Cần rõ tiêu chí và cơ chế kiểm soát cho vay đặc biệt với lãi suất 0%

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn thành phố Huế) phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Tại phiên họp, quy định về Ngân hàng Nhà nước quyết định cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng, lãi suất 0%/năm được các đại biểu Quốc hội quan tâm, thảo luận.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Đoàn thành phố Huế) cho rằng, về điều kiện vay, việc tự động áp dụng lãi suất 0% cho tất cả khoản vay đặc biệt trước đây có thể làm thay đổi hợp đồng cũ, ảnh hưởng tới nghĩa vụ các bên, nhất là hợp đồng trước kia đã thống nhất mức lãi suất khác. Đại biểu cho rằng, nếu lạm dụng lãi suất 0% dễ gây thiệt hại nguồn thu của Ngân hàng Nhà nước, tạo tiền lệ bất lợi cho ngân sách nhà nước.

“Cần có quy định, nguyên tắc, điều kiện mức độ gia hạn. Chẳng hạn chỉ xem xét gia hạn cho tổ chức tín dụng đang thực hiện tái cơ cấu được phê duyệt, tránh lạm dụng kéo dài tình trạng yếu kém.

Vì vậy, đối với các khoản vay đặc biệt của tổ chức tín dụng đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định trước khi luật này có hiệu lực, các bên tiếp tục thực hiện theo quyết định cho vay đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ và hợp đồng cho vay đặc biệt đã ký kết.

Đối với khoản vay đặc biệt của tổ chức tín dụng đã được Ngân hàng Nhà nước quyết định trước ngày luật này có hiệu lực thì đề nghị hợp đồng cho vay đặc biệt đúng theo nguyên tắc tài chính. Ngân hàng Nhà nước căn cứ theo đề xuất của tổ chức tín dụng, tình hình thực tế để điều chỉnh vay đặc biệt phù hợp với quy định của luật này và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước. Như vậy sẽ toàn diện hơn”, đại biểu Nguyễn Thị Sửu nói.

Đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn Bạc Liêu) thảo luận. *Ảnh: VPQH*

Còn đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn Bạc Liêu) cho rằng, quy định này có ưu điểm cho phép Ngân hàng Nhà nước quyết định nhanh chóng trong các tình huống rủi ro hệ thống hoặc khủng hoảng thanh khoản.

Tuy nhiên, theo đại biểu Thu Đông, quy định này có nhược điểm, khi việc cho vay không có tài sản bảo đảm với lãi suất 0% thì vấn đề rủi ro lại chưa có cơ chế kiểm soát và minh bạch.

Vì vậy, đại biểu Đoàn Bạc Liêu đề nghị bổ sung yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phải báo cáo định kỳ với Chính phủ, Quốc hội về các khoản cho vay đặc biệt, các đối tượng vay, số tiền, thời hạn, kết quả. “Quy định rõ ràng tiêu chí đối tượng được hưởng vay đặc biệt, tránh bị lạm dụng để cứu những tổ chức tín dụng yếu kém không đủ điều kiện”, đại biểu nói.

Cùng quan tâm vấn đề này, đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Vĩnh Phúc) cũng đề nghị làm rõ tiêu chí nào để được xem xét gia hạn, Ngân hàng Nhà nước có văn bản quy định cụ thể và có hướng dẫn trường hợp được xem xét gia hạn và cần gửi kèm theo hồ sơ dự án Luật để đại biểu Quốc hội nghiên cứu và thảo luận.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam (Đoàn thành phố Huế). *Ảnh: VPQH*

Theo đại biểu Nguyễn Hải Nam (Đoàn thành phố Huế), cần cụ thể hơn nữa đối với khoản vay với lãi suất 0% mà không có tài sản bảo đảm. Theo đó, cần tiêu chí rõ ràng về điều kiện, quy trình thủ tục cụ thể, và quy mô hạn mức khoản vay này như thế nào, bởi khoản cho vay này là không nhỏ, cần đảm bảo cân đối tài chính của Ngân hàng Nhà nước. Khi cho vay cũng làm thu hẹp dư địa của chính sách tiền tệ, gây ảnh hưởng nhất định đến nhu cầu vốn phát triển của nền kinh tế.

“Dự thảo Luật có phân cấp, phân quyền cho Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Nhưng cho vay thì có rủi ro tín dụng. Vậy quyền có đi kèm với trách nhiệm hay không, trách nhiệm thuộc về cá nhân, tổ chức, hay tập thể thế nào thì luật lại chưa nêu”, đại biểu đặt vấn đề. Đại biểu Nam cũng cho rằng, đối với các khoản nợ sau khi Luật có hiệu lực và các khoản nợ trước khi Luật có hiệu lực thì áp dụng như thế nào cần phải quy định rõ hơn.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng phát biểu tiếp thu, làm rõ ý kiến của các đại biểu Quốc hội. *Ảnh: VPQH*

Phát biểu tiếp thu, làm rõ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, quy định trước sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 đã nêu, việc cho vay đặc biệt thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước về có tài sản hay không có tài sản bảo đảm, lãi suất hay không có lãi suất. Tuy nhiên, Luật năm 2024 đã đặt ra thẩm quyền cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm, lãi suất 0% thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng ngày, Quốc hội thảo luận ở hội trường dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/can-ro-tieu-chi-va-co-che-kiem-soat-cho-vay-dac-biet-voi-lai-suat-0-703883.html