Gỡ 'điểm nghẽn', mở hướng phát triển cho Điện Biên

Bộ trưởng Trần Đức Thắng tháo gỡ cơ chế, mở hướng phát triển nông nghiệp xanh, thông minh và khai thác hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia cho Điện Biên.

Chiều 5/12, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng chủ trì buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên nhằm tháo gỡ những khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp, môi trường và khoáng sản. Tham dự còn có Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Tiến Dũng, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ và tỉnh.

Theo báo cáo, Điện Biên hiện thuộc nhóm tỉnh có mức phát triển thấp, GRDP năm 2024 (giá hiện hành) đạt 31.663,39 tỉ đồng, chỉ chiếm 0,27% GDP cả nước. Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 4.829,39 tỉ đồng, tương đương 0,35% GDP khu vực này trên toàn quốc. Nếu so sánh theo giá so sánh, GRDP năm 2024 của Điện Biên chỉ bằng 1/1,77 so với tỉnh Sơn La (8.459 tỉ đồng).

Trước thực trạng này, địa phương mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ mạnh mẽ hơn để khai thác tiềm năng, khắc phục tồn tại, từ đó thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng xanh - thông minh - bền vững.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng tháo gỡ cơ chế, mở hướng phát triển nông nghiệp xanh, thông minh và khai thác hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia cho Điện Biên. Ảnh: Quang Huy.

Gỡ cơ chế, kết nối doanh nghiệp, phát huy nguồn lực

Tại buổi làm việc, tỉnh đề nghị Bộ hỗ trợ nhiều nhóm nội dung trọng tâm như tháo gỡ "điểm nghẽn" về cơ chế, chính sách: bảo hiểm nông nghiệp; chính sách liên kết sản xuất - tiêu thụ; chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, chuyển đổi đất chuyên lúa; tiếp nhận tiền trồng rừng thay thế; điều chỉnh đơn giá chi trả dịch vụ môi trường rừng; mức hỗ trợ khoanh nuôi tái sinh rừng; miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; cho ý kiến định hướng phát triển ngành giai đoạn 2026 - 2030 và những năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, kết nối doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu các sản phẩm chủ lực như mắc ca, cà phê, trái cây; doanh nghiệp xây dựng vùng trồng, vùng chăn nuôi tập trung; phối hợp tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vào nông nghiệp trong tháng 1/2026.

Đồng thời, xây dựng nền tảng nông nghiệp xanh - thông minh, tiếp cận thị trường tín chỉ carbon; điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 phù hợp thực tế; phát huy tiềm năng khoáng sản, phối hợp Bộ Tài chính hỗ trợ kinh phí hoàn thành đo đạc bản đồ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai.

Ngoài ra, ưu tiên đầu tư hạ tầng thủy lợi, hạ tầng vùng trồng, khắc phục thiên tai; tiếp tục triển khai dự án điều tra nguồn nước dưới đất cho các vùng núi cao, khan hiếm nước.

Kiến nghị ban hành nghị định riêng cho vùng biên giới, vùng khó khăn

Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Tiến Dũng nhấn mạnh đây là dịp hiếm hoi tỉnh được làm việc trực tiếp, toàn diện với tất cả đơn vị của Bộ.

Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Tiến Dũng phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Quang Huy.

Ông cho biết Điện Biên đang định hướng phát triển theo hướng xanh, thông minh, song còn nhiều khó khăn trong tái cơ cấu nông nghiệp.

“Điện Biên là tỉnh nông nghiệp nhưng nhiều sản phẩm lại chưa tự chủ; một số khâu vẫn phụ thuộc vào giống và kỹ thuật từ nơi khác”, ông nói.

Theo Bí thư, để tái cơ cấu hiệu quả, tỉnh hướng đến liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp - hợp tác xã - nông hộ, từ đó hình thành chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ bền vững.

Bên cạnh đó, tỉnh đang lập quy hoạch vùng trồng, vùng chăn nuôi, vùng đô thị, cây lâu năm và đề nghị Bộ hỗ trợ rà soát, đảm bảo tính đồng bộ. Lãnh đạo tỉnh cũng mong muốn Bộ hỗ trợ tổ chức một hội nghị quy mô về chăn nuôi - nông lâm nghiệp, gắn với điều kiện Điện Biên.

Một trong những kiến nghị trọng tâm của tỉnh là xây dựng nghị định riêng để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn tại vùng biên giới, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ông Trần Tiến Dũng cho biết nghị định hiện hành vướng mắc do phải phụ thuộc vào kế hoạch đầu tư công trung hạn; doanh nghiệp không phải lúc nào cũng đề xuất kịp thời điểm. Ông Dũng lấy dẫn chứng ở Trung Quốc có chính sách điều tiết doanh nghiệp lên vùng biên, vùng núi sản xuất tại chỗ, qua đó giữ dân, giảm di cư. Đây là kinh nghiệm rất đáng tham khảo.

