Pedro da Oliveira: Từ giảng đường Sao Paulo tới nhịp cầu gắn kết Việt Nam - Brazil

Năm 1968, trên giảng đường Đại học Sao Paulo (Brazil), một buổi chiếu phim về chiến tranh Việt Nam đã mở ra bước ngoặt trong đời chàng tân sinh viên Pedro de Oliveira. Từ khoảnh khắc ấy, ông bắt đầu hành trình gắn bó với một đất nước ở nửa kia bán cầu. Suốt hơn nửa thế kỷ, Pedro de Oliveira vừa là nhà báo, nhà sử học miệt mài nghiên cứu về Việt Nam, vừa là “nhịp cầu” bền bỉ kết nối nhân dân hai nước, góp phần vun đắp tình hữu nghị Việt Nam - Brazil.

Nhà báo, nhà sử học Pedro de Oliveira, Tổng Thư ký Hội Hữu nghị và Hợp tác Brazil-Việt Nam (ABRAVIET). (Ảnh: Diệu Hương/TTXVN)

Khởi đầu mối duyên Việt - Brazil

Năm 1968, tại giảng đường Đại học Sao Paulo, Pedro de Oliveira, khi ấy là một sinh viên vừa nhập học đại học, ngồi xem những thước phim tư liệu do Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam gửi sang. Trên màn ảnh là hình ảnh bom napalm, chất độc da cam và những gương mặt kiên cường của người dân Việt Nam.

Ông kể lại: “Khi đó, tôi tham gia phong trào sinh viên, ngoài đấu tranh cho dân chủ và chống chế độ độc tài quân sự ở Brazil, tôi còn ủng hộ hòa bình và phản đối chiến tranh ở Việt Nam và Đông Dương. Chúng tôi tổ chức chiếu những bộ phim đó để các trường đại học và các sinh viên khác thấy những gì đang diễn ra ở Việt Nam và tham gia vào phong trào phản đối chiến tranh vì hòa bình”.

Buổi chiếu phim không chỉ là một hoạt động trong phong trào phản đối chiến tranh, ủng hộ hòa bình trên toàn thế giới ở Brazil lúc bấy giờ; với ông Pedro de Oliveira, đó là khoảnh khắc khởi đầu cho một mối gắn bó suốt đời với một quốc gia cách ông nửa vòng trái đất.

Ông Pedro de Oliveira nhận giải Nhất loại hình Sách, ngôn ngữ tiếng Bồ Đào Nha, Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ VIII. (Ảnh: baoquocte.vn)

Sau khi tốt nghiệp, Pedro de Oliveira vừa làm báo, vừa tham gia nghiên cứu lịch sử và chính trị quốc tế. Từ những năm 1970, ông bắt đầu tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh, tiếp cận tài liệu gốc và gặp gỡ các nhân chứng lịch sử. Những tài liệu mà ông nghiên cứu từ năm 1990 đến nay đã giúp ông có cái nhìn sâu sắc về Việt Nam. Kết quả của quá trình nghiên cứu nhiều năm của ông là cuốn sách Ho Chi Minh Vida e obra do lisder da lisder da libertação nacional do Vietnã (Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp vị lãnh tụ giải phóng dân tộc Việt Nam).

Bìa cuốn sách "Ho Chi Minh Vida e obra do lisder da lisder da libertação nacional do Vietnã" (Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp vị lãnh tụ giải phóng dân tộc Việt Nam), Nhà xuất bản Anita Garibaldi (Brazil). (Ảnh: baoquocte.vn)

"Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp vị lãnh tụ giải phóng dân tộc Việt Nam" là tuyển tập các bài viết, bài diễn văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng nhiều tư liệu, hình ảnh và dấu mốc lịch sử do nhà báo, nhà sử học Pedro de Oliveira tuyển chọn. Tác phẩm khái quát sinh động chặng đường hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời giúp độc giả hiểu sâu hơn về tư tưởng chính trị, xã hội và lý tưởng mà Người theo đuổi.

