Cần khẩn trương nạo vét luồng cảng Cái Lân

Là cảng nước sâu lớn nhất miền Bắc, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, Cảng Cái Lân nhiều năm nay giữ vai trò cửa ngõ quan trọng tiếp nhận hàng nông sản, thức ăn chăn nuôi, dăm gỗ… của cả nước. Tuy nhiên, sau hơn 6 năm chưa được nạo vét duy tu, tình trạng sa bồi đang ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp nhận tàu cỡ lớn, đe dọa vị thế cạnh tranh của cảng và chuỗi logistics miền Bắc.

CICT tiếp nhận tàu vào làm hàng.

Hiện nay, có 2 đơn vị khai thác và quản lý bến tại Cảng Cái Lân là Công ty CP Cảng Quảng Ninh và Công ty TNHH Cảng Container Quốc tế Cái Lân (gọi tắt là CICT). Trong đó, CICT đang quản lý và khai thác các bến số 2, 3 và 4. Tổng diện tích của cảng là 17,9ha và cầu cảng được thiết kế để có thể tiếp nhận tàu biển Việt Nam và nước ngoài có trọng tải đến 69.000DWT đối với hàng container; tàu biển Việt Nam và nước ngoài có trọng tải đến 85.000DWT chở hàng rời (trừ than, xi măng, clinker); tàu hàng rời lỏng (dầu thực vật, glycerin) có trọng tải đến 50.000DWT. Về phía Công ty Cảng Quảng Ninh đang khai thác cùng lúc 5 cầu tàu với mớn nước từ 8,5m đến 11,5m, đơn vị có điều kiện thuận lợi để tiếp nhận các tàu, sà lan với tải trọng từ 2.500-85.000DWT.

Tuy nhiên, tình trạng sa bồi khiến độ sâu luồng giảm, ảnh hưởng không nhỏ đến cả 2 đơn vị kinh doanh tại cảng Cái Lân. Theo thông báo của Cục Hàng hải và đường thủy Việt Nam vào tháng 9/2024, đoạn luồng từ bến cảng xăng dầu B12 đến bến thượng lưu bến số 2 cảng Cái Lân có độ sâu đạt 8,8m, đoạn luồng từ thượng lưu bến số 2 đến hết bến số 1 cảng Cái Lân độ sâu chỉ còn đạt 8,2m, vùng quay trở đạt 8,3m (chuẩn tắc thiết kế là 10m). Đáng báo động là sau một năm, tình trạng sa bồi đã khiến cho độ sâu và vùng quay trở tiếp tục giảm thêm. Cụ thể đến tháng 9/2025, theo thông báo của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, đoạn luồng từ Hòn Một đến Bến cảng xăng dầu B12 có dải cạn với độ sâu 9,4m, khu vực rộng nhất lấn vào luồng khoảng 15m; từ Bến cảng xăng dầu 12 đến thượng lưu bến số 2 có dải cạn với độ sâu 8,7m, khu vực rộng nhất lấn vào luồng khoảng 38m. Vùng quay trở tàu trước bến 5, 6, 7 cảng Cái Lân độ sâu đạt 7,9m. Thông số này cho thấy, việc sa bồi đã khiến cho độ sâu vùng quay trở đã tiếp tục giảm thêm 0,4m so với tháng 9/2024 và giảm 2,1m so với chuẩn tắc thiết kế, gây khó khăn cho tàu trọng tải lớn ra vào. Đây là con số đáng báo động đối với một cảng vốn được định hướng đón tàu trên 50.000DWT.

Tàu cập cầu bến cảng Cái Lân chủ yếu là tàu dăm gỗ và tàu nông sản với trọng tải lớn (trung bình từ 50.000DWT trở lên).

