Đại biểu lo các trường đại học yếu đi sau sáp nhập, đề xuất bỏ đại học vùng

(Dân trí) - “Nếu sáp nhập cơ học, vô tình những cơ sở đại học đang phát triển có thể không thể phát triển được vì ít được quan tâm và không còn tự chủ được về tài chính”, đại biểu Nguyễn Quang Huân lo ngại.

Góp ý vào dự thảo Luật Giáo dục Đại học sửa đổi trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội sáng 20/11, đại biểu Nguyễn Quang Huân (TPHCM) nhấn mạnh tinh thần Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục.

Đó là khẩn trương xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn, xóa bỏ các cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, hiệu quả và chuyển một số trường về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý, đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực.

Trong khi đó, dự thảo Luật Giáo dục Đại học lại đưa khái niệm các cơ sở giáo dục đại học gồm trường đại học, đại học đa lĩnh vực, đại học quốc gia, đại học vùng. Thực tế, theo ông Huân, các cơ sở được sáp nhập vào thành đại học vùng và đại học quốc gia, trước có vẻ rất mạnh, nhưng sau khi sáp nhập không còn mạnh nữa.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (Ảnh: Hồng Phong).

“Nếu chúng ta muốn đưa các trường đại học của chúng ta vào top 100 trên thế giới bằng cách sáp nhập cơ học, tôi nghĩ đấy chưa chắc đã phải là cách hay”, ông Huân nói.

Thay vào đó, ông cho rằng cần phát triển các cơ sở thực sự mạnh, giống như Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội khi phát triển mạnh lên thành đại học, và trong đại học ấy có nhiều các trường con, lúc đó vẫn có sức mạnh nội lực.

“Nếu chúng ta sáp nhập cơ học, vô tình những cơ sở đang phát triển có thể không thể phát triển được vì ít được quan tâm và không còn tự chủ được về tài chính”, ông Huân lo ngại.

Theo ông, một số trường đại học trước khi sáp nhập rất mạnh, nhưng sau khi sáp nhập không mạnh vì khả năng tự chủ tài chính bị hạn chế, hạ thấp tiêu chuẩn tuyển sinh.

Vì thực tế đó, đại biểu Huân đề nghị Quốc hội xem xét có nên để tồn tại đại học vùng hay không.

“Hiện nay, đại học quốc gia và đại học vùng cơ cấu như nhau. Đại học quốc gia có thể xác định thương hiệu của Việt Nam thì tạm thời cứ xem xét, nhưng với đại học vùng, nếu chúng ta hỗ trợ cơ sở mà coi đại học vùng là cơ sở thì không bám sát tinh thần Nghị quyết 71”, ông Huân góp ý.

Phiên thảo luận các nội dung về giáo dục sáng 20/11 (Ảnh: Hồng Phong).

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Cần Thơ) cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu mô hình đại học vùng vì đây là nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau xung quanh việc nên bỏ hay tổ chức lại mô hình này để hiệu quả cao và giảm tính trung gian.

Bà cho biết hiện nay có 3 đại học vùng: Đại học Đà Nẵng, Đại học Thái Nguyên và Đại học Huế.

“Đại học vùng vừa thực hiện chức năng quản lý Nhà nước được Bộ phân cấp, vừa trực tiếp tổ chức đào tạo nghiên cứu các khoa như cơ sở giáo dục đại học. Chính vì vậy, mô hình này trở thành một cấp trung gian giữa Bộ Giáo dục và các trường thành viên, vừa làm chủ quản vừa làm đơn vị sự nghiệp, khiến cơ chế trách nhiệm bị phân tán, quyền tự chủ của trường thành viên bị hạn chế”, nữ đại biểu phân tích.

Nhìn nhận điều này không phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 71 của Trung ương với yêu cầu giảm đầu mối, đẩy mạnh phân cấp và xóa bỏ cấp trung gian, bà Lam kiến nghị bỏ quy định đại học vùng hay tái cấu trúc mô hình đại học vùng trong hệ thống cơ sở giáo dục đại học.

Bà Lam góp ý nên cấu trúc các trường đại học thành viên trong đại học vùng thành các đại học đa ngành, đa lĩnh vực với nhiều trường chuyên ngành. Điều này có thể giúp mỗi đại học vùng sẽ có nhiều đại học độc lập đủ mạnh, tiếp tục được đầu tư để mạnh và đạt các tiêu chí tiêu chuẩn quốc tế.

Đại biểu Quốc hội Lê Thị Thanh Lam (Ảnh: Hồng Phong).

Các đại học này đóng vai trò đào tạo nhân lực, nghiên cứu, trực thuộc Bộ hoặc địa phương theo phân cấp, đảm bảo quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

“Đảng và Nhà nước ta đang thực hiện chủ trương tinh gọn tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp. Việc rà soát và sắp xếp lại mô hình đại học vùng là cần thiết", bà Lam nhấn mạnh.

Theo nữ đại biểu TP Cần Thơ, bãi bỏ mô hình này không phải từ bỏ các đại học đóng vai trò quan trọng trong phát triển vùng, mà là xóa bỏ cấp trung gian, tinh gọn bộ máy và tăng quyền tự chủ thực chất cho các cơ sở giáo dục đại học để phát triển ngày càng mạnh hơn, đúng hơn với xu hướng phát triển chung của đại học.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/dai-bieu-lo-cac-truong-dai-hoc-yeu-di-sau-sap-nhap-de-xuat-bo-dai-hoc-vung-20251120090454396.htm