Đa dạng sinh kế, tạo việc làm mới trên quê hương Đại Sơn

BẮC NINH - Xã Đại Sơn (Bắc Ninh) những năm gần đây có nhiều chuyển biến tích cực trong công tác giảm nghèo bền vững. Từ việc thu hút doanh nghiệp mở xưởng may tại địa phương đến khuyến khích người dân phát triển đa dạng mô hình sinh kế mang lại thu nhập cho hàng nghìn lao động, tạo đà giúp địa phương sớm hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo vào năm 2027.

Năng động chuyển đổi nghề

Những ngày cuối năm, không khí làm việc ở cơ sở may mặc Đàm Gia tại thôn Tân Sơn, xã Đại Sơn luôn nhộn nhịp bởi các đơn hàng gia tăng. Đúng 7 giờ, hơn 20 công nhân, phần lớn là phụ nữ dân tộc Dao, đã có mặt tại xưởng. Trong tiếng máy rộn ràng, người cắt vải, người may ráp, người là ủi, kiểm hàng, ai nấy đều chăm chút cho từng công đoạn thật tỉ mỉ. Cơ sở may mặc này là chi nhánh mới của Công ty cổ phần may Đàm Gia (trụ sở chính tại xã Sơn Động), hoạt động từ đầu năm 2025. Chỉ sau thời gian ngắn, nơi đây đã trở thành “mái nhà chung” của lao động địa phương, nhất là phụ nữ nghèo, người dân tộc thiểu số.

Cán bộ xã Đại Sơn thăm dây chuyền sản xuất may mặc tại thôn Tân Sơn.

Chị Bàn Thị Mai, dân tộc Dao là một trong những công nhân gắn bó từ những ngày đầu. Trước đây, chị từng rời xa quê đi làm công nhân ở các tỉnh. Cuộc sống xa nhà thiếu thốn tình cảm, chi phí đi lại tốn kém khiến người phụ nữ vùng cao không ít lần chùn bước. “Từ ngày có xưởng may ngay tại quê, tôi mừng lắm. Có việc làm ổn định, không phải đi xa lại có điều kiện chăm con, lo việc gia đình” - chị Mai chia sẻ trong khi tay vẫn thoăn thoắt kiểm tra hàng trước khi bàn giao về cơ sở chính.

Với gần 20 năm kinh nghiệm trong nghề, chị Mai trở thành “thợ cả” thường xuyên hướng dẫn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm cho chị em trong xưởng. Hiện nay, thu nhập bình quân của người lao động được hơn 7 triệu đồng/tháng, tùy theo năng suất, chất lượng sản phẩm mà có người đạt mức cao hơn. Trong xưởng, chị Đinh Thị Sen, ở thôn Khuân Cầu, cũng vào làm được vài tháng. Gia đình chị Sen trước đây thuộc hộ nghèo. Chị chia sẻ, khi nghe cán bộ xã thông tin về đợt tuyển công nhân may, chị mạnh dạn đăng ký và được tiếp nhận, hỗ trợ đào tạo kỹ thuật may cơ bản tại chỗ.

Theo kế hoạch giai đoạn 2025-2030, xã đặt mục tiêu giải quyết việc làm bình quân 360 người/năm, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 53%, có 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội. Thu nhập bình quân đầu người đến năm 2030 phấn đấu tăng 80% so với năm 2025. Đặc biệt, phấn đấu đến hết năm 2027, xã Đại Sơn không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều.

Không chỉ trong lĩnh vực may mặc, từ sự định hướng của cán bộ địa phương, nhiều hộ dân ở Đại Sơn còn tìm thấy sinh kế bền vững ngay trên mảnh đất quê hương. Được cán bộ xã giới thiệu, chúng tôi đến thăm gia đình chị Lộc Thị Xuân dân tộc Dao, ở thôn Mới. Chồng chị Xuân mất sớm do bệnh hiểm nghèo, bản thân chị đang chống chọi với căn bệnh ung thư. Thế nhưng, chị Xuân chưa bao giờ buông xuôi. Trên vườn đồi của gia đình, chị trồng gần 100 cây táo, 5.000 cây keo, ngoài ra vẫn duy trì cửa hàng tạp hóa nhỏ. Mỗi vụ thu hoạch, chị có thêm khoản thu nhập trang trải cuộc sống, lo cho các con ăn học và chăm sóc sức khỏe. “Trước kia gia đình tôi chỉ trồng lúa, mấy sào đất bạc màu lại khó khăn nước tưới nên năm được, năm mất. Giờ chuyển sang trồng táo, trồng rừng, vừa hợp thổ nhưỡng, vừa chủ động được kinh tế” - chị Xuân bộc bạch.

