Cơ giới hóa ‘thay đổi’ tư duy làm nông

LAI CHÂU Nhờ được hỗ trợ máy móc, nông dân xã Khun Há thay đổi phương thức canh tác, tăng năng suất, qua đó giá trị kinh tế trên những cánh đồng được nâng lên rõ rệt.

Nâng cao giá trị kinh tế

Xác định phát triển nông nghiệp là hướng đi chủ lực trong phát triển kinh tế, những năm qua xã Khun Há (tỉnh Lai Châu) đã được thụ hưởng nhiều chính sách thiết thực từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Cùng với hỗ trợ sản xuất, xã đặc biệt chú trọng triển khai các hoạt động giảm nghèo thông tin, giúp người dân tiếp cận kịp thời kiến thức, hướng dẫn kỹ thuật và thông tin thị trường, từ đó nâng cao hiệu quả của việc cơ giới hóa và thúc đẩy sản xuất bền vững.

Việc cấp máy móc phục vụ sản xuất được xem là bước đột phá quan trọng, góp phần thay đổi tập quán canh tác lâu đời, nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng, giúp người dân từng bước tiếp cận với sản xuất nông nghiệp hiện đại. Đi đôi với đó, người dân được hướng dẫn cách tìm kiếm thông tin kỹ thuật trên điện thoại và cập nhật giá cả thị trường qua các kênh chính thống, giúp việc sử dụng máy móc cũng như vận hành sản xuất trở nên chủ động hơn.

Cứ A Chinh tăng năng suất hái chè nhờ máy cắt hiện đại. Ảnh: Đức Bình.

Trên các sườn đồi phủ kín màu xanh của những nương chè ở các bản Sàng Phàng cao, Hon hay Nậm Pục, tiếng máy cắt vang đều, hòa cùng gió rừng, thay cho âm thanh lao động thủ công vốn quen thuộc nhiều năm trước. Những tiếng kéo lách cách, tiếng trò chuyện rộn ràng mỗi mùa thu hái chè giờ đã nhường chỗ cho sự nhịp nhàng của những chiếc máy. Từ khi được hỗ trợ máy cắt chè theo Chương trình Mục tiêu quốc gia, người dân Khun Há đã có thêm “trợ thủ đắc lực”. Việc thu hái không chỉ thuận lợi hơn mà năng suất cũng tăng đáng kể.

Nếu trước đây, một lao động thu hái chè búp tươi thủ công chỉ đạt khoảng 40 - 50 kg mỗi ngày thì nay, với máy cắt, năng suất có thể tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba. Đặc biệt, chất lượng búp chè không bị ảnh hưởng vì lưỡi cắt được thiết kế phù hợp, không làm dập lá, đảm bảo nguyên liệu sạch cho các nhà máy chế biến.

Anh Cứ A Chinh, người dân bản Sàng Phàng cao, cho biết trước kia mỗi vụ chè, gia đình anh phải huy động vài lao động trong nhà để thu hái kịp thời. Việc làm hoàn toàn thủ công, mất nhiều sức, đặc biệt vào thời điểm nắng nóng. Từ khi được xã hỗ trợ máy móc, công việc nhẹ nhàng hơn rất nhiều. “Xã tuyên truyền và hỗ trợ máy móc cho công việc thu hái chè. Ngoài ra, chúng tôi còn được hướng dẫn cách xem dự báo thời tiết, giá chè và kỹ thuật chăm chè trên điện thoại. Nhờ vậy biết chọn đúng thời điểm thu hái, tránh mưa kéo dài làm ảnh hưởng chất lượng. Hiện chúng tôi dùng máy để cắt cỏ và thu chè, rút ngắn được khá nhiều thời gian, nhờ vậy có thể tranh thủ làm thêm nhiều việc khác”, anh Chinh nói.

Anh Chinh cũng cho rằng, cơ giới hóa giúp anh và nhiều hộ dân nơi đây chủ động hơn về thời gian sản xuất. Thời điểm thu hái chè thường phụ thuộc vào thời tiết, nếu gặp mưa kéo dài, việc hái thủ công sẽ rất khó khăn. Từ khi có điện thoại thông minh bà con thường xuyên theo dõi thông tin thời tiết để tranh thủ thu hoạch nhanh trong những ngày nắng hiếm hoi.

Máy bền - sản xuất bền

Những thanh niên trẻ có thêm thu nhập từ nghề buôn bán, sửa chữa các máy cắt. Ảnh: Đức Bình.

Cùng với việc được trang bị thiết bị, người dân các bản ở xã Khun Há nhanh chóng làm quen với cách sử dụng và chủ động học bảo dưỡng, giữ gìn máy móc. Ngay sau khi cấp phát, xã đã phối hợp với lực lượng kỹ thuật tổ chức các lớp tập huấn về vận hành, thay thế linh kiện, vệ sinh phụ tùng và nhận biết các lỗi cơ bản. Song song, xã mở lớp tập huấn giảm nghèo thông tin: hướng dẫn người dân nhận biết thông tin chính thống, cách tra cứu kỹ thuật nông nghiệp, cách sử dụng điện thoại để xem video hướng dẫn chăm chè, phòng sâu bệnh…

Nhờ được hướng dẫn bài bản, người dân dần hình thành thói quen sử dụng máy đúng cách, hạn chế tối đa hỏng hóc. Mỗi bản đều thành lập các nhóm nhỏ phụ trách bảo dưỡng máy. Họ luân phiên kiểm tra, vệ sinh thiết bị sau mỗi vụ thu hoạch. Một số hộ còn chủ động mua thêm dầu nhớt, phụ tùng để chia sẻ trong bản. Điều này giúp máy móc hoạt động ổn định, kéo dài tuổi thọ, giảm đáng kể chi phí sửa chữa vốn không nhỏ với thu nhập của người dân vùng cao.

Anh Lò Văn Seng, Trưởng bản Hon, cho biết: “Với vai trò trưởng bản, tôi thường xuyên nhắc nhở bà con bảo trì, bảo dưỡng máy sau khi sử dụng. Tôi cũng được tập huấn để hướng dẫn bà con dùng loa truyền thanh thông minh và nhóm zalo của bản để tiếp nhận thông tin thị trường. Làm đều đặn thì máy mới bền, sử dụng được lâu hơn. Nhờ vậy mà máy móc mang lại hiệu quả rõ rệt, không bị hỏng vặt”.

Hiện, xã Khun Há có hơn hàng trăm hecta đất canh tác, trong đó chè, chanh leo và lúa nước là cây trồng chủ lực. Những năm gần đây, nhận thấy vai trò quan trọng của cơ giới hóa, chính quyền xã đã tích cực huy động và lồng ghép nhiều nguồn lực để hỗ trợ máy móc cho người dân. Trọng tâm là “Dự án hỗ trợ chuyển đổi nghề” thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là nguồn lực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng giúp người dân giảm chi phí đầu tư ban đầu và mạnh dạn tiếp cận phương thức sản xuất hiện đại.

Ông Đỗ Trọng Thi, Phó Chủ tịch UBND xã Khun Há, cho biết ngoài nguồn hỗ trợ từ các chương trình, nhiều hộ dân cũng chủ động đầu tư thêm máy móc bằng nguồn kinh phí tự có. “Trên địa bàn hiện có khoảng hơn 1.000 máy nông nghiệp. Trong đó, Chương trình Mục tiêu quốc gia hỗ trợ hơn 400 máy cho các hộ nghèo và cận nghèo”, ông cho biết.

Việc cơ giới hóa giúp nhiều hộ dân giảm chi phí nhân công, tiết kiệm thêm thời gian để làm nhiều công việc có thêm thu nhập. Ảnh: Đức Bình.

Nhờ cơ giới hóa, quy trình sản xuất của người dân ngày càng được chuẩn hóa, khoa học hơn. Từ khâu làm đất, làm cỏ, thu hái cho đến vận chuyển nguyên liệu đều có sự hỗ trợ của máy móc. Nhiều hộ cho biết, trước kia mỗi vụ chè mất gần một tháng để thu hoạch hết diện tích, nay chỉ còn khoảng một nửa thời gian. Việc rút ngắn thời gian sản xuất, bà con có thể dành thêm thời gian chăm sóc các loại cây trồng khác như chanh leo, mận hoặc nuôi thêm gia súc, nâng cao tổng thu nhập trong năm.

Cơ giới hóa cũng mở ra cơ hội để nhiều hộ trẻ khởi nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ nông nghiệp. Một số thanh niên trong xã đã đầu tư máy làm đất, máy cắt cỏ, máy vận chuyển nhỏ và nhận làm dịch vụ theo yêu cầu của các hộ khác.

Ông Thi cho biết thêm: Hiện xã đang tiếp tục rà soát nhu cầu của từng bản để đề xuất hỗ trợ các loại máy móc phù hợp. Trong đó, ưu tiên máy làm đất, máy cắt tỉa và các thiết bị thu hoạch nhằm giảm áp lực lao động, tăng hiệu quả kinh tế cho người dân. Bên cạnh đó, xã cũng khuyến khích người dân tự đầu tư máy móc hoặc liên kết theo nhóm cùng mua, cùng sử dụng để giảm chi phí và tăng tính hiệu quả.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/co-gioi-hoa-thay-doi-tu-duy-lam-nong-d788905.html