Năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới, mở đường cho việc xã hội hóa biên soạn SGK. Năm 2019, Luật Giáo dục 2019 chính thức hóa mô hình nhiều SGK. Theo đó, từ năm học 2020 - 2021, học sinh lớp 1 bắt đầu được học theo chương trình mới với nhiều bộ sách khác nhau để lựa chọn. Tiếp đó, các khối lớp 2, 6 (năm học 2021 - 2022), lớp 3, 7, 10 (năm học 2022 - 2023)… lần lượt triển khai. Năm 2024, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 27/2023/TT-BGDĐT, quy định chi tiết quy trình lựa chọn SGK tại các cơ sở giáo dục phổ thông. Việc này được thực hiện trong 2 năm học 2024 - 2025, 2025 - 2026 và sẽ dừng lại ở năm học 2026 - 2027.
Nhìn lại 5 năm thực hiện tự chọn SGK
Việc có nhiều bộ SGK để lựa chọn mang lại không ít ưu điểm. Các trường có thể chọn bộ sách phù hợp với điều kiện dạy học và đặc thù vùng miền. Nhiều bộ sách được thiết kế đẹp mắt, hình ảnh, sơ đồ trực quan, liên hệ thực tế, giúp học sinh hứng thú hơn. Sự cạnh tranh giữa các nhà xuất bản cũng thúc đẩy nâng cao chất lượng nội dung và hình thức của các bộ SGK.
Tại Trường Tiểu học Số 2 Bắc Cường, phường Cam Đường, tỉnh Lào Cai, nhà trường sử dụng các SGK được lựa chọn từ 3 bộ sách là Cánh Diều, Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo. Việc lựa chọn những cuốn sách trong các bộ sách trên đã được nhà trường nghiên cứu kỹ trước khi đề xuất tỉnh phê duyệt.
Cô giáo Hứa Thị Hoa - Trường Tiểu học Số 2 Bắc Cường, cho biết: “Việc trao quyền cho nhà trường được lựa chọn sách giáo khoa giúp nhà trường tìm được nội dung và phương pháp tiếp cận phù hợp với đặc điểm học sinh, đội ngũ giáo viên cũng như bối cảnh địa phương. Hầu hết các bộ sách được lựa chọn đều được đánh giá cao về chất lượng in ấn, bố cục khoa học, dễ hiểu và trình bày sinh động.
Cùng quan điểm với cô Hoa, cô giáo Nguyễn Thị Thu Huyền - Trường THCS và THPT Bắc Cường cho rằng, các sách mà nhà trường lựa chọn để giảng dạy đều có những ưu điểm, như: Có bộ SGK thì nội dung gần gũi, thực tiễn, phù hợp năng lực học sinh. Nhiều bài học gắn với tình huống cuộc sống, dễ tổ chức hoạt động trải nghiệm. Có bộ thể hiện rõ tính liên môn và hệ thống từ lớp dưới lên lớp trên rất mạn; kho học liệu số phong phú, dễ tích hợp dạy học STEM. Có bộ được thiết kế theo chủ đề, hỗ trợ hiệu quả cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy, đồng thời mở ra nhiều không gian sáng tạo cho giáo viên. Điều này cũng tạo ra sự hứng thú cho người học.
Tuy nhiên, theo cô Hoa và cô Huyền, bên cạnh những ưu điểm, việc có nhiều bộ SGK cũng gây ra không ít bất cập, như: Giáo viên gặp một số khó khăn trong việc cập nhật giáo án, lựa chọn phương pháp truyền đạt kiến thức, đặc biệt là đối với những giáo viên luân chuyển giữa các trường. Bên cạnh đó, mỗi trường sử dụng một bộ SGK riêng khiến việc trao đổi chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm, tìm kiếm tài liệu hỗ trợ giảng dạy cũng như công tác kiểm tra, đánh giá trở nên phức tạp hơn.
Sau 5 năm triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, nhiều phụ huynh cho biết việc mỗi trường sử dụng một bộ SGK khác nhau gây không ít khó khăn trong việc mua sách cho con. Trong trường hợp có anh, chị, em học ở trường khác, phụ huynh không thể tận dụng lại sách cũ, dẫn đến lãng phí. Đồng thời, khi muốn ủng hộ sách cho học sinh ở vùng khó khăn cũng rắc rối vì không biết trường đó dùng bộ sách nào.
Chị Phạm Thu Thủy ở Tổ dân phố 8A Nam Cường, phường Cam Đường, tỉnh Lào Cai cho biết: Tôi có 2 con. Con trai lớn học cấp 2 còn con gái út học cấp 1. Năm nào tôi cũng phải mua mới hoàn toàn SGK cho các con, chứ em không học lại được sách của anh. Dù trước đây con lớn của tôi cũng học cùng trường em gái đang học. Tôi thấy rất lãng phí. Trong khi trước đây, một gia đình có thể dùng chung một bộ sách cho mấy anh, chị, em.
