Cần cơ chế kiểm soát sau khi chủ đầu tư thẩm định thiết kế
Góp ý vào dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi), các đại biểu thống nhất với sự cần thiết sửa đổi, ban hành Luật, là yêu cầu tất yếu xuất phát từ định hướng lớn của Đảng, Nhà nước về đổi mới công tác lập pháp và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh trong kỷ nguyên số.
Bên cạnh đó, các Nghị quyết số 66, 68, 57, 59 của Bộ Chính trị và Kết luận 119-KL/TW đều nhấn mạnh yêu cầu xây dựng pháp luật theo hướng linh hoạt, cắt giảm thủ tục, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; đồng thời, giao quyền nhiều hơn cho Chính phủ và các bộ trong điều hành, quản lý… Vì vậy, việc sửa đổi là cần thiết nhằm tạo khung khổ pháp lý thống nhất, giảm chồng chéo, nâng cao hiệu quả đầu tư, bảo đảm minh bạch, tiết kiệm nguồn lực, thúc đẩy phát triển hạ tầng và kiến tạo môi trường pháp lý thông thoáng, hiện đại.
Cho ý kiến vào một số nội dung, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho biết: dự thảo Luật đã bãi bỏ thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở. Cụ thể, sau khi dự án được phê duyệt, chủ đầu tư tự tổ chức thẩm định, kiểm soát thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công (Điều 29). Việc cắt giảm này thể hiện bước chuyển từ “tiền kiểm sang hậu kiểm”, trao quyền chủ động cho chủ đầu tư, giảm bớt thủ tục trung gian. Tuy nhiên, đại biểu lo ngại chất lượng thiết kế kỹ thuật có được bảo đảm khi không còn thẩm định nhà nước hay không. Chủ đầu tư có thể không đủ năng lực tự thẩm định, nhất là dự án quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp. Mặc dù, dự thảo đã yêu cầu thiết kế các công trình có ảnh hưởng lớn phải được thẩm tra về an toàn bởi tổ chức tư vấn độc lập, nhưng vẫn nên bổ sung cơ sở pháp lý chặt chẽ về hậu kiểm, đại biểu đề nghị.
Đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cân nhắc, bổ sung thêm cơ chế kiểm soát sau khi chủ đầu tư thẩm định thiết kế. Cụ thể: đối với công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp (theo tiêu chí Chính phủ quy định), bắt buộc chủ đầu tư phải thuê tổ chức tư vấn có đủ năng lực thẩm tra thiết kế và báo cáo kết quả cho cơ quan quản lý nhà nước (ví dụ: Sở Xây dựng) trước khi thi công. Cơ quan quản lý có thể không duyệt lại nhưng cần lưu hồ sơ để phục vụ thanh tra, kiểm tra đột xuất.
Đồng thời, bổ sung quy định về tăng cường khâu kiểm tra nghiệm thu nhà nước, nên nghiên cứu giao cơ quan chuyên môn về xây dựng quyền kiểm tra công tác nghiệm thu của chủ đầu tư đối với các công trình quan trọng, thay vì chỉ hậu kiểm khi có sự cố.
Cho ý kiến về thẩm định thiết kế xây dựng, đại biểu Trần Thị Hiền (Ninh Bình) cho biết: việc quy định thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở không do cơ quan chuyên môn về xây dựng thực hiện như trước đây, mà giao cho chủ đầu tư thực hiện góp phần đơn giản hoá thủ tục hành chính, tạo điều kiện đầu tư kinh doanh, giảm đáng kể khối lượng công việc của cơ quan chuyên môn về xây dựng, phát huy được vai trò của chủ đầu tư, trách nhiệm của tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm tra trong các nội dung về chuyên môn.
Đơn giản hóa điều kiện được mua, thuê nhà ở xã hội
Góp ý hoàn thiện quy định về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người quyết định đầu tư (Điều 39) trong dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi), một số đại biểu đề nghị: cơ quan soạn thảo xem xét bổ sung cụm từ “phân cấp” vào điểm a khoản 1 cụ thể: “a) Phê duyệt, phân cấp hoặc ủy quyền phê duyệt dự án, quyết định hoặc ủy quyền quyết định việc xác định loại thiết kế xây dựng…”. Việc bổ sung nhằm bảo đảm thống nhất và tương thích với quy định tại Nghị định số 254/2025/NĐ-CP ngày 26/9/2025 của Chính phủ về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Trong đó, cơ chế “phân cấp” được xác định là công cụ quan trọng để tăng tính chủ động cho các cấp, các chủ đầu tư; rút ngắn quy trình phê duyệt, giảm áp lực hành chính cho cơ quan Trung ương; đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục, nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng.
