích Đầm

Đáng lưu ý, vịnh Nha Trang có 19 đảo lớn nhỏ, trong đó tổ dân phố Bích Đầm (một phần đảo Hòn Tre) với khoảng 228 hộ dân sinh sống với khoảng 880 nhân khẩu nằm gần khu bảo vệ nghiêm ngặt Hòn Mun (Khu Bảo tồn biển vịnh Nha Trang). Vì vậy, nếu để các hoạt động đánh bắt hải sản trái phép, xả rác thải nhựa ở đây sẽ gây ô nhiễm môi trường và làm nguy hại cho rạn san hô ở phân khu bảo vệ nghiêm ngặt Hòn Mun.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Huyền, Điều phối viên quốc gia - GEF/SGP/UNDP (Quỹ Môi trường toàn cầu và Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc), cho rằng giải pháp đưa ra là cần chung tay giúp đỡ người dân trên đảo Bích Đầm trong việc tiếp cận, cùng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Đồng thời có thể tiến hành làm du lịch cộng đồng rất đặc trưng trên mô hình đồng quản lý.

Trên thực tế Chi hội Phụ nữ Bích Đầm gần một năm qua đã phối hợp với người dân mở các buổi đối thoại giữa người dân - chính quyền - doanh nghiệp mở đường cho mô hình du lịch cộng đồng Bích Đầm hình thành, phát triển. Các hộ dân bắt đầu tận dụng chính ngôi nhà mình để làm homestay, nấu những bữa cơm dân dã dành cho du khách, hướng dẫn du khách tham quan đình Bích Đầm, Hải đăng Hòn Lớn, tìm hiểu biển cả, ngư dân mưu sinh...

Chị Dương Thị Thọ, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ tổ dân phố Bích Đầm - người trực tiếp tham gia làm du lịch cộng đồng, cho biết mỗi ngày gia đình chị đón từ một đến 2 đoàn khách, mỗi đoàn từ 5-25 người. Du khách được gia đình nấu bữa cơm với thực đơn dân dã, đậm chất địa phương. Hải sản tươi sống như tôm, cá… đều có sẵn trên đảo. Chi phí hợp lý, không gian yên bình, món ăn giản dị nhưng tươi ngon đã khiến nhiều du khách đi rồi quay lại.

Anh Trần Bảo, một du khách, khi đến đây cho rằng giá trị của Bích Đầm đó là không khí yên bình của làng chài vào sáng sớm, ngắm sao biển vào ban đêm. Một tinh thần thoải mái để ăn uống, ngắm biển, cảm nhận không khí "chữa lành" cho những ai muốn tạm xa sự náo nhiệt của thành phố.

Hướng xanh, bền vững

Tổ dân phố Bích Đầm trên đảo Hòn Tre giữa vịnh Nha Trang (thuộc phường Vĩnh Nguyên, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) với vẻ đẹp mộc mạc, yên bình, có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng.

Mới đây, UBND TP Nha Trang đã có quyết định phê duyệt Đề án phát triển du lịch cộng đồng theo hướng xanh, bền vững tại tổ dân phố Bích Đầm. Định hướng phát triển du lịch cộng đồng theo hướng xanh, bền vững tại tổ dân phố Bích Đầm để góp phần tạo ra sản phẩm du lịch mới, tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương, góp phần bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học biển, giữ gìn an ninh trật tự, vệ sinh môi trường; bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Đề án đặt mục tiêu trong năm 2025, Bích Đầm được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch cộng đồng; đến năm 2030, Bích Đầm sẽ có 8 - 10 cơ sở kinh doanh du lịch cộng đồng; có ít nhất 80% người dân tham gia dịch vụ du lịch cộng đồng được đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ quản lý du lịch; đón 45.000 khách du lịch/năm (trong đó có 40% là khách quốc tế); tạo việc làm thường xuyên cho 200 lao động trực tiếp và 50 lao động gián tiếp…

Ông Trương Đình Vĩnh, cán bộ Ban Quản lý Du lịch cộng đồng Bích Đầm, cho biết trong thời gian tới, ban sẽ tiếp tục làm việc với người dân để ra mắt các tổ chuyên trách như: tổ vận chuyển, tổ ẩm thực, tổ cứu hộ - cứu nạn... để bảo đảm dịch vụ đồng bộ, không để tình trạng "chặt chém", cạnh tranh không lành mạnh xảy ra.

Ông nhấn mạnh đến sự cần thiết phải xây dựng quy chế vận hành, tổ chức tập huấn kỹ năng ứng xử, phục vụ du khách, cũng như vận động người dân giữ gìn vệ sinh môi trường, không xả rác bừa bãi. Đây là những yếu tố then chốt để du lịch cộng đồng phát triển bền vững.

"Nồi cơm Thạch Sanh" cho sinh kế

PGS-TS Nguyễn Chu Hồi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, cho biết đảo Bích Đầm có tiềm năng đặc biệt để phát triển du lịch cộng đồng gắn với khai thác hợp lý tài nguyên biển. Bích Đầm sở hữu hệ sinh thái biển phong phú, đặc biệt là các rạn san hô, vốn là "nồi cơm Thạch Sanh" cho sinh kế lâu dài của người dân địa phương. Du lịch cộng đồng ở Bích Đầm muốn phát triển hiệu quả thì phải bảo đảm được 3 an là "an ninh", "an sinh" và "an toàn". Đó là những giá trị cốt lõi cần giữ vững.