Đặc sản Quảng Trị có tên lạ, khách Hà Nội toát mồ hôi vẫn xuýt xoa khen

Được chế biến từ những nguyên liệu dân dã, quen thuộc nhưng món đặc sản này vẫn gây ấn tượng nhờ hương vị tươi ngon, ngọt thanh, trở thành điểm nhấn nổi bật trong hành trình khám phá ẩm thực của du khách khi đến Quảng Trị.

Cháo cá vạt giường là đặc sản nức tiếng của vùng đất Hải Lăng (Quảng Trị), từng được bình chọn vào Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam 2020-2021 do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) công bố.

Không chỉ phổ biến ở Hải Lăng, món cháo này còn được ưa chuộng và lan tỏa rộng khắp tới nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh.

Theo người dân bản địa, sở dĩ món cháo cá vạt giường có tên gọi lạ tai như vậy là bởi món ăn này được chế biến từ hai thành phần nguyên liệu chính là bánh canh và cá lóc (còn gọi là cá quả, cá chuối).

Trong đó, bánh canh được làm từ bột gạo cán mỏng, thái thành từng sợi nhỏ, dài trông giống như những thanh tre của vạt giường.

Phần nhân ăn kèm và nước dùng ninh cháo cũng được nấu hoàn toàn từ thịt cá, không dùng xương lợn. 

Cháo cá vạt giường còn có tên gọi khác là bánh canh cá lóc, cháo bột Hải Lăng. Ảnh: Hoài An

Chị Thanh Mai - chủ một quán cháo ở xã Diên Sanh (tỉnh Quảng Trị) cho biết, tùy khẩu vị và sở thích mà người ta có thể sử dụng bột gạo, bột lọc hoặc bột mì để nấu cháo vạt giường nhưng phổ biến hơn cả là bột gạo.

Bột phải được tuyển chọn từ loại gạo thơm ngon, không quá dẻo hoặc quá khô. Gạo sau khi vo sạch, ngâm nước vài tiếng đồng hồ thì đem xay nhuyễn. Sau đó, cho gạo vào tấm vải sạch, buộc chặt và đè vật nặng lên trên, chờ ráo nước, thu được phần bột khô thì đem ra nhào.

Bột nhào xong, người ta dùng ống tre hoặc chày gỗ, chai thủy tinh cán thật mỏng rồi thái thành những sợi dài vừa ăn.

“Công đoạn nhào bột được xem là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng món cháo. Muốn cháo ngon thì sợi bột phải ngon, có độ dai nhất định, không quá ướt hoặc quá khô”, chị Mai nói.

Phần bột làm bánh canh được chọn từ gạo ngon, nhào kỹ để khi nấu có độ dẻo, dai, không bị nát hay đứt. Ảnh: Châu Ngọc Nguyễn

Ngoài phần bột được tuyển chọn kỹ, cá lóc cũng cần lựa khéo để món cháo có độ thơm, ngọt thanh tự nhiên.

Theo nữ chủ quán, cá lóc nấu cháo phải chọn những con còn tươi, kích thước to vừa, thịt chắc. 

Cá tươi mua về đem đánh vảy, rửa sạch. Phần lòng cá được sơ chế sạch sẽ, giữ lại chứ không bỏ đi như các món khác rồi tẩm ướp gia vị và xào lăn qua cho bớt mùi tanh.

Lòng cá được xem là nguyên liệu không thể thiếu, góp phần làm tăng vị béo ngậy cho món cháo vạt giường.

Cá lóc được tuyển chọn và sơ chế kỹ càng, đảm bảo món cháo có hương vị thơm ngon, ngọt dịu nhất. Ảnh: O Hiền

Cá sơ chế sạch thì đem hấp hoặc luộc rồi lọc thịt, tách xương. Loại cá này nhiều xương nhỏ nên quá trình lọc phải tỉ mỉ, cẩn thận để tránh bị hóc xương khi ăn.

