Ăn gì để tránh cơn đau dữ dội do gout cấp?

(Dân trí) - Trong một số trường hợp, bệnh gout có thể xảy ra ở cả những người có lối sống lành mạnh, gây ra cơn đau nhói ở các vùng khớp.

Bị gout dù có lối sống lành mạnh

Bước qua tuổi 50, anh Minh Hào (ngụ TPHCM) luôn tự hào về lối sống lành mạnh của mình. Từ vài năm gần đây, anh gắn bó với bộ môn chạy bộ, luôn duy trì mức cân lý tưởng là 55-58kg.

Có thói quen sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý, thường xuyên ăn cơm nhà, ít khi nhậu nhẹt, đi khám tổng quát thường niên, chưa bao giờ anh Hào nghĩ rằng mình sẽ mắc bất kỳ căn bệnh nào liên quan đến chuyển hóa. 

Nhưng rồi một buổi tối, mọi thứ thay đổi đột ngột. Sau ngày làm việc bình thường ở văn phòng, người đàn ông cảm thấy cơ thể đau nhức lạ thường. Ban đầu chỉ là những cơn tê tê ở khớp đầu gối phải, cơn đau nhanh chóng lan ra, khiến anh khó khăn đi lại, mỗi bước như kim châm vào thịt. 

Cơn gout cấp khiến người bệnh đau khớp, cảm giác như kim đâm mỗi khi di chuyển (Ảnh: Unsplash).

Đêm hôm đó, cơn đau tiến triển nặng. Anh Hào nằm trên giường, mồ hôi vã ra vì đau, khớp đầu gối sưng đỏ, nóng ran. Cơn đau buốt nhói đặc biệt nghiêm trọng vào nửa đêm, khiến anh không ngủ nổi. 

Sáng hôm sau, người đàn ông đến bệnh viện kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ axit uric trong máu cao bất thường. Anh Hào được chẩn đoán bị gout cấp tính.

"Dù có lối sống tốt, bệnh vẫn có thể xảy ra ở những người có yếu tố di truyền hoặc cơ địa khó đào thải axit uric", nghe bác sĩ thông báo, anh Minh ngạc nhiên vì luôn nghĩ gout chỉ dành cho người béo phì hay ăn uống thừa thãi.

Làm gì để ngăn ngừa cơn đau gout cấp?

Theo TS.BSCKII Kiều Xuân Thy, Phó trưởng Cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, gout là một trong những bệnh lý rối loạn chuyển hóa phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng tăng acid uric trong máu, dẫn đến sự lắng đọng tinh thể urat tại khớp.

Cơn gout cấp là biểu hiện điển hình với các đợt đau khớp dữ dội, sưng nóng đỏ tại một hoặc nhiều khớp, thường xảy ra đột ngột, đặc biệt là vào ban đêm. Việc phòng ngừa cơn gout cấp không chỉ giúp giảm đau đớn mà còn phòng tránh được những tổn thương khớp mạn tính và biến chứng tại thận.

Nguyên nhân gây ra gout chủ yếu đến từ lối sống thiếu lành mạnh. Các thói quen ăn nhiều thịt đỏ, hải sản, sử dụng rượu bia, nước ngọt có gas và đồ ăn nhanh giàu purin là yếu tố hàng đầu thúc đẩy sự gia tăng acid uric máu.

Tuy nhiên, một nguyên nhân khác cũng góp phần gây bệnh này ít được chú ý hơn là di truyền. Cụ thể hơn, nếu bố hoặc mẹ bị viêm khớp do vi tinh thể, con của họ sẽ có 20% rủi ro mắc bệnh. 

Theo bác sĩ Thy, để ngăn ngừa tái phát cơn gout cấp, điều đầu tiên người bệnh cần làm là kiểm soát tốt nồng độ acid uric trong máu. Việc sử dụng thuốc hạ acid uric cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh không nên tự ý tăng liều hoặc ngưng thuốc đột ngột vì điều này có thể làm khởi phát cơn gout mới.

Bên cạnh đó, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và phòng bệnh. Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, đặc biệt là cá mòi, cá cơm. Ngoài ra, cần tránh rượu bia và các loại nước ngọt có đường fructose vì đây là các yếu tố làm tăng sản xuất acid uric.

Bữa ăn nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi, sản phẩm từ sữa ít béo và uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 2-3 lít) để tăng đào thải acid uric qua thận.

Việc duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm đáng kể nguy cơ bùng phát cơn gout cấp.

Béo phì không chỉ làm tăng sản xuất acid uric mà còn làm giảm khả năng thải trừ của thận. Người thừa cân cần giảm cân từ từ và đúng cách, không nên nhịn ăn hay áp dụng chế độ kiêng khem quá mức vì điều này có thể gây rối loạn chuyển hóa và kích hoạt cơn gout.

Ngoài ra, người bệnh cần tránh các yếu tố dễ khởi phát cơn gout như căng thẳng kéo dài, chấn thương, sử dụng thuốc lợi tiểu không có chỉ định hoặc ăn uống không điều độ. Nếu có các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường và rối loạn lipid máu, người bệnh cần được điều trị ổn định vì chúng làm nặng thêm tình trạng gout và tăng nguy cơ biến chứng.

Theo Y học cổ truyền, gout được xếp vào chứng thống phong, nguyên nhân thường do thấp nhiệt ứ trệ, khí huyết không lưu thông hoặc đàm trọc tích tụ tại khớp. Việc phòng bệnh không chỉ dựa vào dược liệu mà còn cần phối hợp dưỡng sinh điều độ, xoa bóp bấm huyệt để tăng cường tuần hoàn, hỗ trợ tiêu viêm và giảm tích tụ độc tố.

Một số bài thuốc cổ truyền có thể được sử dụng nhằm thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết nhưng cần được chỉ định bởi thầy thuốc Y học cổ truyền có chuyên môn, không nên tự ý dùng các bài thuốc truyền miệng.

Việc theo dõi định kỳ với bác sĩ là cần thiết để đánh giá hiệu quả điều trị, kiểm tra acid uric máu và điều chỉnh thuốc phù hợp. Nếu được kiểm soát tốt, người bệnh có thể sống khỏe mạnh, hạn chế tối đa cơn gout cấp tái phát và tránh được những tổn thương mạn tính tại khớp và thận.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/an-gi-de-tranh-con-dau-du-doi-do-gout-cap-20250815154702305.htm