Giai đoạn 2024-2025 đánh dấu một bước chuyển mình mang tính kiến tạo trong quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện giữa Việt Nam và Trung Quốc. Được định hình bởi Tuyên bố chung và không khí hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950-2025), hợp tác giáo dục đại học đã vượt khỏi khuôn khổ giao lưu văn hóa truyền thống để trở thành một trụ cột ngoại giao và động lực kinh tế thực chất. Đặc biệt, việc hai nước tuyên bố lấy năm 2025 là “Năm Giao lưu Nhân văn Việt - Trung” cùng cam kết xây dựng “Cộng đồng chia sẻ tương lai” đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cấp quy mô và chất lượng hợp tác đào tạo.
Trong bối cảnh đó, Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học lưu vực sông Hồng lần thứ 6 không chỉ là một sự kiện thường niên mà đã trở thành “địa chỉ đỏ” để cụ thể hóa các cam kết cấp nhà nước. Các trường đại học thành viên không còn hoạt động riêng lẻ mà đã liên kết lại trong hai tiểu ban chuyên sâu (Khoa học Xã hội & Nhân văn và STEM), chuyển dịch mạnh mẽ từ các hoạt động giao lưu bề nổi sang các dự án đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ trực tiếp cho hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Lãnh đạo các trường đại học tham dự Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học lưu vực sông Hồng lần thứ 6
Trong thời gian vừa qua, các trường đại học thành viên của Diễn đàn đã tổ chức nhiều hoạt động hợp tác ở nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh vực Khoa học Xã hội và Nhân văn giữa các trường đại học trong hai năm qua đã có sự thay đổi căn bản về chất, chuyển từ mô hình đào tạo ngôn ngữ đơn thuần sang đào tạo liên ngành và cung cấp luận cứ khoa học cho hoạch định chính sách.
Nổi bật trong bức tranh này là sự bền bỉ và phát triển của công tác đào tạo tiếng Việt tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU-USSH). Nhà trường luôn duy trì vị thế là địa chỉ tin cậy hàng đầu cho sinh viên tỉnh Vân Nam. Số liệu thống kê cho thấy một sự tăng trưởng ổn định: nếu như năm học 2023-2024, trường tiếp nhận 131 sinh viên, thì sang năm học 2024-2025, con số này đã tăng lên 140 sinh viên. Trong đó, Học viện Hồng Hà luôn dẫn đầu về số lượng gửi sinh viên (tăng từ 60 lên 90 em), tiếp theo là các trường đối tác truyền thống như Đại học Tài chính Kinh tế Vân Nam và Đại học Dân tộc Vân Nam. Đáng chú ý, năm 2025 ghi nhận sự tham gia mới của sinh viên từ Đại học Vân Nam, cho thấy uy tín đào tạo của trường ngày càng lan tỏa. Không chỉ dừng lại ở bậc đại học, hợp tác còn đi vào chiều sâu nghiên cứu với việc tiếp nhận 04 nghiên cứu sinh, 02 thực tập sinh nghiên cứu sinh và 08 học viên cao học, tạo nên một cộng đồng học thuật Việt-Trung sôi động ngay tại Hà Nội.
Các trường đại học phía Trung Quốc cũng đang thực hiện cuộc cách mạng trong đào tạo ngôn ngữ nhằm giải quyết bài toán “giỏi tiếng nhưng yếu nghề”. Đại học Vân Nam đã tiên phong triển khai mô hình đào tạo thạc sĩ “Nhất thể, Lưỡng dực, Tam dung hợp” trong năm 2024. Mô hình này kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu ngôn ngữ hàn lâm và kỹ năng giảng dạy thực chiến, giúp 42 thạc sĩ của trường vượt qua các kỳ sát hạch gắt gao để đi thực tập tại nước ngoài với tỷ lệ việc làm ấn tượng trên 95%. Tương tự, Đại học Sư phạm Vân Nam cũng khẳng định vị thế khi trở thành điểm đào tạo Tiến sĩ Giáo dục Hán ngữ Quốc tế đầu tiên trong khu vực, mở ra cơ hội nâng cao trình độ cho đội ngũ giảng viên tiếng Trung của Việt Nam.
