Mô hình mua sắm chữ K trong mùa lễ hội cuối năm 2025
Hôm nay là ngày Black Friday - mở màn cho chuỗi sự kiện mua sắm cuối năm - với các chương trình giảm giá cực lớn tại nhiều cửa hàng và các trang thương mại điện tử. Tại Mỹ, năm nay giới chuyên gia nhắc đến một mô hình tiêu tiền trong dịp mua sắm cuối năm. Đó là mô hình chữ K. Ở đây, phần đi lên của chữ K thể hiện những người giàu - ngày càng giàu - và vẫn chi mạnh tay. Còn phần đi xuống của chữ K là những người có thu nhập trung bình hoặc thấp, họ đang phải chật vật chắt bóp hầu bao vào mùa lễ hội. Hai nhánh này đang đi theo hai hướng đối lập, tạo thành dạng chữ K - một biểu tượng của bất bình đẳng tiêu dùng ngày càng sâu sắc.
Tại siêu thị lớn nhất ở thị trấn North Bergen, bang New Jersey. Các nhân viên thu ngân bận rộn không ngơi tay. Người đẩy xe hàng len giữa những quầy đông đúc.
Bà Veronica Otero - 51 tuổi cho biết: "Tôi sẽ mua gà tây, khoai mỡ, gạo, đậu, tất cả mọi thứ liên quan đến món ăn của người Tây Ban Nha chúng tôi. Ở đây mọi thứ đều có sẵn".
Bà Rosario Agudelo - 60 tuổi chia sẻ: "Tôi thích siêu thị này vì giá không quá đắt. Những nơi khác giờ đắt quá".
Theo Hiệp hội bán lẻ quốc gia Mỹ (NRF), dự báo năm nay sẽ có 186,9 triệu người Mỹ tham gia mua sắm trong 5 ngày từ Lễ Tạ ơn (27/11) đến Cyber Monday (1/12) - một con số cao nhất trong lịch sử. Nhưng nghịch lý nằm ở đây: nhiều người mua sắm hơn - nhưng chi tiêu ít hơn. Hiệp hội NRF cho biết mức chi tiêu trung bình dịp lễ năm nay ước tính giảm nhẹ từ 902 USD xuống 890 USD mỗi người, cho thấy xu hướng thắt lưng buộc bụng.
Ông Dennis Hoffman - Nhà kinh tế học, Đại học Arizona State, Mỹ nêu ý kiến: "Nhiều nhà kinh tế ngày nay đang nói về nền kinh tế hình chữ K... Khi bạn nhìn sang bên phải, bạn có phần trên của chữ K và sau đó bạn có phần dưới của chữ K. Và điều họ muốn nói là người giàu đang ngày càng giàu hơn. Thuế thu nhập tiếp tục giữ ở mức thấp thêm 4-5 năm nữa. Thị trường chứng khoán hoạt động tuyệt vời. Giá trị nhà ở của họ đã tăng lên đáng kể trong 5 đến 6 năm qua. Họ sẽ ra ngoài mua các mặt hàng không thiết yếu, các mặt hàng trang sức, một chiếc xe hơi đời mới... có những người giàu đi du lịch, đến Paris. Rồi bạn lại thấy nhiều người lần đầu tiên phải đến các ngân hàng thực phẩm. Và những gì họ đang làm là cố gắng lấy một vài mặt hàng chọn lọc mà đơn giản là họ không đủ khả năng mua tại cửa hàng tạp hóa".
Năm nay, nhiều chuỗi bán lẻ đã giảm bớt các chương trình khuyến mãi sâu, một phần do hàng hóa nhập khẩu phải chịu thuế cao hơn, một phần vì biên lợi nhuận bị thu hẹp suốt hai năm qua. Theo số liệu năm nay, nhóm thu nhập cao (top 10%) vẫn chiếm gần một nửa tổng chi tiêu tiêu dùng của nền kinh tế Mỹ.
Hoạt động tiêu dùng tại Mỹ hiện nay chứng kiến một sự chuyển dịch mạnh mẽ
Xu hướng nền kinh tế cảm xúc trong mùa lễ hội 2025
Trong bối cảnh lạm phát dai dẳng, hàng hóa tăng giá do tác động của thuế quan và thu nhập kém đi, hoạt động tiêu dùng tại Mỹ hiện nay lại chứng kiến một sự chuyển dịch mạnh mẽ: từ "mua nhiều" sang "mua tinh", từ ưu tiên vật chất sang khát khao trải nghiệm.
Các chuyên gia cho biết, năm 2025 tiếp tục là năm bùng nổ của quà tặng trải nghiệm. Đó có thể là vé xem một buổi hòa nhạc, một chuyến đi cuối tuần, lớp học nấu ăn, hay thậm chí một kỳ nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe.
Báo cáo cho thấy, nhu cầu về trải nghiệm tăng mạnh ở nhóm người trẻ từ 18-35 tuổi - những người muốn "mua ít nhưng sống nhiều hơn", xem trải nghiệm là tài sản tâm hồn chứ không phải khoản chi tiêu nhất thời.
Năm 2025, mùa lễ hội không phải mùa "đốt tiền" vào hàng mới, đồ rẻ, mà là thời gian hướng đến những món quà khiến ta nhớ lâu và hạnh phúc.
Khi AI tự quyết định giá bán dành riêng cho mỗi khách hàng
Cũng theo dự báo của các chuyên gia bán lẻ, người tiêu dùng Mỹ có thu nhập cao vẫn có thể duy trì hoặc thậm chí tăng chi tiêu trong mùa lễ hội này. Và đây là lí do mà các nhà bán lẻ Mỹ nhắm đến công nghệ AI để giúp tăng doanh thu mùa mua sắm, tạo nên cuộc tái cấu trúc sâu rộng trong hành vi tiêu dùng. Ví dụ, cùng là một chiếc áo sơmi mua trên mạng, nhưng bạn và người thân của mình sẽ phải trả hai mức giá khác nhau, do thuật toán AI đã quyết định các mức giá dựa trên hiểu biết về từng người.
Năm nay, sự trỗi dậy của các chatbot như ChatGPT hay Google Gemini đang làm thay đổi cách thức tiếp cận khách hàng, khi ngày càng nhiều người tìm đến AI để tư vấn quà tặng, so sánh giá hay thậm chí hỗ trợ mua hàng trực tiếp.
Theo GS Christopher Flathmann từ Đại học Clemson, một kỷ nguyên mới của định giá đang xuất hiện. Mô hình định giá này do AI điều chỉnh theo từng cá nhân, dựa trên lịch sử mua sắm, hành vi truy cập, khả năng tài chính do AI ước tính, mức độ trung thành thương hiệu, hay dữ liệu nhân khẩu.
GS. Christopher Flathmann - Giám đốc Trung tâm Tương tác, hợp tác giữa con người và AI, Đại học Clemson nhận định: "Sự khác biệt lớn nhất với định giá giám sát là nếu cả hai bạn truy cập một trang web, bạn có thể thấy một thứ gì đó khác với người đang ngồi cạnh bạn. Và điều đó sẽ khác nhau dựa trên thói quen mua hàng của bạn là gì, sở thích của bạn là gì và họ nghĩ bạn có thể trả bao nhiêu cho món hàng này. Vì vậy, nó đang tạo ra những khác biệt nhỏ về giá giữa người với người và nó cũng đang tạo ra những trải nghiệm mua sắm khác nhau cho mỗi người".
PGS. Ying Zeng - Trường Kinh doanh Leeds, Đại học Colorado Boulder cho biết: "AI có thể đóng vai trò là một nhân viên bán hàng tùy chỉnh cho người tiêu dùng của chúng ta và cung cấp cho chúng ta rất nhiều thông tin".
Theo các chuyên gia, với sự can thiệp sâu rộng của AI, người tiêu dùng có thể bảo vệ túi tiền bằng cách so sánh giá trên nhiều nền tảng, tránh truy cập quá nhiều vào một sản phẩm vì AI sẽ coi là một sự quan tâm cao và sẽ tăng giá.
Với sự điều khiển vô hình của AI như gợi ý sản phẩm hay định giá bán theo người dùng, lễ hội mua sắm cuối năm nay sẽ có nhiều bất ngờ. Thậm chí các hành vi mua sắm không phản ánh cung và cầu thực tế, mà là những gì các thuật toán AI xác định - dựa trên sự sẵn lòng chi trả của người mua. Một mùa mua sắm khác biệt đang đến: với sự chi phối của nền kinh tế cảm xúc, sự can thiệp của trí tuệ nhân tạo, người tiêu dùng sẽ có những trải nghiệm khác lạ khi tham gia các sàn thương mại điện tử năm nay.
Nguồn: https://vtv.vn/black-friday-mot-mua-mua-sam-au-lo-1002511281209261.htm
Bình luận (0)