Đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu cơ chế thương lượng, chia sẻ doanh thu giữa các cơ quan báo chí với các nền tảng số lớn

Đại biểu Quốc hội Trịnh Thị Tú Anh đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung quy định về quyền liên quan của cơ quan báo chí trên không gian mạng, đồng thời giao Chính phủ nghiên cứu các cơ chế thương lượng, chia sẻ doanh thu giữa các cơ quan báo chí với các nền tảng số lớn.

Chiều 24/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Báo chí (sửa đổi). Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - Đoàn đại biểu Quốc hộ tỉnh Lâm Đồng cho biết, khoản 8, điều 3 của dự thảo Luật quy định: "Kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng là kênh thông tin do cơ quan báo chí thiết lập trên một mạng xã hội để cung cấp, truyền đưa, thu thập, trao đổi, chia sẻ thông tin, kết nối cộng đồng người sử dụng mạng xã hội, có dấu hiệu nhận biết thống nhất khi thiết lập trên các mạng xã hội khác nhau".

Đại biểu cho rằng, quy định này mới chỉ dừng lại ở mô tả kỹ thuật (thiết lập trên mạng xã hội, có dấu hiệu nhận biết thống nhất) mà chưa ràng buộc rõ ràng trách nhiệm pháp lý của kênh nội dung này với cơ quan báo chí đã thiết lập kênh đó.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - Đoàn đại biểu Quốc hộ tỉnh Lâm Đồng

Theo đại biểu, Luật cần phải quy định rõ rằng kênh nội dung này là một phần mở rộng của cơ quan báo chí trên không gian mạng và mọi nội dung đăng tải trên kênh này phải chịu trách nhiệm theo Luật Báo chí, tương đương với nội dung trên báo chí điện tử chính thức. Mặc dù Điều 31 dự thảo Luật đã quy định Trách nhiệm của cơ quan báo chí khi mở kênh nội dung trên không gian mạng nhưng đại biểu cho rằng ngay trong Khoản 8 điều 3 cần thiết phải thiết lập chuẩn mực tối cao về trách nhiệm, nhằm đảm bảo rằng dù thông tin xuất hiện ở đâu, cơ quan báo chí vẫn phải chịu trách nhiệm đầy đủ.

Đại biểu kiến nghị chỉnh sửa khoản 8, điều 3 và viết lại như sau: "Kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng là kênh thông tin do cơ quan báo chí thiết lập trên một mạng xã hội để cung cấp, truyền đưa, thu thập, trao đổi, chia sẻ thông tin, kết nối cộng đồng người sử dụng mạng xã hội, có dấu hiệu nhận biết thống nhất khi thiết lập trên các mạng xã hội khác nhau; và chịu đầy đủ trách nhiệm theo quy định của Luật này như báo chí điện tử".

Quang cảnh phiên thảo luận chiều 24/11

Bên cạnh đó, theo đại biểu, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo và các nền tảng mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, hiện đang diễn ra tình trạng một bộ phận tổ chức, cá nhân không phải cơ quan báo chí liên tục trích dẫn, đăng lại nội dung từ các bài báo chính thống.

Tuy nhiên, những trang mạng xã hội này lại đặt tiêu đề sai lệch, cắt xén, xuyên tạc nghiêm trọng nội dung gốc nhằm thu hút tương tác và doanh thu quảng cáo, điều này đã và đang đe dọa trực tiếp mô hình kinh tế báo chí chuyên nghiệp thông qua hai cơ chế chính.

Thứ nhất, mất giá trị nội dung. Đại biểu cho biết, các cơ quan, cá nhân không phải báo chí đang "trích dẫn miễn phí" các bài phân tích sâu, báo cáo điều tra có chi phí sản xuất lớn của báo chí chính thống.

Việc sử dụng tiêu đề sai lệch, giật gân để "câu view" khiến độc giả không còn động lực chi tiền cho nội dung gốc, làm suy giảm nghiêm trọng nguồn thu từ mô hình thu phí.

• 

  Báo chí không chỉ là phương tiện đưa tin, mà còn là lá chắn nhận thức, thiết chế bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Thứ hai, mất nguồn thu quảng cáo do thuật toán. Các nền tảng số có xu hướng ưu tiên hiển thị nội dung tạo cảm xúc mạnh, khiến nội dung báo chí chuyên nghiệp, cân bằng bị lu mờ.

Hệ quả là, doanh thu quảng cáo tự động bị chuyển hướng từ các cơ quan báo chí có trách nhiệm (nơi sản xuất nội dung chất lượng) sang các kênh "câu view" có tương tác cao, làm xói mòn nguồn tài chính duy trì nền báo chí chuyên nghiệp.

Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét bổ sung quy định về quyền liên quan của cơ quan báo chí trên không gian mạng đồng thời giao Chính phủ nghiên cứu các cơ chế thương lượng, chia sẻ doanh thu giữa các cơ quan báo chí với các nền tảng số lớn theo nguyên tắc đã thành công tại EU, Úc, Canada.

Quy định này không hạn chế quyền tự do ngôn luận của người dân, mà chỉ nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và quyền liên quan của cơ quan báo chí – những chủ thể đã bỏ chi phí lớn để sản xuất thông tin có trách nhiệm, được xác minh theo đúng quy định của Luật Báo chí.

"Việc bổ sung quy định nêu trên sẽ góp phần quan trọng bảo vệ nền báo chí chuyên nghiệp, bảo vệ việc làm của nhà báo chân chính và giữ vững định hướng thông tin lành mạnh trong kỷ nguyên số", đại biểu bày tỏ.

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/dai-bieu-quoc-hoi-de-nghi-nghien-cuu-co-che-thuong-luong-chia-se-doanh-thu-giua-cac-co-quan-bao-chi-voi-cac-nen-tang-so-lon-20251124164248814.htm