Bộ trưởng Công an: "Tiếp tục duy trì Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2"

(Dân trí) - Luật sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định phiếu lý lịch tư pháp được cấp cho cá nhân gồm Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2. Trước đó, một số ý kiến đề xuất bỏ cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Chiều 5/12, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp với 437/441 đại biểu có mặt tán thành (chiếm 92,39% tổng số đại biểu Quốc hội). Luật có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.

Theo Luật này, cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp được xây dựng tập trung, thống nhất tại Bộ Công an và được kết nối, chia sẻ thông tin với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ sở dữ liệu khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp với 437/441 đại biểu có mặt tán thành (Ảnh: Hồng Phong).

Quy định về phiếu lý lịch tư pháp trong Luật nêu rõ “Phiếu lý lịch tư pháp được cấp cho cá nhân gồm Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2”.

Như vậy, cả 2 loại phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2 vẫn được giữ nguyên và duy trì, thay vì bỏ cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 như một số ý kiến đề xuất trước đó.

Luật quy định phiếu lý lịch tư pháp được cấp dưới dạng bản điện tử hoặc bản giấy và có giá trị pháp lý như nhau. Trường hợp Phiếu lý lịch tư pháp bản điện tử đã được cấp theo quy định của Luật này thì thông tin lý lịch tư pháp được đồng thời hiển thị trên ứng dụng định danh quốc gia và có giá trị như Phiếu lý lịch tư pháp”.

Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên ứng dụng định danh quốc gia được cập nhật để cá nhân sử dụng khi có nhu cầu mà không cần yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Về thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, Luật nêu rõ cá nhân yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng hình thức trực tuyến. Riêng người nước ngoài, người chưa có định danh điện tử có thể yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng hình thức trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính.

Đáng chú ý, Luật vừa được Quốc hội thông qua quy định “cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 quy định tại Điều 43 của Luật này”.

Cũng theo Luật, “cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp thông tin lý lịch tư pháp hoặc Phiếu lý lịch tư pháp số 1”, trừ trường hợp có quy định của pháp luật về việc cần sử dụng thông tin lý lịch tư pháp để phục vụ mục đích trong một số trường hợp như tuyển dụng, cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề…

Các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (Ảnh: Hồng Phong).

Trình bày báo cáo của Chính phủ giải trình, tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo Luật trước khi các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an, nhấn mạnh quy định "tiếp tục duy trì Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2". Phiếu được cấp dưới dạng bản điện tử hoặc bản giấy và có giá trị pháp lý như nhau.

Theo Bộ trưởng, Phiếu lý lịch tư pháp bản điện tử đã được cấp thì thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNelD (được coi là một trường thông tin sẵn có tương tự như họ tên, ngày - tháng - năm sinh).

“Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNelD có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp khi có nhu cầu, từ đó tạo điều kiện thuận lợi tối đa để người dân thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội, người dân, doanh nghiệp và công tác quản lý Nhà nước”, Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh.

Quy định này cũng giúp tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an (Ảnh: Hồng Phong).

Trước đó, khi dự án luật này được trình ra Quốc hội hồi cuối tháng 10, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết qua thẩm tra, một số ý kiến cho rằng quy định của dự thảo khó có thể khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Bởi nếu các cơ quan, tổ chức, nhất là cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn yêu cầu thì cá nhân vẫn miễn cưỡng phải cung cấp để có thể hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục.

Do đó, ý kiến này đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. 

Phiếu lý lịch tư pháp số 1 là Phiếu cấp cho công dân Việt Nam, người nước ngoài đã hoặc đang cư trú tại Việt Nam. Cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội có quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã.

Phiếu lý lịch tư pháp số 2 là Phiếu cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng có quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/bo-truong-cong-an-tiep-tuc-duy-tri-phieu-ly-lich-tu-phap-so-1-va-so-2-20251205092322878.htm