Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Nam Phi mở ra tầm cao mới cho quan hệ 2 nước

Là đối tác hàng đầu của nhau tại Đông Nam Á và châu Phi, Nam Phi hiện là quốc gia châu Phi duy nhất mà Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác vì Hợp tác và Phát triển.

Nhận lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Lương Cường, Tổng thống nước Cộng hòa Nam Phi Cyril Ramaphosa sẽ thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 23-24/10.

Phóng viên thường trú TTXVN tại Pretoria, Nam Phi, đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Hoàng Sỹ Cường trước thềm chuyến thăm. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn.

- Thưa Đại sứ, chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tới Việt Nam đánh dấu sự kiện đặc biệt sau gần hai thập kỷ kể từ chuyến thăm của một Tổng thống Nam Phi. Đại sứ có thể chia sẻ ý nghĩa và trọng tâm của chuyến thăm lần này đối với quan hệ song phương Việt Nam-Nam Phi?

Đại sứ Hoàng Sỹ Cường: Quan hệ Việt Nam-Nam Phi mang đậm dấu ấn lịch sử, khởi nguồn từ cuộc gặp gỡ lịch sử giữa đại diện Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) tại Hội nghị Bandung, Indonesia năm 1955.

Chiến thắng của Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ, là bài học quý báu cho nhân dân Nam Phi trong cuộc chiến chống chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid, tiến tới nền dân chủ năm 1994.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 22/12/1993, hai nước đã không ngừng vun đắp mối quan hệ hữu nghị, đạt được những thành tựu đáng kể trên nhiều lĩnh vực. Là đối tác hàng đầu của nhau tại Đông Nam Á và châu Phi, Nam Phi hiện là quốc gia châu Phi duy nhất mà Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác vì Hợp tác và Phát triển.

Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Cyril Ramaphosa tới Việt Nam lần này, sau chuyến thăm cách đây 9 năm của ông trên cương vị Phó Tổng thống, là chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Nam Phi sau 18 năm (kể từ chuyến thăm của Tổng thống Thabo Mbeki năm 2007), sẽ là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước, tiếp theo cuộc điện đàm lịch sử giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và ngài Tổng thống ngày 22/4 vừa qua. Sự kiện thể hiện sự coi trọng đặc biệt và quyết tâm của hai nước trong việc nâng tầm quan hệ song phương.

Chuyến thăm không chỉ củng cố tình hữu nghị truyền thống mà còn mở ra cơ hội để lãnh đạo hai nước đánh giá toàn diện quan hệ hợp tác, định hướng thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, đồng thời khai thác các tiềm năng mới, hướng tới một quan hệ toàn diện, sâu sắc hơn trong tương lai.

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) mở rộng năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro (Brazil), tối 6/7/2025. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

- Với ý nghĩa đặc biệt của chuyến thăm, Đại sứ kỳ vọng những kết quả cụ thể nào sẽ đạt được, và đâu là những định hướng chiến lược để thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Nam Phi?

Đại sứ Hoàng Sỹ Cường: Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Ramaphosa được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt quan trọng, củng cố và mở rộng quan hệ Việt Nam-Nam Phi trên nhiều phương diện.

Trước hết, chuyến thăm sẽ đặt nền móng vững chắc để hướng tới nâng khuôn khổ quan hệ song phương, chuyển hóa quyết tâm chính trị thành các kết quả hợp tác thực chất, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư.

Thứ hai, hai bên sẽ thúc đẩy các cam kết cụ thể, đẩy nhanh đàm phán và sớm ký kết các thỏa thuận hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên, đồng thời mở rộng sang các lĩnh vực mới như năng lượng xanh, thương mại điện tử và đổi mới sáng tạo.

Thứ ba, trên bình diện quốc tế, chuyến thăm là cơ hội để hai nước tái khẳng định các giá trị chung, đề cao chủ nghĩa đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế, và ủng hộ cải tổ các định chế toàn cầu theo hướng công bằng, tích cực hơn.

Việt Nam bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với vai trò Chủ tịch G20 của Nam Phi năm 2025, cảm ơn Nam Phi đã mời Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tham dự sự kiện quan trọng này, đồng thời cam kết đóng góp tích cực vào thành công của hội nghị.

