Chung tay tái thiết cuộc sống

Giữa bùn đất ngổn ngang và nỗi đau mất mát sau lũ dữ, người dân Tuyên Quang không gục ngã; họ gạt nước mắt, dọn dẹp cửa hàng, dựng lại mái nhà, khôi phục sản xuất, kinh doanh, nối lại nhịp sống. Những bàn tay chai sạn vì mưa gió lại gieo mầm hy vọng, viết tiếp hành trình mưu sinh bằng nghị lực và niềm tin, “rũ bùn” đứng lên, vững vàng sau thử thách.

Công ty Dược phẩm Thắng Lợi, phường Hà Giang 2 chịu thiệt hại nặng nề, nay đã khôi phục hoạt động kinh doanh.

Khôi phục sản xuất, kinh doanh

Trong đợt mưa lũ vừa qua, Tuyên Quang phải gánh chịu thiệt hại nặng nề chưa từng có. Tổng thiệt hại ước tính hơn 4.300 tỷ đồng. Thiên tai không chỉ cuốn trôi tài sản mà còn lấy đi sinh kế của hàng trăm hộ dân, doanh nghiệp, tiểu thương. Nhiều người rơi vào cảnh trắng tay, nhưng trong gian khó, tinh thần tự lực tự cường, đoàn kết được phát huy.

Hai tuần sau lũ, không khí mua bán tại siêu thị HT Quang Trung, phường Hà Giang 1 đã nhộn nhịp trở lại. Đứng chân bên bờ sông Lô, đây từng là một trong những cơ sở kinh doanh chịu thiệt hại nặng nề nhất khi nước lũ tràn vào, cuốn đi phần lớn hàng hóa xuống sông, con số thiệt hại tính đến hàng tỷ đồng. Ngay khi nước rút, toàn bộ nhân viên cùng nhau dọn dẹp, xếp lại kệ hàng, lau từng vết bùn đất, đưa hệ thống hoạt động trở lại, không để mạch kinh doanh bị đứt gãy.

Bên kia bờ sông Lô, nhà hàng Bản Nguyên thuộc Công ty TNHH Bản Nguyên Foods cũng tan hoang sau lũ dữ, thiệt hại trên 2 tỷ đồng. Nhưng chỉ sau một tuần, nhà hàng đã sáng đèn đón khách trở lại. Anh Nguyễn Văn Nguyên, Giám đốc Công ty chia sẻ: “Ngay khi nước rút, chúng tôi bắt tay dọn dẹp ngay, đầu tư trên 500 triệu đồng tu sửa lại cơ sở vật chất. Đến nay, Bản Nguyên đã khang trang và xinh đẹp trở lại, sẵn sàng phục vụ khách”. 

Trong sản xuất nông nghiệp, người dân cũng đang tất bật khôi phục sản xuất. Hàng nghìn hộ dân trắng ruộng, trắng chuồng, nhưng ngay khi nước rút, cán bộ, dân quân, đoàn viên thanh niên lại xuống đồng giúp dân thu hoạch lúa, nỗ lực giảm thiểu thiệt hại. Những diện tích rau màu, cây ăn quả còn khả năng phục hồi được bà con dựng lại giàn, cắt tỉa phần hư hại, xới đất, bón phân để cây sớm hồi xanh. Với những ruộng bị mất trắng, nông dân chủ động chuyển sang trồng cây vụ Đông ngắn ngày như ngô, khoai tây, rau màu. Cùng lúc, các hộ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cũng gia cố chuồng trại, lồng bè, vệ sinh tiêu độc, tái đàn vật nuôi.

Theo Chủ tịch UBND phường Hà Giang 1 Mao Quyết Thắng, toàn phường có  2.700 hộ dân bị ngập, trong đó có tới 1.900 hộ thiệt hại lớn, nhiều doanh nghiệp, tiểu thương, hộ kinh doanh thiệt hại hàng tỷ đồng. Phường đã huy động lực lượng, phương tiện hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả. Đến nay, hầu hết các cơ sở đã hoạt động trở lại sau lũ. 

Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Đông Á, phường Hà Giang 1 khôi phục sản xuất, kinh doanh sau lũ.

Nối nhịp sống trở lại

Toàn tỉnh có 84 cơ sở giáo dục, 25 cơ sở y tế, 62 công trình thủy lợi bị hư hỏng. Hệ thống điện, viễn thông chịu thiệt hại nặng với 106 cột điện, 2 trạm biến thế, 4 nhà xưởng, cùng 260 nhà trạm và 14 tuyến cáp bị đứt gãy, 33 công trình cấp nước sạch, 3 chợ, trung tâm thương mại bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trước tình hình đó, chính quyền địa phương, lực lượng vũ trang và Nhân dân toàn tỉnh đã chung sức hành động.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh kịp thời có mặt tại cơ sở, trực tiếp chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả mưa lũ, yêu cầu sớm nhất phải ổn định cuộc sống cho người dân. Hơn 23.000 hộ dân được di dời kịp thời khỏi vùng nguy hiểm nay đã trở lại cuộc sống bình thường. Đối với các gia đình nằm trong vùng nguy cơ sạt lở cao được bố trí ở tạm tại các nơi an toàn trong thời gian chờ di dời đến nơi ở mới. Hơn 37.800 lượt cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ cùng hàng chục phương tiện chuyên dụng được huy động để dọn dẹp, khơi thông dòng chảy, thông tuyến giao thông đảm bảo hoạt động giao thương hàng hóa và đi lại thuận lợi cho người dân. Chỉ sau thời gian ngắn, điện, nước, viễn thông được khôi phục; trường học, trạm y tế, chợ dân sinh hoạt động trở lại. Nhiều hoạt động cứu trợ, ủng hộ đồng bào thiên tai đã kịp thời động viên, chia sẻ, tạo động lực để người dân vươn lên.

Chợ Minh Khai, phường Hà Giang 2, nằm tại trung tâm phường, với quy mô trên 100 gian hàng. Trong đợt lũ vừa qua, đây là một trong những chợ bị ngập sâu và ảnh hưởng nặng nề nhất khi nước lên nhanh trong đêm, hầu hết tiểu thương không kịp chạy khiến hàng hóa bị trôi và hư hỏng, nhiều người rơi vào cảnh trắng tay. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời của chính quyền trong việc dọn dẹp, khử khuẩn và khôi phục hạ tầng, đến nay những sạp hàng được sửa sang, rau xanh, thịt cá tươi lại đầy ắp các quầy. 

Đợt mưa lũ vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống điện. Với phương châm “Lũ rút đến đâu, khắc phục đến đó”, ngành điện đã huy động tối đa nhân lực, phương tiện, vật tư để nhanh chóng tiếp cận hiện trường, khắc phục và xử lý các sự cố, vừa đảm bảo an toàn, vừa khôi phục điện nhanh nhất cho người dân. Đặc biệt, ưu tiên cấp điện cho các bệnh viện, cơ sở y tế và các đơn vị công an, quân đội để phục vụ công tác cứu nạn, cứu hộ, hỗ trợ người dân gặp khó khăn, thiệt hại sau mưa lũ.

Trận lũ vừa qua khiến gần 1.800 hộ dân xã Chiêm Hóa bị chia cắt, hàng trăm hộ phải di dời khẩn cấp, trên 112 ha lúa bị thiệt hại trên 70%, hơn 81 ha hoa màu bị ngập úng, 11 ha ao nuôi thủy sản bị tràn bờ, hư hỏng nặng. Đặc biệt, Trường PTDT nội trú THCS và THPT Chiêm Hóa bị ngập sâu, nhiều hạng mục hư hại. Trường Tiểu học Quang Trung, phường Hà Giang 2 là một trong những cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi nước ngập đến nửa tầng 2. Toàn bộ cơ sở vật chất của trường hầu như bị cuốn trôi và hư hại nặng. Thế nhưng, không để học sinh nào phải nghỉ học, ngành Giáo dục, các địa phương, tổ chức cá nhân đã huy động quyên góp, ủng hộ các trường học khắc phục hậu quả thiên tai, tiếp sức đến trường sau lũ dữ. Đến nay, 100% trường học trên địa bàn đã trở lại dạy và học bình thường, đảm bảo khung thời gian năm học.

