Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được xây dựng theo hướng đổi mới phương thức quản lý chất lượng:
Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, phân loại theo rủi ro
Điểm nhấn nổi bật của Luật lần này là đổi mới căn bản phương thức quản lý chất lượng: từ mô hình phân nhóm hành chính (nhóm 1, nhóm 2) sang mô hình quản lý theo mức độ rủi ro (thấp, trung bình, cao). Cách tiếp cận mới này phù hợp với thông lệ quốc tế, giảm tiền kiểm, tăng cường hậu kiểm, lấy khoa học - công nghệ và dữ liệu làm nền tảng.
Phân loại rủi ro được xác lập dựa trên tác động đến sức khỏe, môi trường, khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng, cảnh báo quốc tế và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước. Luật cũng quy định rõ nguyên tắc hậu kiểm, bảo đảm sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong tổ chức thực hiện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đồng chí Lãnh đạo của Quốc hội chụp ảnh lưu niệm với Tổ soạn thảo tại hội trường.
Rõ trách nhiệm, một sản phẩm – một đầu mối quản lý
Luật sửa đổi cũng làm rõ cơ chế phân công, phân cấp trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Theo đó, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước; Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan đầu mối. Mỗi sản phẩm, hàng hóa chỉ do một bộ, ngành chủ trì quản lý, nhằm tránh chồng chéo và tăng hiệu quả điều hành.
Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong quản lý
Lần đầu tiên, Luật quy định xây dựng một nền tảng số quốc gia duy nhất để quản lý chất lượng các sản phẩm, hàng hóa có rủi ro trung bình và cao. Đây sẽ là công cụ chính thức phục vụ tác nghiệp, kê khai, giám sát và phản ánh từ người dân.
Đồng thời, Luật cũng thiết lập khung pháp lý cho phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) gồm tiêu chuẩn, đo lường, đánh giá sự phù hợp và kiểm tra; nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong nước, đẩy mạnh sự thừa nhận của quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ toàn cầu. Hạ tầng này sẽ được xây dựng trên nền tảng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, kết nối dữ liệu giữa các cơ quan quản lý, hải quan, người tiêu dùng và hệ thống cảnh báo quốc tế.
Tăng cường quản lý hàng hóa trên nền tảng số, nâng cao bảo vệ người tiêu dùng
Trước xu thế phát triển của thương mại điện tử, Luật đã bổ sung quy định riêng về quản lý chất lượng hàng hóa kinh doanh trên nền tảng số. Theo đó, người bán phải công khai trung thực thông tin về chất lượng sản phẩm; nền tảng trung gian có trách nhiệm kiểm tra, xử lý hàng hóa vi phạm và tiếp nhận phản ánh, khiếu nại từ người tiêu dùng.
Luật cũng hoàn thiện chế tài xử lý vi phạm, công khai các hành vi gian dối về chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, đặc biệt là trên môi trường số.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng và đoàn Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia bên hành lang Quốc hội.
Hỗ trợ doanh nghiệp và tăng cường giám sát xã hội
Một điểm mới đáng chú ý là việc bổ sung các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao năng lực xuất khẩu, đặc biệt trong việc xây dựng tiêu chuẩn quốc tế, thử nghiệm, chứng nhận và áp dụng công cụ quản lý chất lượng tiên tiến.
Luật cũng mở rộng vai trò của các tổ chức xã hội, nghề nghiệp trong việc bảo vệ người tiêu dùng, thông qua khảo sát độc lập, thử nghiệm và phối hợp kiểm tra chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường.
Tư duy quản trị mới: Linh hoạt, minh bạch và dựa trên dữ liệu
Với cách tiếp cận mới, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi thể hiện sự chuyển hướng rõ rệt trong tư duy lập pháp: từ quản lý hành chính cứng nhắc sang quản trị rủi ro, từ khuyến khích sang chế tài hợp lý, từ tiền kiểm sang hậu kiểm dựa trên dữ liệu và công nghệ số.
Luật không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, mà còn bảo đảm tính minh bạch, công bằng trên thị trường, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việc thông qua Luật này thể hiện quyết tâm đổi mới thể chế, thúc đẩy phát triển bền vững, hội nhập quốc tế sâu rộng và xây dựng một xã hội tiêu dùng có trách nhiệm./.
Nguồn: https://mst.gov.vn/doi-moi-phuong-thuc-quan-ly-chat-luong-san-pham-hang-hoa-buoc-chuyen-manh-me-trong-luat-vua-duoc-quoc-hoi-thong-qua-197250619165452305.htm
Bình luận (0)