"Tôi toàn tâm cho khoa học nhờ chồng gạt ra khỏi đời sống vật chất"

(Dân trí) - Vợ chồng GS Trần Thanh Vân - GS Lê Kim Ngọc nhận Huân chương Bắc Đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan tại Đại sứ quán Pháp chiều 3/10. Trong diễn văn của mình, GS Ngọc dành lời đặc biệt cho chồng.

Chiều 3/10, tại Đại sứ quán Pháp, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dự Lễ trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan cho GS Jean Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc. Đây là Huân chương cao quý nhất của nước Pháp.

Hai vợ chồng Giáo sư năm nay đều 91 tuổi, là nhà nghiên cứu cấp cao của Cơ quan nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp và là cặp vợ chồng duy nhất được thăng hạng Sĩ quan đợt này.

Đại sứ Pháp Olivier Brochet đã vinh danh hai Giáo sư là “những người con chói sáng nhất mà đất nước của chúng tôi đặc biệt tự hào”. 

Nước Pháp cũng vinh danh những nỗ lực của hai vợ chồng Giáo sư trong việc tập hợp các nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới, đưa các thế hệ xích lại gần nhau, giúp đỡ cho quê hương, trên cơ sở vun đắp cho lịch sử chung giữa hai dân tộc. Hoạt động khoa học Gặp gỡ Việt Nam và những thành quả của nó sau 3 thập niên là một trong số đó.

Vợ chồng GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc chụp ảnh kỷ niệm với Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng (Ảnh: Trọng Nhân ICISE).

“Nếu nước Pháp là nơi nuôi dưỡng để ước mơ của tôi thành hiện thực, thì Việt Nam luôn là nơi tôi hướng về. Cùng với Kim Ngọc, chúng tôi mong muốn đóng góp cho khoa học nước nhà, để Việt Nam vững bước trên bản đồ khoa học quốc tế”, GS Trần Thanh Vân bày tỏ.

Trong bài diễn văn bằng tiếng Pháp, GS Lê Kim Ngọc đã dành những lời tri âm sâu sắc cho chồng của mình.

“Phu quân tôi thường thích nhắc đi nhắc lại một cách hài hước rằng, tôi đã công bố công trình gấp trăm lần anh ấy. Nhưng quả thật nhờ anh ấy đã gạt ra khỏi các phiền phức của đời sống vật chất, nên tôi mới có thể toàn tâm toàn ý vào các đam mê của mình.

Vân, về bản chất, anh được dệt nên từ những thớ đam mê, lan toả một nguồn năng lượng gần như bất tận - có lẽ nhờ vào những “electron tự do” của anh ấy. Anh có thể thuyết phục các bạn cùng anh đẩy một chiếc xe tải ngược dốc, không xăng”, GS Lê Kim Ngọc nói.

GS Lê Kim Ngọc tại lễ trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan (Ảnh: Trọng Nhân ICISE).

Chia sẻ về những thành quả của Gặp gỡ Việt Nam, GS Lê Kim Ngọc khẳng định đây cũng là thành quả của bạn bè bốn phương trên thế giới. Những người góp công xây dựng tại Quy Nhơn phần lớn là bạn bè của hai Giáo sư đến từ nước Pháp. Những thành quả này có thể xem như là biểu trưng cho tình hữu nghị gắn bó giữa Việt Nam và Pháp.

“Trong mọi công việc, chúng tôi chỉ là những phu lát đường. Mỗi viên đá được chất chứa đầy yêu thương, giờ đè nặng trên đôi tay của chúng tôi.

Nhưng các bạn an tâm, những gì chúng tôi làm như thể một khu rừng xanh. Bên cạnh những thân cây già cỗi, đã có những cây non vươn thẳng lên trời với những cành lá xanh tươi.

Một thân cây đơn độc không tạo thành rừng, nhưng lá của tất cả các cây sẽ ấp ủ những mầm hạt để đơm hoa kết trái như sa mạc sau cơn mưa”, GS Lê Kim Ngọc bày tỏ.

Vợ chồng GS Trần Thanh Vân - GS Lê Kim Ngọc (Ảnh: Trọng Nhân ICISE).

Bà cũng gửi lời nhắn nhủ đến các thiếu nữ Việt Nam, rằng hãy vững tin vào mơ ước của mình, dám khẳng định chính mình và giữ bản sắc của mình trong bất cứ tình huống nào. 

Tác giả của công trình nghiên cứu danh tiếng “Làm nở hoa những thảo mộc không thể nở hoa” cũng dặn dò các bạn trẻ: “Nên nhớ là tiền bạc, danh vọng, phút chốc có thể trở thành mây khói, nhưng lòng từ bi và tình yêu mãi mãi in dấu thẳm sâu trong tâm trí con người và sẽ chuyển từ thế hệ này sang thế hệ khác”.

GS Lê Kim Ngọc quê ở Vĩnh Long, học phổ thông tại trường Marie Curie tại Sài Gòn trước khi sang Pháp vào năm 1954 để theo học khoa học tự nhiên tại Đại học Sorbonne. 3 năm sau, bà tốt nghiệp thủ khoa trường này.

GS Lê Kim Ngọc nghiên cứu chuyên sâu về thực vật, là nhà sinh học xuất sắc - người đưa ra khái niệm “lát mỏng tế bào”, một khám phá tạo ra cuộc cách mạng trong lĩnh vực công nghệ sinh học thực vật. Trong khi đó, GS Trần Thanh Vân nổi tiếng trong giới vật lý lượng tử. Hai Giáo sư kết hôn năm 1958.

Cùng sự đồng hành của người bạn đời, GS Trần Thanh Vân đã tổ chức thành công các diễn đàn chia sẻ khoa học không biên giới như Gặp gỡ Moriond, Gặp gỡ Blois và Gặp gỡ Việt Nam.

Chính phủ Pháp đã trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh cho GS Trần Thanh Vân vào năm 1999 và cho GS Lê Kim Ngọc vào năm 2016. 

Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/toi-toan-tam-cho-khoa-hoc-nho-chong-gat-ra-khoi-doi-song-vat-chat-20251004115611550.htm