Bộ trưởng Công an: Không một quốc gia nào có thể tự bảo đảm an ninh mạng

(Dân trí) - Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh an ninh mạng là thách thức toàn cầu, không quốc gia hay bộ ngành nào có thể tự bảo vệ, đòi hỏi hợp tác chặt chẽ và ứng phó đồng bộ.

Phát biểu tiếp thu giải trình tại phiên thảo luận của Quốc hội chiều 7/11 về dự án Luật An ninh mạng (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nhấn mạnh: "Không một quốc gia nào có thể tự mình bảo đảm an ninh mạng".

An ninh mạng ngày nay là thách thức toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia và sự tham gia của tất cả chủ thể - từ cơ quan nhà nước đến doanh nghiệp công nghệ và người dân.

Thách thức toàn cầu, đòi hỏi hành động ngay lập tức

Theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, trước đây các hoạt động hợp tác quốc tế về an ninh mạng chủ yếu dưới dạng hội thảo, trao đổi, ký kết biên bản. Tuy nhiên, trong bối cảnh tội phạm mạng ngày càng tinh vi và xuyên biên giới, "bản chất hợp tác đã chuyển sang hành động thực chất và ngay lập tức" đặc biệt trong đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng.

Nhiều cuộc tấn công có liên quan đến nhiều quốc gia, đối tượng ở nước này, máy chủ ở nước khác và nạn nhân ở quốc gia thứ ba. Vì vậy, việc chia sẻ chứng cứ, dữ liệu điện tử và hỗ trợ điều tra ngay lập tức là điều kiện tiên quyết.

Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang (Ảnh: Media QH).

Một dấu mốc quan trọng là việc hình thành Công ước Liên hợp quốc về phòng, chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) - văn kiện đa phương được ký tại Hà Nội, quy mô lớn nhất ngoài trụ sở Liên Hợp Quốc, với sự tham gia của 40 quốc gia.

"Công ước quy định mỗi quốc gia phải chỉ định đầu mối liên lạc trực 24/7, sẵn sàng hỗ trợ điều tra, truy tố tội phạm mạng và chia sẻ tài liệu, chứng cứ điện tử. Bộ Công an là cơ quan đầu mối của Việt Nam thực hiện nhiệm vụ này", Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết. 

Bộ Công an là đầu mối quốc gia về an ninh mạng

Theo Bộ trưởng, hiện "không bộ ngành, địa phương hay doanh nghiệp nào có thể tự bảo vệ an ninh mạng cho riêng mình". 

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức không còn vận hành độc lập như trước.

Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, các nền tảng số hiện nay được kết nối và liên thông để phục vụ giao dịch, chia sẻ dữ liệu và cung cấp dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp.

Chính sự liên thông này tạo ra hiệu quả vận hành nhưng cũng đặt ra rủi ro cực lớn cho an ninh mạng; chỉ cần một hệ thống bị tấn công, nguy cơ lan rộng sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ mạng lưới trong nước và quốc tế.

Bộ trưởng dẫn chứng, hệ thống ngân hàng luôn kết nối với ngân hàng khác, với người dân, doanh nghiệp và cả hệ thống ngân hàng quốc tế. Nếu một điểm bị xâm nhập, tin tặc có thể khai thác để tấn công dây chuyền, gây tê liệt hoặc đánh cắp dữ liệu trên diện rộng.

Vì vậy, các hệ thống thông tin dân sự phải kết nối về Trung tâm An ninh mạng quốc gia để giám sát, cảnh báo sớm và xử lý ngay từ đầu, bảo vệ an toàn cho toàn bộ không gian mạng quốc gia.

Đại biểu Quốc hội phát biểu thảo luận về dự án Luật An ninh mạng chiều 7/11 (Ảnh: Media QH).

Bộ Công an được Chính phủ giao là cơ quan đầu mối, điều phối Liên minh ứng cứu sự cố an ninh mạng quốc gia - gồm các bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp công nghệ, trong đó có những đơn vị kỹ thuật chuyên trách. 

Bộ trưởng cho biết, Bộ Công an đã được giao xây dựng năng lực cho Trung tâm Giám sát an ninh mạng quốc gia, đồng thời thiết lập tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an ninh mạng, hướng dẫn các tổ chức thực hiện bảo đảm an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia.

Các hệ thống thông tin dân sự như ngân hàng, nền tảng giao dịch, cơ sở dữ liệu buộc phải kết nối với trung tâm này để giám sát, cảnh báo và xử lý từ sớm dấu hiệu tấn công, tránh lan rộng và gây tê liệt hàng loạt.

Tội phạm mạng ngày càng phức tạp

Theo Bộ trưởng, Bộ luật Hình sự hiện quy định 9 tội danh liên quan đến hành vi xâm phạm trực tiếp hệ thống mạng. Tuy nhiên, thực tế xuất hiện nhiều dạng tội phạm sử dụng không gian mạng để thực hiện tội phạm khác như lừa đảo xuyên biên giới, tội phạm tài chính, tội phạm kinh tế, đòi hỏi sự phối hợp quốc tế và thu thập chứng cứ điện tử từ các quốc gia khác.

Liên ngành tư pháp đã ban hành văn bản hướng dẫn để xử lý những hành vi này, bảo đảm không bỏ lọt tội phạm.

Bộ trưởng cho biết dự thảo Luật An ninh mạng đã nội luật hóa một số quy định của Công ước Hà Nội và sẽ tiếp tục rà soát trên nguyên tắc giao Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về mật mã dân sự; Bộ Quốc phòng quản lý theo phân công; Bộ Công an quy định chi tiết về quản lý sản phẩm, dịch vụ an ninh mạng và mã hóa bảo vệ bí mật nhà nước; Mở rộng kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống, thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 57.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/bo-truong-cong-an-khong-mot-quoc-gia-nao-co-the-tu-bao-dam-an-ninh-mang-20251107184559359.htm