Chủ động phòng chống bệnh thủy đậu trong cộng đồng

Trong năm 2025, nhiều địa phương trên cả nước ghi nhận sự gia tăng các ca mắc bệnh thủy đậu, đặc biệt trong môi trường trường học. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, nếu không chủ động phòng ngừa, nguy cơ bùng phát thành dịch là rất lớn.

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella-zoster gây ra. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng sốt, mệt mỏi, sau đó xuất hiện phát ban và mụn nước trên toàn thân, gây ngứa và khó chịu. Virus lây lan mạnh qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch từ nốt phỏng.

Mặc dù đa số trường hợp bệnh diễn biến nhẹ và tự khỏi sau 7–10 ngày, song thủy đậu vẫn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng da, viêm phổi, viêm não hoặc viêm màng não, đặc biệt ở người lớn, phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và người có hệ miễn dịch suy giảm. Đáng chú ý, virus có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể và tái hoạt động sau này gây bệnh zona thần kinh (giời leo).

Theo thống kê của ngành y tế, số ca mắc thủy đậu tại Việt Nam có xu hướng tăng trong những năm gần đây. Nhóm tuổi mầm non và tiểu học chiếm hơn 70% tổng số ca bệnh. Dù bệnh đã có vắc-xin phòng ngừa, nhưng tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng vẫn còn thấp, khiến bệnh dễ bùng phát thành ổ dịch nhỏ tại các khu dân cư, trường học hoặc nhà trẻ.

Tại Cà Mau, đầu tháng 10/2025, ngành y tế đã phát hiện một số trường hợp mắc thủy đậu tại Trường Mầm non Tuổi Thơ thuộc Phường Giá Rai. Trạm y tế Phường đã nhanh chóng phối hợp với nhà trường triển khai các biện pháp phòng chống để tránh bệnh lây lan trong cộng đồng.

Để phòng chống bệnh thủy đậu, thì việc tiêm vắc-xin là biện pháp phòng bệnh thủy đậu hiệu quả và bền vững nhất. Tại Việt Nam hiện có nhiều loại vắc-xin an toàn, được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng.

Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên nên được tiêm 2 mũi để đạt miễn dịch tối ưu. Người trưởng thành chưa từng mắc hoặc chưa được tiêm phòng cũng nên chủ động tiêm vắc-xin, đặc biệt phụ nữ có kế hoạch mang thai cần tiêm ít nhất 3 tháng trước khi thụ thai để tránh biến chứng cho thai nhi.

Bên cạnh đó, khi trong gia đình hoặc trường học có người mắc thủy đậu, cần thực hiện cách ly người bệnh cho đến khi các nốt phỏng khô vảy hoàn toàn, thường từ 7–10 ngày. Phòng ở phải thông thoáng, đảm bảo vệ sinh; quần áo, chăn gối, đồ dùng cá nhân cần được giặt riêng, phơi nắng hoặc khử khuẩn thường xuyên.

Nhà trường cần tăng cường vệ sinh lớp học, đồ chơi, bề mặt tiếp xúc; khuyến khích học sinh rửa tay bằng xà phòng, đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh. Việc theo dõi, báo cáo sớm khi có ca bệnh giúp ngành y tế địa phương xử lý kịp thời, không để dịch lan rộng.

Ngành y tế khuyến cáo các cơ sở khám chữa bệnh, trạm y tế xã, phường cần tăng cường giám sát dịch tễ, phát hiện sớm ca bệnh, tư vấn cho người dân về cách ly và chăm sóc đúng cách. Bác sĩ khi tiếp nhận bệnh nhân có phát ban dạng mụn nước kèm sốt cần khai thác tiền sử tiêm chủng, chẩn đoán sớm và hướng dẫn điều trị, chăm sóc tại nhà an toàn.

Song song đó, công tác truyền thông đóng vai trò quan trọng trong phòng chống bệnh. Cần đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội và tại các cơ sở giáo dục để nâng cao nhận thức của phụ huynh và cộng đồng về nguy cơ, dấu hiệu nhận biết cũng như lợi ích của tiêm chủng.

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người dân chủ động bảo vệ bản thân và con em mình bằng tiêm chủng đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và ngành y tế trong công tác giám sát, phát hiện và xử lý sớm ca bệnh sẽ góp phần quan trọng trong việc kiểm soát, không để dịch thủy đậu lan rộng trong cộng đồng.

Nguồn: https://soyte.camau.gov.vn/bai-khoa-hoc-chinh-tri-va-xa-hoi/chu-dong-phong-chong-benh-thuy-dau-trong-cong-dong-290161