Về đời sống người dân, nhiều địa phương trong tỉnh đang thiếu nước sinh hoạt và sản xuất, tỉnh mong Bộ tiếp tục hỗ trợ chương trình liên quan nước sạch và nước sản xuất.

Về đất đai, so với Lai Châu (ảnh hưởng khoảng 72.000 ha), Điện Biên chỉ còn khoảng 900 ha có thể chuyển đổi, và tỉnh muốn tận dụng tối đa quỹ đất này, nhất là khu vực có hồ chứa, phù hợp trồng trọt, chăn nuôi, nuôi thủy sản.

Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên cho biết, địa phương xác định hai hướng phát triển trọng tâm: phát triển du lịch lịch sử và du lịch cộng đồng gắn bản sắc dân tộc và nông nghiệp.

Ngoài ra, tỉnh mong Bộ ưu tiên bố trí vốn cho các dự án cấp thiết, để sớm triển khai trong năm nay và năm tới, nhằm tạo sinh kế cho người dân vùng biên.

Những gì thuộc thẩm quyền Bộ sẽ làm quyết liệt

Phát biểu kết luận, Bộ trưởng Trần Đức Thắng đánh giá cao tinh thần chủ động của Điện Biên, đồng thời ghi nhận đầy đủ các kiến nghị và cho biết những nội dung thuộc thẩm quyền Bộ sẽ được triển khai quyết liệt.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Quang Huy.

Ông đề nghị các đơn vị thuộc Bộ khẩn trương phối hợp với tỉnh, xử lý những nội dung đã có văn bản đề nghị; nội dung nào cần trình Chính phủ, Thủ tướng, hoặc chờ văn bản pháp lý thì thực hiện theo quy trình.

Bộ trưởng yêu cầu Cục Phát triển thị trường và các đơn vị liên quan đẩy mạnh xúc tiến đầu tư: “Muốn phát triển phải có doanh nghiệp vào. Doanh nghiệp đưa giống, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm; khi đó chuỗi giá trị mới hình thành”.

Về khai thác khoáng sản, Bộ trưởng đề nghị các đơn vị của Bộ phải cung cấp đầy đủ hồ sơ để tỉnh thực hiện phần việc thuộc thẩm quyền; đồng thời đẩy nhanh tiến độ đưa các mỏ thuộc thẩm quyền Bộ vào khai thác, tiến tới chế biến sâu.

Đối với nội dung về sáu hồ chứa tỉnh đề xuất, hiện có bốn hồ đủ điều kiện đầu tư, Bộ trưởng đề nghị bố trí vốn cho giai đoạn 2026 - 2030. Hai hồ còn lại được giao các vụ chức năng tiếp tục nghiên cứu tính cấp thiết, tính hiệu quả.

Cơ hội lớn từ chương trình mục tiêu quốc gia

Bộ trưởng cho biết Quốc hội đã thống nhất thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo và phát triển vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt quan trọng với Điện Biên. Từ 1/4/2026, chương trình sẽ triển khai các nhóm vấn đề như giải quyết nước sinh hoạt; đầu tư hạ tầng; phát triển văn hóa - đời sống. Từ đó sẽ có điều kiện cho địa phương, Điện Biên gần như không phải bố trí vốn đối ứng, hoặc chỉ ở mức rất nhỏ.

Ngoài ra, còn ít nhất ba chương trình mục tiêu khác về y tế, giáo dục, văn hóa, với tổng vốn 340.000 tỉ đồng và Điện Biên sẽ được hưởng lợi từ các chương trình này.

Đối với nội dung phát triển kinh tế rừng, với diện tích rừng lớn, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh Điện Biên cần phát triển kinh tế rừng gắn với bảo vệ rừng. Tuy nhiên, thu nhập từ rừng hiện chỉ 17 triệu đồng/ha/năm, thấp hơn mức bình quân cả nước. Hiện Bộ đang xây dựng chính sách đặc thù cho vùng có diện tích rừng lớn, nhằm tạo nguồn thu ổn định thay vì chỉ giao nhiệm vụ “giữ rừng”.

Bộ trưởng khẳng định: “Những nội dung thuộc thẩm quyền Bộ sẽ được triển khai quyết liệt. Đề nghị tỉnh chủ động phối hợp, báo cáo sớm các khó khăn để xử lý kịp thời”.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/go-diem-nghen-mo-huong-phat-trien-cho-dien-bien-d787995.html