Thực tế khai thác nhiều năm nay cho thấy, tàu cập cầu bến cảng Cái Lân chủ yếu là tàu dăm gỗ và tàu nông sản với trọng tải lớn (trung bình từ 50.000DWT trở lên). Khi luồng vào cảng đảm bảo chuẩn tắc thiết kế là 10m, tàu có thể cập cầu trực tiếp làm hàng, không phải chờ đợi thủy triều. Nhưng những năm gần đây, khi độ sâu luồng bị sa bồi, tàu phải chờ đến khi triều cường thì tàu nông sản mới có thể cập, và tàu dăm gỗ mới rời cầu. Việc này ảnh hưởng đáng kể đến kế hoạch khai thác của cảng, xáo trộn lịch trình của tàu và tiến độ giao nhận hàng của chủ hàng. Nhiều tàu trên 50.000DWT không thể ra, vào cảng một cách an toàn, nhiều chuyến buộc phải giảm tải hoặc chuyển sang sử dụng tàu cỡ nhỏ hơn, làm giảm hiệu quả khai thác. Với những tàu vẫn cập cầu, quá trình ra vào thường phải phụ thuộc vào thủy triều, kéo dài thời gian giao nhận hàng và làm phát sinh chi phí lớn cho chủ tàu, chủ hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của cảng. Đặc biệt, do tình trạng sa bồi, một số tàu lớn có xu hướng chuyển sang làm hàng ngoài khu vực neo, nơi chi phí xếp dỡ thấp hơn trong bờ, làm sụt giảm đáng kể sản lượng hàng hóa xếp dỡ tại cầu cảng của CICT.

Các đại lý tàu biển cho biết thêm, việc tàu phải chờ con nước, trung bình thường mất thêm 1 ngày, thậm chí 2-3 ngày. Bất cập này đã làm tăng thêm chi phí chờ tàu trung bình từ 12.000-18.000USD/ngày. Rất nhiều khách hàng và các chủ tàu đã phàn nàn về vấn đề này và cho biết nếu tình trạng này không sớm được khắc phục, họ có thể đưa hàng về các cảng khác, trong đó có khu vực miền Trung. Điều này có thể gây hệ quả trực tiếp là sản lượng xếp dỡ tại cầu cảng giảm, đặc biệt với nhóm tàu lớn vốn là đối tượng khách hàng cốt lõi tạo doanh thu và vị thế cạnh tranh của Cảng Cái Lân.

Nhiều tàu trên 50.000DWT không thể ra, vào khu vực cảng Cái Lân một cách an toàn, nhiều chuyến buộc phải giảm tải hoặc chuyển sang sử dụng tàu cỡ nhỏ hơn, làm giảm hiệu quả khai thác. 

Được biết, lần gần nhất luồng Hòn Gai - Cái Lân được nạo vét là năm 2019, đưa độ sâu về khoảng -9,9m, và kể từ thời điểm đó đến nay, luồng Hòn Gai - Cái Lân chưa được nạo vét lại. Mặc dù dự án nạo vét duy tu đã được Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam đưa vào kế hoạch hằng năm, nhưng đến nay chưa triển khai do vướng mắc trong việc xác định, phê duyệt vị trí đổ chất nạo vét.

Ông Nguyễn Thành Long, Tổng Giám đốc CICT, nhấn mạnh: Để đảm bảo cơ sở hạ tầng về luồng hàng hải và tăng sức cạnh tranh cho hệ thống cảng biển của tỉnh, đề nghị UBND tỉnh tạo điều kiện và lựa chọn địa điểm đổ thải phù hợp hơn và gần hơn để việc nạo vét luồng Hòn Gai - Cái Lân triển khai sớm, đảm bảo cho các tàu ra vào khu vực luồng hàng hải Hòn Gai - Cái Lân được nhanh chóng, thuận tiện và an toàn, góp phần phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.

Việc duy trì luồng hàng hải thông suốt không chỉ phục vụ riêng doanh nghiệp cảng, mà còn tác động đến chuỗi cung ứng nông sản, thức ăn chăn nuôi toàn quốc cũng như hoạt động xuất nhập khẩu, logistics và dịch vụ thương mại qua hành lang kinh tế ven biển Quảng Ninh. Nếu việc chậm nạo vét tiếp tục kéo dài, nguy cơ mất thị phần về tay các cảng lân cận sẽ là điều khó tránh khỏi trong bối cảnh cạnh tranh cảng biển ngày càng gay gắt, ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Hoàng Nga

Nguồn: https://baoquangninh.vn/can-khan-truong-nao-vet-luong-cang-cai-lan-3383071.html