Mã số vùng trồng - “chìa khóa” mở cửa đưa nông sản vươn xa

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nông sản Việt Nam ngày càng vươn xa nhờ những giải pháp quản lý, truy xuất nguồn gốc tiên tiến. Trong đó, mã số vùng trồng (MSVT) đã trở thành "tấm vé thông hành" quan trọng, mở ra cơ hội xuất khẩu cho các sản phẩm nông nghiệp, bảo đảm an toàn thực phẩm, nâng cao giá trị sản phẩm và niềm tin của người tiêu dùng. Tại Tây Ninh, việc triển khai cấp MSVT đã và đang mang lại những kết quả rõ rệt, tạo đà phát triển cho nhiều loại cây trồng chủ lực như chanh, thanh long, sầu riêng, dưa hấu, xoài và nhiều loại trái cây đặc sản khác.

Tự tin vươn ra thế giới

Trước khi có hệ thống MSVT, nhiều nông sản Việt Nam, trong đó có nông sản Tây Ninh, thường gặp khó khăn khi xuất khẩu vì thiếu truy xuất nguồn gốc. Thời điểm đó, không ít lô hàng xuất khẩu bị cảnh báo hoặc từ chối nhập khẩu vì nghi ngờ về chất lượng, nguồn gốc. Việc triển khai cấp MSVT đã giúp nông sản Tây Ninh tạo dựng uy tín, bảo đảm chất lượng và an toàn thực phẩm.

Nhờ có mã số vùng trồng, thanh long bảo đảm truy xuất nguồn gốc và nâng cao giá trị xuất khẩu

Theo báo cáo từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh hiện có 422 MSVT với tổng diện tích 16.731ha, xuất khẩu sang các thị trường: Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, EU, Anh, Trung Quốc, Hà Lan. Trong đó, thanh long chiếm 269 mã số, chanh 54 mã số, dưa hấu 13 mã số, sầu riêng 53 mã số, xoài 7 mã số, khoai lang 1 mã số, mít 3 mã số,... Ngoài ra, còn 97 MSVT đã hoàn chỉnh hồ sơ gửi Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, đang chờ cấp mã số.

Không chỉ nông hộ cá thể, các hợp tác xã (HTX) cũng hưởng lợi lớn từ việc này. HTX Dương Xuân (xã An Lục Long) với diện tích sản xuất thanh long hơn 120ha đã được cấp MSVT. Giám đốc HTX Dương Xuân Phan Thanh Sơn cho biết: “MSVT giúp HTX tạo ra chuỗi sản phẩm có thương hiệu, truy xuất được nguồn gốc và nâng cao giá trị sản phẩm. Nhờ đó, nhiều đối tác nước ngoài đã ký hợp đồng dài hạn, giá bán tăng trung bình 15-20% so với trước đây. Điều này không chỉ giúp HTX ổn định sản xuất mà còn hỗ trợ các thành viên nâng cao thu nhập”.

Nông dân xã Thạnh Lợi áp dụng quy trình canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và mã số vùng trồng, giúp chanh xuất khẩu ổn định và nâng cao giá trị

Tại xã Thạnh Lợi, mô hình trồng chanh theo MSVT cũng đang tạo ra bước đột phá. Ông Nguyễn Văn Hùng (ngụ ấp 2 Thạnh Hòa) chia sẻ: “Trước đây, giá bán chanh thường bấp bênh và dễ bị ép giá. Từ khi được cấp MSVT, chanh được các doanh nghiệp xuất khẩu ký hợp đồng bao tiêu. Hơn nữa, chúng tôi được hướng dẫn quy trình trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, vừa nâng cao chất lượng, vừa bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng”.

Đối với sầu riêng -  loại trái cây vốn yêu cầu tiêu chuẩn cao trong xuất khẩu, việc áp dụng MSVT càng khẳng định giá trị. Ông Huỳnh Văn Thừa trồng sầu riêng ở xã Nhơn Hòa Lập, nói: “Tôi từng lo lắng khi trái cây không xuất khẩu được vì không có chứng nhận vùng trồng. Nay nhờ được hướng dẫn đăng ký MSVT, sầu riêng đã xuất sang nhiều thị trường khó tính. Nhờ đó, vấn đề đầu ra cũng được cải thiện hơn, thu nhập tăng cao hơn”.

Nông dân áp dụng mã số vùng trồng cho sầu riêng, giúp sản phẩm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu sang các thị trường khó tính, ổn định đầu ra và tăng thu nhập

Bên cạnh MSVT, cơ sở đóng gói (CSĐG) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm chất lượng xuất khẩu. Toàn tỉnh hiện có 179 mã số CSĐG đang hoạt động, trong đó: thanh long 92 mã số, chanh 31 mã số, chuối 6 mã số, sầu riêng 7 mã số, khoai lang 3 mã số, dưa hấu 1 mã số, ...

