Chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo tín hiệu thị trường

Giá cà phê duy trì ở mức cao và ổn định thời gian qua đã tạo niềm tin để người dân mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất

Xu hướng chuyển dịch sang cây trồng giá trị cao

Năm 2025, dù chịu tác động mạnh bởi mưa bão cuối năm, ngành trồng trọt Lâm Đồng vẫn duy trì tăng trưởng ở các nhóm cây trồng chủ lực. Điểm nổi bật nhất là quá trình chuyển đổi cây trồng theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, gắn sản xuất với chuỗi giá trị ngành hàng và đáp ứng nhu cầu thị trường.

Giá cà phê duy trì ở mức cao và ổn định thời gian qua đã tạo niềm tin để người dân mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất. Ông Hồ Văn Hoan, xã Thuận An kể: “Mùa mưa năm 2025, gia đình tôi đã trồng mới 2.500 cây cà phê giống xanh lùn trên diện tích hơn 2 ha. Giá cà phê ở mức cao và ít biến động trong nhiều năm qua đã giúp người dân như tôi yên tâm tính toán dài hạn”.

Xu hướng chuyển dịch sang các loại cây trồng có giá trị cao tiếp tục thể hiện rõ qua các con số. Năm 2025, diện tích cà phê đạt 328.650 ha, tăng 3,3%; sầu riêng 44.283 ha, tăng 10,2%; mắc ca 11.317 ha, tăng 11,9%. Đây đều là những cây trồng có thị trường tiêu thụ rộng, giá ổn định và nhu cầu dự báo tăng trong nhiều năm tới.

Ngược lại, diện tích canh tác kém hiệu quả (dưới 50 triệu đồng/ha/năm) giảm còn 58.200 ha, cho thấy các địa phương đã chủ động mạnh mẽ trong việc loại bỏ những mô hình sản xuất không còn phù hợp. Riêng kế hoạch chuyển đổi trên đất lúa đạt 5.500 ha, chủ yếu chuyển đổi sang rau màu - nhóm cây có khả năng phản ứng nhanh với tín hiệu thị trường và biên độ giá rộng.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, Lâm Đồng đang cơ cấu lại cây trồng theo từng vùng, từng tiểu vùng sinh thái, ưu tiên rau, hoa, quả, dược liệu và sản phẩm có lợi thế cạnh tranh.

Ngành chức năng đang tập trung phát triển nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, mã vùng trồng; chuyển từ chuỗi cung ứng sang chuỗi giá trị ngành hàng, đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ lớn. Đây là hướng đi then chốt để giảm rủi ro khi hội nhập, đặc biệt trong bối cảnh thị trường Trung Quốc mở cửa mạnh cho sầu riêng, trong khi các thị trường khó tính như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia cũng nâng mức tiêu chuẩn đối với nhiều mặt hàng nông sản.

Hoàn thiện tiêu chuẩn, mã vùng trồng và chuỗi giá trị

Cùng với chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tỉnh đang đẩy mạnh các mô hình canh tác ít hóa chất, sử dụng phân sinh học, canh tác hữu cơ, tái sử dụng phụ phẩm, từng bước xây dựng nền nông nghiệp tuần hoàn.

Tính đến cuối năm 2025, toàn tỉnh có 943 mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu với 39.011 ha gồm: thanh long, sầu riêng, dừa, bưởi, xoài, chuối, đu đủ và chanh dây. Hệ thống 341 mã cơ sở đóng gói cũng đã được cấp, đáp ứng yêu cầu truy xuất của các thị trường xuất khẩu như: Trung Quốc, Úc, New Zealand, Hoa Kỳ, EU, Thụy Sĩ, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Bên cạnh đó, tỉnh đã cấp 271 mã vùng trồng nội địa với 2.645 ha cho nhiều loại cây trồng như: rau, lúa, bưởi, nhãn, dưa lưới, nho, điều, cây gia vị... góp phần chuẩn hóa sản xuất và nâng cao chất lượng nông sản tiêu thụ trong nước. Diện tích nông nghiệp công nghệ cao đạt 107.306 ha, trở thành nền tảng quan trọng để ngành trồng trọt chuyển từ sản xuất truyền thống sang các chuỗi giá trị gắn chế biến và tiêu thụ.

Ông Hà Ngọc Chiến - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo tín hiệu thị trường là giải pháp chiến lược xuyên suốt quá trình tái cơ cấu nông nghiệp. Việc ưu tiên cây trồng giá trị cao, mở rộng nông nghiệp công nghệ cao và gắn sản xuất với chuỗi giá trị ngành hàng đang tạo nền tảng để nông nghiệp Lâm Đồng bước vào giai đoạn mới hiệu quả hơn, chống chịu tốt hơn và thích ứng linh hoạt hơn trước biến động thị trường.

Bước vào năm đầu của kế hoạch giai đoạn 2026 - 2030, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu tăng trưởng 5 - 5,5%, giá trị bình quân, đạt 207 triệu đồng/ha. Sự ổn định của giá cà phê và cơ hội mở rộng thị trường sầu riêng, mắc ca đang khiến cơ cấu cây trồng của Lâm Đồng dịch chuyển nhanh. Tuy nhiên, tốc độ mở rộng diện tích kéo theo yêu cầu cấp bách về chất lượng, tiêu chuẩn và chuỗi liên kết, nếu không muốn rơi vào vòng xoáy “được mùa - mất giá” như trước đây...

Nguồn: https://baolamdong.vn/chuyen-doi-co-cau-cay-trong-theo-tin-hieu-thi-truong-408834.html