Chuyến thăm của Tổng thống Ramaphosa, kết hợp với các hoạt động ngoại giao tại Đông Nam Á và tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 tại Kuala Lumpur (Malaysia), khẳng định mong muốn của Nam Phi trong việc tăng cường quan hệ toàn diện với khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

- Việt Nam và Nam Phi có thể khai thác những lĩnh vực hợp tác nào để tạo động lực tăng trưởng mới cho quan hệ song phương, và đâu là những điểm sáng nổi bật trong hợp tác kinh tế giữa hai nước?

Đại sứ Hoàng Sỹ Cường: Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, và Nam Phi, nền kinh tế lớn nhất châu Phi với tiềm năng phát triển mạnh mẽ, sở hữu nhiều lợi thế bổ sung cho nhau.

Quan hệ kinh tế song phương đã đạt những kết quả đáng ghi nhận, với kim ngạch thương mại tăng từ 192 triệu USD năm 2007 lên gần 1,8 tỷ USD vào năm 2024, duy trì ổn định ngay cả trong giai đoạn đại dịch COVID-19.

Việt Nam xuất khẩu sang Nam Phi các sản phẩm chủ lực như điện tử, điện thoại, dệt may, giày dép, nông sản (càphê, gạo, hạt điều, hạt tiêu), trong khi nhập khẩu từ Nam Phi các mặt hàng khoáng sản, than đá, trái cây, gỗ và hóa chất.

Để khai thác tối đa tiềm năng, hai bên có thể tập trung vào các lĩnh vực hợp tác mới như năng lượng xanh và chuyển dịch năng lượng công bằng, tận dụng kinh nghiệm của Nam Phi trong năng lượng tái tạo và Việt Nam trong phát triển năng lượng mặt trời; thương mại điện tử, tài chính ngân hàng và đổi mới sáng tạo, tận dụng vị trí cửa ngõ của hai nước tại Đông Nam Á và miền Nam châu Phi; du lịch và đầu tư, lĩnh vực còn nhiều dư địa để phát triển, đặc biệt khi hai nước đều tham gia các hiệp định thương mại tự do khu vực. Việc kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy các dự án đầu tư vào nhau sẽ là chìa khóa để đưa quan hệ kinh tế song phương lên tầm cao mới, tương xứng với quan hệ chính trị tốt đẹp.

Dây chuyền may xuất khẩu. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

- Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhu cầu phát triển bền vững, Đại sứ đánh giá thế nào về tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Nam Phi trong các lĩnh vực năng lượng xanh, tài chính khí hậu và chuyển dịch năng lượng công bằng? Hai nước có thể học hỏi lẫn nhau những gì?

Đại sứ Hoàng Sỹ Cường: Việt Nam và Nam Phi, với cam kết mạnh mẽ về phát triển bền vững, sở hữu tiềm năng hợp tác trong năng lượng xanh, tài chính khí hậu và chuyển dịch năng lượng công bằng. Nam Phi, với chương trình Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) trị giá 8,5 tỷ USD, đang dẫn đầu trong phát triển năng lượng tái tạo và hydro xanh, đặc biệt qua Kế hoạch Đầu tư JET IP (2023-2027), tạo hàng nghìn việc làm xanh tại các khu vực khai thác than như ở tỉnh Mpumalanga.

Việt Nam, với JETP trị giá 15,5 tỷ USD và Quy hoạch Điện 8 (PDP8), đang đẩy mạnh năng lượng gió, mặt trời và hỗ trợ cộng đồng chuyển dịch từ than đá. Hai nước có thể hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể như chia sẻ công nghệ trong sản xuất hydro xanh và phát triển lưới điện thông minh; đồng tài trợ quỹ xanh, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào chuỗi giá trị bền vững.

Về học hỏi lẫn nhau, Việt Nam có thể tham khảo mô hình Ủy ban Khí hậu của Tổng thống Nam Phi, nơi các bên liên quan cùng xây dựng chính sách chuyển dịch công bằng, tạo việc làm xanh. Ngược lại, Nam Phi có thể học hỏi kinh nghiệm “bùng nổ năng lượng mặt trời” của Việt Nam, với 16 GW công suất lắp đặt trong hai năm nhờ cơ chế đấu giá cạnh tranh và chuyển đổi số, giúp giảm nghèo năng lượng, duy trì tăng trưởng kinh tế. Hợp tác này không chỉ củng cố quan hệ Đối tác vì Hợp tác và Phát triển mà còn có thể góp phần tạo ra một mô hình hợp tác Nam-Nam.

- Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/chuyen-tham-viet-nam-cua-tong-thong-nam-phi-mo-ra-tam-cao-moi-cho-quan-he-2-nuoc-post1071974.vnp