Đồng quan điểm với chị Thủy, chị Nguyễn Thị Kiều Giang ở thôn Củm Thượng 1, xã Cốc San, tỉnh Lào Cai cho biết: Từ khi các con học theo các bộ sách mới, tôi gặp khó khăn trong việc kèm con học tại nhà vì mất nhiều thời gian để nghiên cứu tài liệu mới dạy được và sau mỗi năm lại phải nghiên cứu lại. Đợt vừa rồi bão lũ nhiều, tôi muốn mang SGK đi để ủng hộ nhưng cũng không biết sách có đến được với người cần hay không? Vì mỗi trường, mỗi địa phương lại sử dụng SGK khác nhau.
Dùng chung một bộ SGK và hướng tới miễn phí SGK vào năm 2030
Ngày 22/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị Quyết 71-NQ/TW yêu cầu cả nước sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất từ năm học 2026 - 2027, hướng tới cung cấp miễn phí SGK vào năm 2030.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao nhiệm vụ quyết định bộ SGK thống nhất, có thể thông qua việc biên soạn mới, lựa chọn một bộ hiện có hoặc kết hợp các cuốn sách tốt nhất. Chủ trương này nhằm khắc phục những bất cập của mô hình nhiều bộ SGK, tạo sự thống nhất và đồng bộ trong toàn hệ thống giáo dục. Theo ghi nhận của phóng viên, phần lớn giáo viên và phụ huynh tại Lào Cai đều bày tỏ sự ủng hộ đối với chủ trương mới này của Bộ Chính trị.
“Tôi rất mong muốn cả nước sử dụng chung một bộ SGK, bởi điều này giúp giáo viên thống nhất phương pháp dạy học, tiết kiệm chi phí; giáo viên trên toàn quốc cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc trao đổi kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để phụ huynh kèm cặp con, em tại nhà" - cô giáo Nguyễn Thị Tuyết Minh - Trường Tiểu học số 2 Bắc Cường bày tỏ.
Cô giáo Nguyễn Thị Thu Huyền - Trường THCS và THPT Bắc Cường thì chia sẻ: Tôi cho rằng chủ trương cả nước sử dụng chung một bộ SGK là hợp lý. Điều này cũng thuận lợi cho công tác kiểm tra, đánh giá. Đề thi, tài liệu ôn tập, bồi dưỡng giáo viên sẽ đồng bộ hơn, giúp việc triển khai các kỳ thi dễ dàng và nhất quán. Tôi cũng mong muốn có thêm các tài liệu tham khảo riêng từng vùng, miền để phục vụ giảng dạy.
Là một phụ huynh, chị Hà Phượng Linh ở tổ 23 Bắc Cường, phường Cam Đường, tỉnh Lào Cai, chia sẻ quan điểm: Tôi rất ủng hộ việc học sinh cả nước dùng chung một bộ SGK. Điều này sẽ giúp tạo nên sự thống nhất trong chương trình giảng dạy. Đặc biệt sẽ tiết kiệm nhiều chi phí cho các gia đình và toàn xã hội trong việc chọn, mua SGK.
Tuy vậy, chị Linh cũng có một số băn khoăn, như: Một bộ sách duy nhất có thể chưa đáp ứng đầy đủ đặc thù vùng, miền; sự đa dạng văn hóa hoặc những nhu cầu riêng của từng nhóm học sinh. Việc sử dụng một bộ sách cũng đòi hỏi quá trình biên soạn phải thực sự khoa học, cập nhật, đồng thời cần có cơ chế tiếp nhận phản hồi để kịp thời điều chỉnh khi có bất cập. Chị mong bộ sách ấy cần có tính mở để giáo viên linh hoạt điều chỉnh bài giảng theo thực tế lớp học và điều kiện địa phương.
Nhìn lại quá trình chuyển đổi từ một bộ sách chung, đến nhiều bộ sách khác nhau, và sắp tới quay lại một bộ sách thống nhất, có thể thấy ngành giáo dục đang đứng trước bài toán cân bằng giữa sự đa dạng và tính đồng bộ. Việc có nhiều bộ sách đã mang lại sự phong phú, tạo cơ hội cho giáo viên và học sinh tiếp cận nội dung phù hợp với vùng, miền. Nhưng những bất cập về chi phí, sự thiếu thống nhất và khó khăn trong phân phối sách cũng là vấn đề lớn.
Chặng đường từ nay đến trước khai giảng năm học 2026 - 2027 đặt ngành Giáo dục trước một thách thức lớn: Làm thế nào để ban hành một bộ SGK thống nhất cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 vừa đảm bảo tiến độ triển khai, vừa giữ vững chất lượng giáo dục và hạn chế tối đa những xáo trộn có thể ảnh hưởng đến học sinh và gia đình. Trước mắt, sự ủng hộ rộng rãi từ giáo viên và phụ huynh là điều kiện thuận lợi tạo cơ sở để triển khai chủ trương một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Nguồn: https://baolaocai.vn/chung-mot-bo-sach-giao-khoa-goc-nhin-cua-giao-vien-va-phu-huynh-post888218.html
![[Ảnh] Cát Bà-Thiên đường biển đảo xanh](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F12%2F04%2F1764821844074_ndo_br_1-dcbthienduongxanh638-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)