Dân làng Dun De gửi đến Yàng ước vọng được mùa

Trong các nghi lễ nông nghiệp quan trọng của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên như: cúng lúa mùa, mở cửa kho lúa, rước hồn lúa về kho, mừng lúa mới… lễ cúng lúa mùa đánh dấu sự mở đầu cho một chu kỳ sản xuất.

Ở đó, bà con gửi gắm lời cầu mong thần linh phù hộ cho vụ mùa sắp tới bội thu, cuộc sống ấm no, bình yên.

Với ý nghĩa đó, sáng 25-10, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND xã Ia Grai tổ chức phục dựng lễ cúng lúa mùa của đồng bào Jrai tại làng Dun De nhằm góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Jrai trên địa bàn.

Các lễ vật dâng cúng. **Ảnh: Lam Nguyên**

Già làng Rơ Châm Mur cho hay: Lễ cúng lúa mùa được dân làng tiến hành trước khi bắt đầu vụ sản xuất mới. “Sau khi cúng Yàng, già làng gieo lúa trước, dân làng gieo sau”-ông Mur nói.

Để chuẩn bị cho nghi lễ này, từ hôm trước, già làng đã họp dân và phân việc cụ thể cho các thành viên. Trai làng lên rừng chặt tre nứa làm vật dụng phục vụ nghi lễ và bắt heo, gà làm lễ vật hiến sinh. Các cô gái có nhiệm vụ giã gạo, nấu cơm, hái rau, hứng nước…

“Thông qua hoạt động phục dựng lễ cúng lúa mùa, chúng ta sẽ được nhìn lại một phần thực tế phong phú, đa dạng các giá trị văn hóa tiêu biểu của dân tộc Jrai.

Hoạt động này giúp thắt chặt tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, phát huy vai trò của già làng, người có uy tín, nghệ nhân am hiểu về văn hóa cộng đồng, nâng cao nhận thức cho thế hệ trẻ trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống cùng các di sản của dân tộc”.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Lê Thị Thu Hương

Tại buổi lễ, ông Rơ Châm Hyă, đại diện người già trong làng làm chủ tế, đã đánh trống và hú gọi dân làng tụ họp đông đủ trong trang phục truyền thống để tiến hành lễ cúng.

Lễ vật gồm 2 ghè rượu, 1 con gà nướng, thịt heo nướng cùng cơm trong ống nứa.

Bên cây nêu cao vút, ông Hyă vừa dùng lá cây chấm vào ghè, vẩy rượu ra xung quanh, vừa đọc lời khấn: “Hỡi Thần núi, Thần nước, Thần lúa. Hôm nay, làng chúng tôi tổ chức lễ cúng lúa mùa. Chúng tôi xin báo cho các thần về đây cùng ăn cùng uống. Chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ, mời các thần về đây ăn thịt heo, thịt gà, uống rượu ghè.

Xin các thần phù hộ cho dân làng có nhiều bắp, lúa; mọi người được no ấm, khỏe mạnh, vui sướng… Xin ông bà tổ tiên hãy về đây ăn uống, chứng kiến, phù hộ cho dân làng mạnh như con trâu, nhanh như con sóc; người người khỏe mạnh không dính bệnh, nhà nhà yên ổn”.

Chủ tế thực hiện nghi thức cúng lúa mùa. **Ảnh: Lam Nguyên**

Dứt lời khấn, chủ tế cầm nắm thóc rải ra xung quanh, tượng trưng cho hoạt động gieo lúa trong vụ mùa mới. Sau đó, ông Hyă uống ngụm rượu ghè đầu tiên và chuyền cần rượu đến những người lớn tuổi rồi tới người nhỏ tuổi trong làng cùng uống.

Phần hội tiếp nối ngay sau những nghi thức trang trọng. Tiếng cồng chiêng vang lên trầm bổng, nhịp xoang nối theo thành một vòng tròn duyên dáng. Gái trai, già trẻ cùng hòa điệu trong thanh âm rộn rã của núi rừng, trong men say rượu ghè nồng ấm.

Là thành viên đội xoang của làng, em Puih Gái tự hào chia sẻ: “Em được ông bà, anh chị truyền dạy nên năm nào cũng tham gia phục dựng các nghi lễ để bảo tồn nét đẹp văn hóa của dân tộc mình. Em sẽ học hỏi thêm rồi truyền lại cho các em nhỏ trong làng để không quên truyền thống”.

Người dân làng Dun De tham gia buổi phục dựng lễ cúng lúa mùa. **Ảnh: Lam Nguyên**

Tham dự buổi phục dựng lễ cúng lúa mùa của đồng bào Jrai làng Dun De, Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Lê Thị Thu Hương cho biết: Nhiều năm qua, lãnh đạo các cấp luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc. Buổi phục dựng lễ cúng lúa mùa là hoạt động nhằm triển khai một phần nội dung Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên trên địa bàn tỉnh Gia Lai giai đoạn 2023-2025”.

Từ nay đến hết năm 2025, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch sẽ chủ trì, phối hợp phục dựng thêm 2 nghi lễ truyền thống khác của các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa, đây còn là dịp quảng bá để du khách các nơi hiểu thêm về đất và người Gia Lai.

Nguồn: https://baogialai.com.vn/dan-lang-dun-de-gui-den-yang-uoc-vong-duoc-mua-post570399.html