Đoàn thanh niên xã Trung Hà giúp nhân dân xã Chiêm Hóa thu hoạch lúa, chuẩn bị gieo trồng vụ Đông.

Để không lặp lại nỗi nhọc nhằn

Dẫu đã “rũ bùn đứng lên”, cuộc sống đang hồi sinh sau lũ dữ, nhưng nỗi lo của người dân vẫn thường trực khi biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng cực đoan, mưa lớn bất thường, lũ quét, sạt lở liên tiếp xảy ra. Chỉ trong 5 năm gần đây, Tuyên Quang đã nhiều lần chịu thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản. Nếu không có những giải pháp căn cơ, bền vững, nỗi nhọc nhằn hôm nay rất có thể sẽ lặp lại trong những mùa mưa tới.
Một trong những nguyên nhân chính gây ngập úng nghiêm trọng tại các phường Hà Giang 1, Hà Giang 2, Minh Xuân, là hệ thống thoát nước đã xuống cấp, không còn đáp ứng được khi mưa lớn. Đồng chí Nguyễn Xuân Long, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng phường Minh Xuân cho biết, tình trạng tắc cống, ứ đọng nước chủ yếu bắt nguồn từ hệ thống thoát nước cũ kỹ, không đồng bộ. Nhiều tuyến cống được xây dựng từ lâu, xuống cấp nhưng chưa được duy tu thường xuyên, trong khi một số hộ dân còn tự ý bịt miệng cống để ngăn mùi. Khi mưa lớn, lá cây và rác thải bị cuốn theo, nhanh chóng gây tắc nghẽn, khiến nước thoát chậm và gây ngập cục bộ. Vấn đề này đang được chính quyền địa phương tập trung rà soát, khắc phục từng bước.

Bên cạnh đó, việc điều chỉnh quy hoạch thủy điện, kiểm soát chặt chẽ việc xả lũ là hết sức cần thiết, đảm bảo an toàn cho vùng hạ lưu. Quy hoạch lại dân cư vùng lũ, di dời người dân ở khu vực sạt lở, ngập sâu đến nơi an toàn, xây dựng khu tái định cư bền vững, nhà kiên cố chống lũ. Bảo vệ rừng đầu nguồn, tạo “lá chắn xanh” giữ đất, giữ nước, giữ bình yên cho bản làng.

Sau trận lũ dữ, nhiều bài học rút ra, nhưng điều quan trọng nhất là kịp thời cung cấp thông tin, cảnh báo thiên tai và nâng cao tinh thần chủ động cho người dân. Bởi vậy, ứng dụng khoa học công nghệ vào cảnh báo sớm thiên tai, xây dựng bản đồ ngập lụt, hệ thống cảm biến mưa lũ, giáo dục kỹ năng phòng tránh thiên tai, sơ cứu, thoát hiểm cho người dân để sinh sống an toàn trong mùa lũ là hết sức cần thiết. Ngành Nông nghiệp cũng khuyến khích người dân chuyển đổi cây trồng vật nuôi phù hợp, có khả năng chịu úng, chịu hạn tốt, trồng rau quả trong nhà lưới để giảm thiểu rủi ro do thiên tai.

Sau cơn mưa, trời lại sáng. Ánh nắng mới làm dịu đi những mất mát, nhọc nhằn của mùa lũ. Người dân Tuyên Quang kiên cường sau bão giông, đang cùng nhau gieo những hạt mầm hy vọng, bền bỉ dựng xây cuộc sống bình yên, hạnh phúc và trên hành trình ấy, cần nhiều bàn tay cùng vun trồng, chăm sóc.

Biện Luân

Nguồn: https://baotuyenquang.com.vn/xa-hoi/202510/chung-tay-tai-thiet-cuoc-song-a092278/