Đổi mới, sáng tạo từ lớp học để nâng cao chất lượng giáo dục

Nhiều hoạt động chuyển đổi số, các mô hình dạy học mới và những thay đổi về phương pháp đã mang lại sự chuyển biến rõ rệt trong chất lượng giáo dục của nhà trường. Điểm chung của toàn bộ hành trình ấy là định hướng xuyên suốt: Đặt học sinh làm trung tâm và xem đổi mới là động lực để nâng cao hiệu quả học tập.

Nhằm hiểu rõ hơn về quá trình này, phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại đã có cuộc trao đổi với bà Lê Thị Thoa, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thuận Kiều (phường Đông Hưng Thuận, TPHCM).

- Thưa bà, tinh thần đổi mới sáng tạo tại Trường Tiểu học Thuận Kiều được thể hiện ra sao và nhà trường đã tập trung vào những hướng nào để tạo nên các chuyển biến tích cực trong dạy học?

- Với tôi, đổi mới không nhất thiết phải là điều gì thật lớn lao. Đổi mới chỉ có ý nghĩa khi nó giúp học sinh học tốt hơn, tự tin hơn và tham gia tích cực hơn vào hoạt động học tập. Tôi luôn nhắc giáo viên rằng mỗi cải tiến, dù nhỏ, cũng cần hướng đến lợi ích của học sinh. Khi giáo viên mạnh dạn thử nghiệm, điều chỉnh phương pháp và nhìn thấy học sinh tiến bộ, sự đổi mới ấy trở thành động lực để họ tiếp tục cố gắng.

Tiết học của học sinh Trường Tiểu học Thuận Kiều.

Để tạo nên chuyển biến rõ rệt, nhà trường tập trung vào ba trụ cột quan trọng.

Trụ cột đầu tiên là tăng trải nghiệm thực tiễn trong giờ học. Giáo viên tổ chức hoạt động nhóm, dự án nhỏ, thảo luận, trò chơi học tập để giúp tiết học sinh động hơn. Điều này không chỉ làm học sinh hứng thú mà còn giúp các em phát triển tư duy độc lập và khả năng giao tiếp.

Trụ cột thứ hai là xây dựng văn hóa công nghệ. Chúng tôi khuyến khích giáo viên sử dụng các công cụ số để trực quan hóa bài học, đồng thời rèn kỹ năng tra cứu, trình bày và phản biện cho học sinh. Học sinh được tiếp cận với công nghệ một cách tự nhiên và đúng mức, không lạm dụng nhưng cũng không thiếu những công cụ cần thiết cho thời đại mới.

Trụ cột thứ ba là phát triển năng lực cảm xúc xã hội. Đây là yếu tố mà tôi đặc biệt quan tâm. Học sinh được hướng dẫn cách bày tỏ suy nghĩ, lắng nghe người khác, xử lý mâu thuẫn và xây dựng mối quan hệ tích cực. Một môi trường học tập lành mạnh luôn bắt đầu từ việc học sinh cảm thấy an toàn và được tôn trọng.

- Đổi mới thường khiến giáo viên chịu nhiều áp lực. Vậy nhà trường đã hỗ trợ thầy cô như thế nào để triển khai hiệu quả?

- Giáo viên chỉ có thể sáng tạo khi họ cảm thấy an toàn và được hỗ trợ đúng lúc. Vì vậy, trong thời gian nghỉ hè, nhà trường đã tổ chức hơn 20 chuyên đề tập huấn chuyên môn với nội dung rất phong phú. Trong số đó, nhiều chuyên đề hướng đến ứng dụng AI và chuyển đổi số như thiết kế bài giảng E-Learning, sử dụng hệ thống LMS360, ứng dụng Gamma AI, Canva, Plickers, hay kỹ thuật tạo video từ công cụ AI.

Chúng tôi cũng tập huấn về STEM, tư duy ngược, học qua trải nghiệm, giáo dục công dân số, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tham vấn học đường và kỹ năng ứng dụng bảng tương tác thông minh.

Trường Tiểu học Thuận Kiều áp dụng mô hình “Tiết học mở” với các hình thức đa dạng.

Các chuyên đề được thiết kế theo hướng thực hành, giúp giáo viên áp dụng ngay vào công việc. Quan trọng hơn, chúng tôi tạo môi trường chia sẻ, nơi giáo viên được quan sát lớp của nhau và cùng rút kinh nghiệm. Khi giáo viên cảm nhận được sự tôn trọng và đồng hành từ phía nhà trường, họ sẽ mạnh dạn đổi mới và không còn lo lắng khi thử nghiệm các phương pháp mới.

- Việc đổi mới có gây quá tải cho học sinh tiểu học, nhất là với những em ở khối nhỏ?

- Đây là vấn đề chúng tôi luôn cân nhắc kỹ lưỡng. Đổi mới phải phù hợp với từng độ tuổi và khả năng tiếp nhận của học sinh. Với khối 1 và 2, giáo viên chỉ tổ chức những hoạt động nhẹ nhàng như quan sát, kể lại điều đã thấy. Những yêu cầu phức tạp hơn như làm sản phẩm hay thuyết trình nhóm chỉ phù hợp với khối 4 và 5. Chúng tôi tuyệt đối không so sánh học sinh, không ép buộc các em phải tham gia những hoạt động quá sức. Khi học sinh cảm thấy thoải mái, tự nguyện tham gia thì hiệu quả sẽ đến một cách tự nhiên.

- Năm học 2025–2026, Hội thi “Giáo viên tiên phong đổi mới và chuyển đổi số” được xem là điểm nhấn của nhà trường. Bà đánh giá thế nào về vai trò của hội thi này?

- Hội thi là cơ hội để nhìn lại hành trình tập huấn và đổi mới của giáo viên. Chúng tôi muốn xem thầy cô đã ứng dụng kiến thức mới như thế nào, có sáng kiến gì thêm và có giải pháp nào phù hợp với thực tế lớp học. Chủ đề hội thi năm nay là “Sáng tạo không gian - Đột phá phương pháp - Chủ động công nghệ”.

Học sinh Trường Tiểu học Thuận Kiều hào hứng trong giờ học.

Vòng 1 tập trung vào thiết kế bài giảng số tích hợp E-Learning và AI. Vòng 2 đánh giá trực tiếp tiết dạy trên lớp, từ cách tổ chức không gian, phương pháp đến mức độ tương tác và hiệu quả tiếp thu của học sinh. Hội thi không chỉ là cuộc đánh giá mà còn là dịp để phát hiện mô hình hay, tôn vinh giáo viên có đóng góp nổi bật và nhân rộng trong toàn trường.

- Bà kỳ vọng gì qua hội thi và những hoạt động đổi mới trong thời gian tới?

- Tôi mong giáo viên luôn giữ được tinh thần học hỏi, chủ động công nghệ và nhiệt huyết với nghề. Nhà trường sẽ tiếp tục phát triển các câu lạc bộ theo sở thích, tăng hoạt động đọc sách và mở rộng các không gian sáng tạo để học sinh thử nghiệm ý tưởng. Mỗi đổi mới của giáo viên chỉ thật sự có ý nghĩa khi học sinh tiến bộ, tự tin và vui khi đến trường. Đó chính là điều chúng tôi hướng đến trong mọi hoạt động.

- Trân trọng cảm ơn bà.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/doi-moi-sang-tao-tu-lop-hoc-de-nang-cao-chat-luong-giao-duc-post756086.html