Các quy định hiện tại trong dự thảo Luật chỉ đề cập đến “phê duyệt” và “ủy quyền phê duyệt”, chưa bao quát hình thức “phân cấp”, dễ dẫn đến hạn chế thẩm quyền hoặc lúng túng trong tổ chức thực hiện đối với các dự án được giao cho cấp dưới. Do đó, việc bổ sung từ “phân cấp” là cần thiết để bảo đảm tính đầy đủ, đồng bộ và phù hợp với tinh thần phân quyền, phân cấp quản lý đầu tư công hiện hành.
Về các chính sách phát triển nhà ở xã hội, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc rà soát lại thêm các quy định, chính sách mang tính đột phá, nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và cơ chế đặc thù cho các dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp.
Đại biểu đề xuất xây dựng cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho dự án nhà ở xã hội. Bổ sung quy định ưu đãi và khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhà ở xã hội. Mở rộng đối tượng và đơn giản hóa điều kiện được mua, thuê nhà ở xã hội. Theo đại biểu, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các dự án có thể hoàn thành trong vòng 2-3 năm; vì vậy, nên bổ sung nguyên tắc ưu tiên đặc biệt cho nhà ở xã hội từ khâu giao đất (miễn, giảm tiền sử dụng đất), thủ tục cấp phép xây dựng (có thể miễn giấy phép nếu dự án đáp ứng tiêu chí nhất định), khâu nghiệm thu đưa vào sử dụng.
Cho ý kiến về bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng tại Điều 10 của dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) đề nghị, không nên quy định tất cả các hạng mục đều phải thực hiện bảo hiểm bắt buộc. Cùng với đó, cân nhắc theo hướng không yêu cầu bắt buộc bảo hiểm đối với tất cả các hạng mục, chỉ nên yêu cầu bảo hiểm đối với các hạng mục có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn, lợi ích công cộng hoặc môi trường.
Đại biểu cũng quan tâm đến quy định biến động bất thường về giá nguyên vật liệu xây dựng, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung xác định rõ các tiêu chí đánh giá thế nào là bất thường trong biến động giá cả, để làm cơ sở đầy đủ tính khả thi khi áp dụng…
Cũng tại phiên thảo luận, đóng góp ý kiến hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Đoàn Ninh Bình) bày tỏ quan tâm đến quy định về việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng cho các tổ chức, cá nhân.
Nhấn mạnh dự thảo Luật đã mở rộng đối tượng cấp phép, đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cân nhắc giới hạn phạm vi những công trình, dự án được thụ hưởng chính sách theo quy định, đáp ứng tiêu chí, điều kiện không làm lãng phí tài nguyên khoáng sản, nhất là đối với các công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội thuộc thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư của chính quyền địa phương.
Về phân cấp cấp giấy phép thăm dò và khai thác khoáng sản tại khoản 26 Điều 1, đại biểu Phạm Hùng Thắng cho rằng, dự thảo luật quy định theo hướng giao thẩm quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm II, III và giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV là cần thiết trong bối cảnh đang đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương. Tuy nhiên, việc phân cấp trong lĩnh vực tài nguyên có giá trị lớn, mà không đi kèm cơ chế kiểm tra, giám sát có thể gây ra tình trạng khai thác tràn lan, vượt quy hoạch, buông lỏng quản lý dẫn đến các hệ lụy tiêu cực.
Đại biểu cũng cho rằng, đối với một số loại khoáng sản có tính chiến lược, cần cân nhắc trong việc trao toàn quyền cấp phép thăm dò và khai thác cho địa phương. Đồng thời, đề nghị xem xét quy định cơ chế phối hợp bắt buộc của chính quyền địa phương 2 cấp trong việc thẩm định hồ sơ và xác nhận trước khi cấp phép.
Nguồn: https://daibieunhandan.vn/de-xuat-bo-sung-co-che-kiem-soat-sau-khi-chu-dau-tu-tham-dinh-thiet-ke-10394640.html
![[Ảnh] Bế mạc Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/06/1762404919012_a1-bnd-5975-5183-jpg.webp)
Bình luận (0)