Câu chuyện của chị Lộc Thị Xuân không chỉ là tấm gương về nghị lực mà còn thể hiện hiệu quả của chính sách tuyên truyền, hỗ trợ sinh kế của địa phương. Nhiều hộ khác ở Đại Sơn cũng đang mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, tận dụng lợi thế đất đồi, khí hậu mát mẻ để phát triển kinh tế rừng, nông sản đặc hữu, hướng đến sản xuất hàng hóa gắn với thị trường.

Phấn đấu không còn hộ nghèo đa chiều

Xã Đại Sơn có 19 thôn, gần 2.800 hộ với 12 nghìn nhân khẩu. Đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 73,3%, chủ yếu là dân tộc Dao, Tày, Nùng, Cao Lan, Sán Chí… Để giảm nghèo bền vững, xã đẩy mạnh thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn, khuyến khích người dân phát triển đa dạng mô hình sinh kế hiệu quả.

Chị Lộc Thị Xuân đưa người dân đi thăm mô hình trồng rừng kinh tế của gia đình.

Theo thống kê, toàn xã hiện có hơn 4 nghìn ha rừng sản xuất; khoảng 850 ha táo và vải thiều; 5 hợp tác xã sản xuất và tiêu thụ nông sản, 1 hợp tác xã dịch vụ thương mại - nông nghiệp cùng hàng chục hộ kinh doanh cá thể hoạt động hiệu quả. Đến nay, có 42 lượt hộ cá thể được cấp giấy đăng ký kinh doanh, con số tuy khiêm tốn nhưng phản ánh bước chuyển quan trọng trong tư duy phát triển kinh tế của người dân vùng cao. Trước kia, phần lớn lao động rời quê kiếm sống thì nay, ngày càng nhiều người ở lại làm việc, phát triển kinh tế tại quê nhà.

Đồng chí Giáp Trung Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Đại Sơn cho hay, để giảm nghèo bền vững, xã chú trọng thực hiện đồng bộ các chính sách an sinh xã hội, giải quyết việc làm và nâng cao đời sống Nhân dân, trong đó coi phát triển sinh kế tại chỗ là giải pháp then chốt để người dân không phải ly hương.

Để đạt mục tiêu đó, xã chỉ đạo các hội, đoàn thể, đặc biệt là Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đóng vai trò nòng cốt, thường xuyên rà soát, xác định những người có khả năng lao động để tổ chức tập huấn, dạy nghề, tư vấn, giới thiệu việc làm tại chỗ hoặc liên kết với doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. “Chúng tôi gắn giáo dục nghề nghiệp với nhu cầu thực tế của thị trường và năng lực của mỗi người dân. Ai có tay nghề đều được tạo điều kiện học thêm, nâng bậc. Người chưa có nghề sẽ được giới thiệu tham gia các lớp đào tạo miễn phí, có hỗ trợ chi phí học tập, ăn ở”, lãnh đạo xã cho biết thêm. Với sự nỗ lực đó, giai đoạn 2020-2025, toàn xã có gần 1.600 lao động có việc làm mới với các nghề như: May mặc, điện tử, mộc dân dụng, cơ khí...; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 48,74%.

Theo kế hoạch giai đoạn 2025-2030, xã đặt mục tiêu giải quyết việc làm bình quân 360 người/năm, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 53%, có 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội. Thu nhập bình quân đầu người đến năm 2030 phấn đấu tăng 80% so với năm 2025. Đặc biệt, phấn đấu đến hết năm 2027, xã Đại Sơn không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều. Trong câu chuyện, các đồng chí lãnh đạo xã đều nhận định đây là những mục tiêu lớn song trước khi sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp, Đại Sơn đã về đích xây dựng nông thôn mới. Với nền tảng đã xây dựng được cùng sự đồng lòng, quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân, Đại Sơn sẽ sớm hiện thực hóa các chỉ tiêu trên. Giải pháp căn cốt được địa phương xác định, đó là tiếp tục tuyên truyền chính sách việc làm, gắn đào tạo nghề với thị trường. Đặc biệt chú trọng đào tạo nghề cho hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số. Huy động các nguồn lực xã hội hóa để mở rộng mô hình sản xuất, hỗ trợ vốn, kỹ thuật, tạo động lực cho người dân phát triển kinh tế.

 

Bài, ảnh: Mai Toan

Nguồn: https://baobacninhtv.vn/da-dang-sinh-ke-tao-viec-lam-moi-tren-que-huong-dai-son-postid431492.bbg