Phần thịt cá sau khi được lọc sạch, gỡ hết xương sẽ được cho vào tẩm ướp với các loại gia vị như hành tăm (củ nén), hành tím, hành lá, tỏi, ớt…, rồi xào lăn.

Chị Mai cũng cho hay, thay vì luộc, cá chỉ cần được hấp chín để tránh bị nát và nhạt thịt. Thịt cá cũng không nên tẩm ướp quá lâu, tránh bị mặn và đảm bảo khử được mùi tanh của cá nhưng vẫn giữ nguyên vị ngọt thơm ban đầu.

Phần xương cá sau khi lọc được đem giã nhuyễn, thu lấy nước cốt để nấu nước dùng. Khi nước sôi, người ta cho sợi bột vào đun rồi có khách ăn mới bắt đầu múc cháo ra tô, thêm thịt cá lóc rim cùng lòng cá đặt lên trên.

Khi thưởng thức cháo cá vạt giường, thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm từ nước dùng, vị đậm đà mặn mà của thịt cá đã thấm gia vị, vị dai mềm của sợi bột cùng chút cay nồng của tiêu, ớt. Ảnh: Phong Rong Chơi

Thông thường, người Quảng Trị thưởng thức cháo vạt giường khi còn nóng hổi, kèm với lá nén thái nhỏ, hành phi thơm hoặc củ nén muối chua.

Đặc biệt không thể thiếu vài lát ớt cay hoặc hạt tiêu tươi khiến thực khách vừa ăn vừa "toát mồ hôi" với vị tê tê đầu lưỡi. 

Tuy nhiên, để phù hợp với khẩu vị của từng người, đặc biệt phục vụ thực khách từ nơi khác tới thưởng thức, nhiều quán cháo vạt giường tại Quảng Trị hiện cũng phân chia thành hai loại: loại cay và không cay.

Ngoài ra, trên bàn ăn cũng được chuẩn bị sẵn bát nước mắm ớt, hũ ớt bột… để mỗi người có thể tự gia giảm, nêm nếm sao cho phù hợp khẩu vị riêng.

Cháo cá ngon, chuẩn vị nhất khi ăn cùng củ nén, bột ớt khô. Ảnh: Hằng Lê

Cháo cá vạt giường có thể thưởng thức quanh năm và được ưa chuộng bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Dù nổi tiếng song món ăn được bán với giá bình dân, chỉ từ 20.000 đồng/bát. Ảnh: O Hiền

Chị Mỹ Hạnh (Hà Nội) từng có dịp thưởng thức cháo cá vạt giường ở Quảng Trị vài lần nhận xét, món ăn có hương vị hòa quyện giữa sợi bột mềm dẻo, hơi dai và thịt cá lóc đậm đà, thêm chút cay nồng từ hạt tiêu, ớt bột.

Đặc biệt, món cháo này cũng có cách ăn thú vị, đó là dùng đũa thay vì sử dụng thìa như các món cháo thông thường. Cách thưởng thức độc đáo này cũng là điểm nhấn đặc biệt khiến thực khách nhớ mãi đặc sản trứ danh của Quảng Trị.

“Mặc dù cháo nóng cùng ớt cay khiến mồ hôi toát ra nhưng mình vẫn thích thưởng thức như vậy cho đúng kiểu và cảm nhận được trọn vẹn hương vị món ăn.

Món này càng hấp dẫn hơn khi ăn vào những ngày trời se lạnh”, chị Hạnh nêu cảm nhận.

Khách Tây khen nức nở món đặc sản trong ngõ nhỏ ở Hải Phòng, giá chỉ 35 nghìnDù món đặc sản nức tiếng Hải Phòng được bày bán ở quán vỉa hè nhưng vị khách Tây vẫn bất ngờ vì không gian ăn uống sạch sẽ, đồ ăn đầy đặn, chất lượng tươi ngon mà giá cả phải chăng.

Nguồn: https://vietnamnet.vn/dac-san-quang-tri-co-ten-la-khach-ha-noi-toat-mo-hoi-van-xuyt-xoa-khen-2454421.html