Chim quý hiếm đổ về Sơn Trà: Bán đảo xanh Đà Nẵng thành 'hành lang quốc tế'

Vào mỗi mùa di cư, bán đảo Sơn Trà lại trở thành nơi dừng chân lý tưởng của hàng chục loài chim quý hiếm bay từ các vùng xa xôi về nghỉ ngơi, kiếm ăn. Từ tháng 10 đến tháng 5 hằng năm là mùa chim di cư về Sơn Trà, gồm các loài chim trú đông và các loài chim chỉ ghé qua trong thời gian ngắn.

Từ đầu năm 2025 đến nay, địa phương tiếp tục ghi nhận nhiều tín hiệu đáng mừng về chim thiên di, cho thấy bán đảo Sơn Trà vẫn là trạm trung chuyển quan trọng trong hành trình di cư của các loài chim, đặc biệt là các loài chim quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Điển hình là đầu tháng 4 đến nay, tại khu vực bờ biển Thọ Quang xuất hiện loài Rẽ lớn ngực đốm (còn gọi là Dẽ, tên khoa học là Calidris tenuirostris)

Rẽ lớn ngực đốm xuất hiện tại bãi biển P.Thọ Quang

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Đây là một trong những loài chim di cư quý hiếm nằm trong Sách đỏ thế giới với phân hạng nguy cấp (EN)

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Thạc sĩ sinh thái học Nguyễn Thị Tịnh, quản lý Trung tâm Giáo dục trải nghiệm thiên nhiên Nature Dance (TP.Đà Nẵng), cho biết đây là loài rẽ lớn nhất trong chi Calidris, với chiều dài cơ thể khoảng 26 - 29 cm, trọng lượng từ 115 - 250 gram.

Vào mùa sinh sản, loài này có bộ lông ngực đốm đặc trưng với màu nâu đỏ xen các vệt đen; sang mùa đông, lông chuyển sang xám nhạt. Chim Rẽ lớn ngực đốm sinh sản ở vùng lãnh nguyên đông bắc Siberia (Nga) và di cư hàng ngàn km để trú đông tại các vùng bờ biển Đông Nam Á và Úc, trong đó có Việt Nam.

Loài chim này thường dừng lại nghỉ ngơi tại những bãi bồi ven biển chỉ trong vòng 3 - 7 ngày, tùy thuộc vào thức ăn và môi trường. Chim ăn nghêu, sò, động vật không xương sống dưới bùn cát hoặc những con tép còn sót lại của tàu đánh cá.

Đặc biệt, một trong các cá thể được ghi nhận tại bờ biển P.Thọ Quang mang thẻ định danh 7XU, thuộc hệ thống theo dõi chim di cư trong mạng lưới đường bay Đông Á – Úc.

Phát hiện này cho thấy khu vực bán đảo Sơn Trà, bãi biển Đà Nẵng khu vực P.Thọ Quang không chỉ là điểm dừng chân tạm thời mà còn đóng vai trò thiết yếu trong hành lang di cư quốc tế của loài, đồng thời góp phần vào mạng lưới bảo tồn và giám sát chim di cư toàn cầu.

Loài chim nước Cà kheo trên hành trình thiên di dừng kiếm ăn ở các ao đầm

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Chim di kiếm ăn ở các bãi đất hoang nhiều lau sậy và cây bụi bán đảo Sơn Trà

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Sự xuất hiện của những loài chim quý hiếm này giữa lòng thành phố là điều hiếm có, là cơ hội đặc biệt cho người dân TP.Đà Nẵng được chiêm ngưỡng, gần gũi với thiên nhiên hoang dã ngay tại địa phương.

Theo Báo cáo đa dạng sinh học Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà, khu hệ chim ở Sơn Trà bao gồm 162 loài, thuộc 15 bộ và 22 họ, với đặc trưng là chim rừng núi thấp, chim ven biển và nhiều loài chim di cư.

Chim di đá

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Choắt mỏ cong bé kiếm ăn ở bờ biển Thọ Quang

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Hạt kiểm lâm liên quận Sơn Trà - Ngũ Hành Sơn cho biết, mặc dù chỉ rộng khoảng 4.370 ha, Sơn Trà sở hữu tới gần 30% tổng số loài chim từng được ghi nhận tại Việt Nam – một tỷ lệ rất cao trong số các khu vực bảo tồn trong cả nước.

Nhiều loài chim quý hiếm và cần ưu tiên bảo vệ đã được phát hiện tại đây như: Sẻ đồng ngực vàng (Emberiza aureola), Đuôi cụt bụng đỏ (Fairy pitta), Sả đầu đen (Halcyon pileata), Vẹt ngực đỏ (Psittacula alexandri), Vẹt đầu xám (Psittacula finschii)… Điều đó cho thấy hệ sinh thái nơi đây vẫn duy trì được tính đa dạng sinh học cao và giàu tiềm năng bảo tồn, nghiên cứu.

Chim quý giữa thành phố

"Sơn Trà là một nơi đặc biệt, có thể chiêm ngưỡng những loài chim quý hiếm, xinh đẹp và đa dạng ngay giữa lòng thành phố. Việc thực hiện các nghiên cứu về đa dạng sinh học của các loài chim, kết hợp với công tác giáo dục bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ rừng, cải thiện vệ sinh môi trường biển và phát triển du lịch sinh thái gắn với hoạt động quan sát chim là rất quan trọng. Những nỗ lực này không chỉ giúp bảo vệ các loài chim di cư mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái địa phương, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của việc bảo tồn thiên nhiên", thạc sĩ Nguyễn Thị Tịnh nói.

Daurian (Đuôi đỏ núi đá trán xám)

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Dẽ giun (chim nước) dừng chân ở đầm lầy

ẢNH: DƯƠNG THANH TÙNG

Theo Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học nước Việt xanh (GreenViet), trước giá trị sinh thái đặc biệt của bán đảo Sơn Trà, thời gian qua các tổ chức bảo tồn, cơ quan quản lý nhà nước địa phương phối hợp theo dõi, nghiên cứu khu hệ chim.

Trong đó, tập trung đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, giáo dục bảo tồn, nâng cao nhận thức cho người dân, du khách về bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường và các loài động vật hoang dã, hạn chế, ngăn ngừa các hành vi săn bắt, bẫy các loài chim nói riêng và các loài động thực vật khác nói chung.

Đồng thời, tăng cường bảo vệ rừng, hạn chế xâm lấn và giữ gìn môi trường biển, đặc biệt là các bãi bồi ven biển nơi chim kiếm ăn, giữ môi trường kiếm ăn cho loài chim thiên di, từng bước xây dựng bán đảo Sơn Trà trở thành điểm đến thân thiện với các loài chim hoang dã.

Một số loài chim khác tại khu vực bán đảo Sơn Trà: