Đa dạng các giống lúa phục vụ sản xuất tại ĐBSCL

Nằm trong chương trình “Chọn tạo các giống lúa, nếp chống chịu mặn, chịu ngập, chịu hạn, kháng sâu bệnh, có phẩm chất và năng suất cao phục vụ cho biến đổi khí hậu”, vụ Hè Thu năm nay, Viện Nghiên cứu nông nghiệp công nghệ cao ĐBSCL trồng khảo nghiệm 103 giống lúa. Đặc biệt, để thích ứng biến đổi khí hậu, các giống lúa phát thải thấp cũng được viện chú trọng phát triển.

Nằm trong chương trình “Chọn tạo các giống lúa, nếp chống chịu mặn, chịu ngập, chịu hạn, kháng sâu bệnh, có phẩm chất và năng suất cao phục vụ cho biến đổi khí hậu”, vụ Hè Thu năm nay, Viện Nghiên cứu nông nghiệp công nghệ cao ĐBSCL trồng khảo nghiệm 103 giống lúa. Đặc biệt, để thích ứng biến đổi khí hậu, các giống lúa phát thải thấp cũng được viện chú trọng phát triển.

Nhiều giống lúa triển vọng, phù hợp với điều kiện sinh thái ĐBSCL.

Nhiều giống lúa triển vọng

Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Công nghệ cao ĐBSCL (HATRI) vừa tổ chức “Đánh giá giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL”. Đây là hoạt động thường niên của Viện HATRI, tập trung khảo nghiệm và trình diễn các giống lúa do viện nghiên cứu và chọn tạo. Các giống lúa và nếp được giới thiệu chủ yếu có phẩm chất tốt, khả năng kháng sâu bệnh vượt trội, đồng thời thích ứng với các điều kiện bất lợi.

Theo đó, Viện HATRI đã trình diễn các dòng/giống lúa triển vọng, bao gồm: bộ giống lúa chịu phèn, bộ chịu mặn, bộ chịu hạn, bộ nếp và một số dòng/giống lúa tiềm năng khác. Qua quá trình đánh giá, 6 giống lúa được bình chọn gồm: HATRI 20, HATRI 90, HATRI 25, HATRI 193, HATRI 144, HATRI 722.

Trong đó, giống lúa HATRI 20 là giống được chọn lọc từ tổ hợp lai OM4900/Pokkali. Đây là giống lúa có thời gian sinh trưởng 95-100 ngày, thân rạ cứng, cây cao 110-112cm, đẻ nhánh khá, số bông/khóm 8-12 bông, trọng lượng 1.000 hạt 29,8g, năng suất trung bình vụ Đông Xuân là 6-7 tấn/ha, vụ Hè Thu là 5-6,5 tấn/ha, tỷ lệ gạo lứt 79%, tỷ lệ gạo trắng là 69,47% và tỷ lệ gạo nguyên là 51,47%.

Phản ứng sâu bệnh cho thấy giống lúa có khả năng kháng được bệnh đạo ôn (cấp 3) và kháng trung bình đối với rầy nâu (cấp 3). Theo đánh giá của Viện HATRI, đây là giống lúa rất tốt để đưa ra diện rộng và bổ sung vào cơ cấu giống cho các tỉnh ĐBSCL.

Còn giống lúa HATRI 144 là sản phẩm mới được tạo ra từ tổ hợp lại OM90L/IR8456 marker, là giống đặc sản, thời gian sinh trưởng từ 95-100 ngày, trọng lượng 1.000 hạt từ 27-28g, năng suất trung bình từ 7-8 tấn/ha, gạo thơm.

Tỷ lệ gạo nguyên trên 46%, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Giống này chống chịu sâu bệnh chính, đặc biệt là trong điều kiện biến đổi khí hậu. Trên đất phèn, mặn nhẹ, giống lúa này cũng chịu đựng khá tốt và cho năng suất ổn định.

Bên cạnh đó, giống lúa HATRI 90 từ cặp lai TLR1/OM4900. Giống lúa có thời gian sinh trưởng từ 90-95 ngày, chiều cao cây thấp và cứng rạ, chịu được mặn. Trọng lượng 1.000 hạt từ 26-27g, bông dài 25-26cm. Hạt chắc trên bông từ 110-122 hạt. Năng suất lúa ổn định từ 7-8 tấn trong điều kiện canh tác ở ĐBSCL.

Tiến tới nhân rộng giống lúa phát thải thấp

Ngành chức năng nỗ lực trong khảo nghiệm, tìm ra các giống lúa thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.

Các đại biểu tham dự hội thảo đánh giá cao chất lượng bộ giống lúa của Viện HATRI, đặc biệt là các giống lúa phát thải thấp và bày tỏ mong muốn viện sớm phổ biến các giống lúa này đến nông dân tại khu vực ĐBSCL cũng như trên cả nước.

Ông Lê Thanh Duy- Trung tâm Giống và Hoa kiểng tỉnh Vĩnh Long (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Sau sáp nhập khu vực sinh thái của tỉnh rất đa dạng, có khu vực phèn, mặn, lợ…

Do đó, qua tham gia hội thảo và đánh giá khảo nghiệm các giống lúa, đơn vị mong muốn tìm được giống lúa phù hợp với điều kiện sinh trưởng, phát triển tại Vĩnh Long. Viện HATRI cũng có nhiều giống lúa đa dạng, đặc biệt là những giống lúa kháng sâu bệnh, chống chịu với điều kiện sinh thái khác nhau.

Bên cạnh đó, viện cũng có triển khai một số giống lúa giảm phát thải, đây sẽ là những giống lúa có triển vọng ở khu vực ĐBSCL và ở Vĩnh Long khi tham gia thực hiện Đề án Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.

Thời gian qua, trung tâm cũng đã có liên kết với các viện, trường để đánh giá mức độ phát thải của cây lúa. Việc sử dụng các giống lúa giảm phát thải cùng với các biện pháp canh tác thông minh, sẽ góp phần giảm thiểu tác động của ngành nông nghiệp đến biến đổi khí hậu. 

GS.TS Nguyễn Thị Lang- Viện trưởng Viện HATRI cho biết: Trong bối cảnh vùng đang triển khai Đề án Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh đến năm 2030 thì việc phát triển các giống lúa sẽ góp phần đa dạng giống lúa và thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải để phù hợp với xu hướng thế giới.

Do đó, thời gian qua, viện đã tập trung nghiên cứu, lai tạo những giống lúa phù hợp, chống chịu sâu bệnh tốt, bởi vụ Hè Thu là vụ có mức độ nhiễm sâu bệnh nặng, đặc biệt là bệnh bạc lá, đạo ôn.

Bên cạnh đó, trong điều kiện trồng lúa phát thải thấp, viện cũng đã thử nghiệm 30 giống và so sánh với giống lúa phát thải thấp của Trung Quốc, viện cũng đã chọn ra được 6 giống có mức phát thải thấp tương đương với giống lúa đối chứng.

Đây được xem là tín hiệu đáng mừng bởi chúng ta cũng đã có những giống lúa giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường mà vẫn đảm bảo được năng suất. Thời gian tới, viện cũng sẽ tiếp tục phối hợp triển khai nhân rộng đưa các giống lúa này đến các vùng mặn, phèn, khô hạn.

Triển vọng trong tương lai các giống lúa giảm phát thải sẽ phù hợp với điều kiện sinh thái tại các địa phương, vừa chống chịu sâu bệnh. Viện mong muốn tạo ra được nhiều giống lúa thích ứng tốt với biến đổi khí hậu, từ đó góp phần bảo đảm và từng bước nâng cao hiệu quả sản xuất lúa của nông dân trước tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt và yêu cầu của thị trường ngày càng cao như hiện nay.

Bài, ảnh: THẢO LY

 
 

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/nong-nghiep/202508/da-dang-cac-giong-lua-phuc-vu-san-xuat-tai-dbscl-92a14c3/