Các cơ sở này xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và 11 cơ sở xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, EU, Malaysia. Ngoài ra, còn 13 lượt CSĐG đã hoàn chỉnh hồ sơ nhưng chưa được cấp mã số đối với các sản phẩm: mít, sầu riêng, bưởi, dừa, khoai lang và thanh long.

Việc áp dụng MSVT và CSĐG đã góp phần nâng cao chất lượng nông sản, giảm tỷ lệ hàng bị trả lại do không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời hình thành chuỗi giá trị minh bạch từ sản xuất đến thị trường quốc tế.

Nâng tầm giá trị nông sản

Việc triển khai rộng rãi và hiệu quả MSVT không chỉ là giải pháp hỗ trợ xuất khẩu mà còn là công cụ nâng cao giá trị nông sản trong nước. Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp Nguyễn Thị Ngọc Linh, MSVT là bước đi quan trọng để nông sản Tây Ninh vươn ra thị trường quốc tế. Thời gian tới, Chi cục sẽ mở rộng việc cấp MSVT cho nhiều loại cây trồng khác, đồng thời nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý nhằm bảo đảm mọi sản phẩm xuất khẩu đều có thể truy xuất nguồn gốc một cách minh bạch và chính xác.

Các HTX đang đóng vai trò then chốt trong việc triển khai quy trình này. HTX Dịch vụ Nông nghiệp Thạnh Hòa (xã Thạnh Lợi) với 30ha chanh không hạt, đã hoàn tất việc đăng ký MSVT cho toàn bộ diện tích.

Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp Thạnh Hòa Đặng Văn Phải nhấn mạnh: “Khi có MSVT, chúng tôi không chỉ đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu khó tính mà còn xây dựng được uy tín cho thương hiệu sản phẩm. Hiện HTX hợp tác với các doanh nghiệp xuất khẩu. Chúng tôi tin rằng với việc áp dụng MSVT, sản phẩm chanh của HTX sẽ được nhiều thị trường đón nhận hơn”.

Hiệu quả kinh tế từ việc áp dụng MSVT và CSĐG đã rất rõ rệt. Nhiều sản phẩm xuất khẩu sang thị trường EU, Nhật Bản hay Mỹ có thể đạt giá bán cao hơn 20-30% so với sản phẩm cùng loại không có MSVT, đồng thời giảm thiểu rủi ro bị trả lại hàng. Ngoài ra, việc truy xuất nguồn gốc còn góp phần chống gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi của người sản xuất chân chính.

Bên cạnh lợi ích kinh tế, MSVT còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp. Các vùng trồng được cấp mã số thường áp dụng các biện pháp canh tác bền vững, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật hóa học, quản lý chất thải và thực hành tiết kiệm nước. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để sản phẩm Tây Ninh đáp ứng các yêu cầu về nông sản hữu cơ và phát triển bền vững trong tương lai.

Các địa phương và cơ quan có liên quan của tỉnh tiếp tục phối hợp HTX, doanh nghiệp và nông dân hoàn thiện cơ sở dữ liệu, theo dõi sản phẩm từ vườn đến bàn ăn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục hành chính, hỗ trợ kỹ thuật và kết nối thị trường. Mục tiêu là tất cả các cây trồng chủ lực, đặc sản địa phương đều được cấp MSVT trong vòng 3-5 năm tới, góp phần đưa nông sản Tây Ninh trở thành sản phẩm xuất khẩu chủ lực của tỉnh.

MSVT đã và đang trở thành "tấm vé thông hành" quan trọng giúp nông sản Tây Ninh không chỉ chinh phục thị trường trong nước mà còn tự tin vươn ra thị trường quốc tế. Những kết quả đạt được từ việc áp dụng MSVT và CSĐG tại các hộ dân, HTX và vùng sản xuất tập trung cho thấy rõ giá trị kinh tế, nâng cao chất lượng sản phẩm và uy tín thương hiệu.

Định hướng mở rộng và quản lý hiệu quả MSVT hứa hẹn tiếp tục nâng tầm nông sản xuất khẩu, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững, gia tăng thu nhập cho người dân và đưa nông sản địa phương ngày càng vươn xa./.

Thanh Tùng

Nguồn: https://baolongan.vn/ma-so-vung-trong-chia-khoa-mo-cua-dua-nong-san-vuon-xa-a207790.html