Bên cạnh đào tạo, vai trò của các trường đại học như những “Think Tank” cũng được thể hiện rõ nét. Học viện Côn Minh, thông qua Viện Nghiên cứu Thương mại Tự do, đã gắn kết chặt chẽ hoạt động nghiên cứu với thực tiễn kinh tế biên mậu. Tính đến năm 2025, đơn vị này đã công bố 43 báo cáo tư vấn chính sách, trong đó nhiều đề xuất về kết nối đường sắt và thương mại điện tử đã được các cấp lãnh đạo quan tâm. Việc triển khai các chương trình đào tạo “Tiếng Việt + Thương mại điện tử” hay đề xuất cơ chế hỗ trợ sinh viên Việt Nam khởi nghiệp tại Khu Thương mại Tự do Vân Nam là những minh chứng sống động cho tư duy giáo dục phục vụ phát triển kinh tế vùng biên.
Ở lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ (STEM), các trường thành viên đã tận dụng tối đa thế mạnh chuyên ngành để thiết lập các liên kết đào tạo và nghiên cứu mang tính ứng dụng cao.
GS.TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn phát biểu khai mạc Diễn đàn
Trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp, Đại học Lâm nghiệp Tây Nam và Đại học Lâm nghiệp Việt Nam đã nâng tầm hợp tác lên mức chiến lược với việc khánh thành “Trung tâm Hợp tác Nghiên cứu Quốc tế Vật liệu Sinh khối Quốc gia - Trung tâm Việt Nam” vào năm 2025. Các chương trình tu nghiệp ngắn hạn (3-6 tháng) mà Đại học Lâm nghiệp Tây Nam dành cho sinh viên Việt Nam, hay việc cử chuyên gia sang Việt Nam hỗ trợ kỹ thuật trồng cây Mắc-ca và điều tra dược liệu, cho thấy sự dịch chuyển từ đào tạo lý thuyết sang chuyển giao kỹ thuật canh tác bền vững, trực tiếp mang lại lợi ích cho nông dân và ngành lâm nghiệp hai nước.
Diễn đàn kết nạp thêm hai thành viên mới của Việt Nam
Đối với khối kỹ thuật và công nghiệp, Đại học Bách khoa Côn Minh và Học viện Văn Sơn đang đóng vai trò dẫn dắt trong việc đào tạo nhân lực cho các ngành công nghiệp mũi nhọn. Đại học Bách khoa Côn Minh tập trung vào chiến lược “Đại Hữu Sắc” (Luyện kim màu) và “Đại Sinh Vật” (Y sinh), thu hút sinh viên giỏi của Việt Nam thông qua các suất học bổng chuyên biệt về vật liệu mới và AI. Trong khi đó, Học viện Văn Sơn lại chọn một hướng đi thực dụng hơn, gắn liền với đặc thù địa phương là ngành công nghiệp nhôm và dược liệu tam thất. Việc đào tạo kỹ sư thực hành cho các nhà máy nhôm thông minh hay quy trình chế biến sâu dược liệu chính là sự chuẩn bị nhân lực đón đầu cho các dự án hợp tác khai khoáng và nông nghiệp công nghệ cao đang được triển khai tại khu vực biên giới Hà Giang - Văn Sơn.
Tiếp nối thành công của các kỳ trước, Diễn đàn lần thứ 6 tiếp tục khẳng định vai trò là không gian học thuật uy tín, thúc đẩy kết nối giáo dục đại học giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Các hoạt động trọng tâm của Diễn đàn lần thứ 6 tập trung tổng kết giai đoạn hợp tác 2024–2025; củng cố niềm tin, thúc đẩy trao đổi sinh viên - giảng viên - cán bộ thường xuyên hơn; mở rộng mạng lưới thành viên và thảo luận định hướng hợp tác 2026-2027. Nhiệm kỳ mới (2026-2027) sẽ do Học viện Văn Sơn (Trung Quốc) chủ trì tổ chức Diễn đàn, dẫn dắt quan hệ hợp tác giữa các trường đại học thành viên của Diễn đàn.
Hoạt động trưng bày và giao lưu giáo dục các trường đại học lưu vực sông Hồng thu hút sự quan tâm của sinh viên Việt Nam và Trung Quốc.
Điểm nhấn của chương trình là hoạt động trưng bày và giao lưu giáo dục các trường đại học lưu vực sông Hồng, diễn ra tại khuôn viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, giới thiệu không gian học thuật của gần 30 trường đại học Việt Nam và Trung Quốc. Sự kiện mở ra cơ hội tìm kiếm chương trình trao đổi, hợp tác nghiên cứu, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ.
PV
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Giám đốc Học viện Hành chính công và Kinh tế quốc dân trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F12%2F08%2F1765200203892_a1-bnd-0933-4198-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)