Cuốn sách cũng điểm lại những dấu ấn trong cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt là những năm tháng bôn ba khắp năm châu, làm phụ bếp trên tàu Amiral Latouche-Tréville, đặt chân tới nhiều quốc gia, trong đó có Brazil; đến quãng thời gian sinh sống, lao động tại Mỹ, Pháp và Anh.

Tác phẩm đã đoạt giải Nhất Sách in tại Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ VIII năm 2022. Hiện cuốn sách đang được dịch sang tiếng Tây Ban Nha để tiếp cận độc giả Mỹ Latinh.

Ngoài ra, ông cũng đang tiếp tục nghiên cứu mô hình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam với mong muốn vận dụng những kinh nghiệm phù hợp cho đất nước Brazil. Ông Pedro de Oliveira đã hai lần đến Việt Nam. Trong mỗi chuyến đi, ông không chỉ tìm kiếm thêm tư liệu nghiên cứu, mà còn quan sát trực tiếp đời sống, gặp gỡ nhiều tầng lớp nhân dân và cảm nhận sức sống, sự năng động của một đất nước đang phát triển mạnh mẽ.

Cầu nối của tình hữu nghị

Trên cương vị Tổng Thư ký Hội Hữu nghị và Hợp tác Brazil - Việt Nam từ năm 2015, nhà báo, nhà sử học Pedro de Oliveira không chỉ viết và nghiên cứu mà còn triển khai nhiều hoạt động kết nối giữa nhân dân hai nước. Một trong những kết quả nổi bật là việc Hội phối hợp thành lập Nhóm Nghị sĩ Hữu nghị Brazil - Việt Nam, với sự tham gia của các nghị sĩ thuộc nhiều đảng phái khác nhau.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên thường trú TTXVN tại Nam Mỹ vào tháng 7/2025, ông Pedro de Oliveira cho biết trong thời gian tới, Hội Hữu nghị và Hợp tác Brazil - Việt Nam sẽ có các hoạt động tăng cường hợp tác giữa các cơ quan lập pháp Brazil và Việt Nam nhằm góp phần củng cố quan hệ song phương.

Ông Pedro de Oliveira chia sẻ những câu truyện về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil nhân Lễ kỷ niệm 133 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2023). (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil)

Ông cũng cho biết Hội Hữu nghị và Hợp tác Brazil - Việt Nam mong muốn mở rộng hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, trong đó có sáng kiến kết nối giữa các trường đại học của Brazil với các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam, hướng tới xây dựng các chương trình nghiên cứu và trao đổi giữa hai nước.

Ông bày tỏ tin tưởng với sự đồng hành của các tổ chức hữu nghị, cộng đồng doanh nghiệp và sự ủng hộ của nhân dân hai nước, quan hệ Việt Nam - Brazil sẽ tiếp tục được củng cố, phát triển toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Trả lời phỏng vấn báo chí nhân kỷ niệm 95 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025), ông Pedro da Oliveira cho biết Brazil có thể học hỏi Việt Nam trong nhiều lĩnh vực: xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, cải cách hành chính, phát triển hạ tầng... Ông cũng quan tâm đến chính sách đối ngoại đa phương; việc Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại như CPTPP, EVFTA, RCEP và đóng góp vào hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Hơn nửa thế kỷ kể từ buổi chiếu phim năm 1968, nhà báo, nhà sử học Pedro da Oliveira vẫn kiên trì trên hành trình nghiên cứu và kết nối, với những đóng góp cụ thể từ xuất bản sách, ấn phẩm về Việt Nam; thúc đẩy hợp tác giáo dục và tạo cầu nối giữa nhân dân Việt Nam - Brazil. Ở tuổi gần 80, ông không chỉ là nhân chứng của một giai đoạn lịch sử mà còn là người đang trực tiếp đóng góp vào những bước tiến mới của quan hệ Việt Nam - Brazil trên kênh nhân dân.

Nguồn: https://thoidai.com.vn/pedro-da-oliveira-tu-giang-duong-sao-paulo-toi-nhip-cau-gan-ket-viet-nam-brazil-215586.html