Sáng 5/11, tại trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội) diễn ra Hội thảo “Giáo dục và truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học”. Hội thảo do Báo Giáo dục và Thời đại (Bộ GD&ĐT) phối hợp Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức.
Mỗi bài giảng đều có thể trở thành “liều vaccine”
Tại hội thảo, nhà báo Triệu Ngọc Lâm - Tổng Biên tập Báo Giáo dục và Thời đại khẳng định, Hội thảo “Giáo dục và truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học” không chỉ là một trong chuỗi sự kiện chuyên môn, mà còn là lời cam kết mạnh mẽ của ngành giáo dục đối với sức khỏe, đạo đức và tương lai của thế hệ trẻ Việt Nam.
“Cuộc chiến chống thuốc lá không thể chỉ dựa vào y học hay pháp luật mà còn phải là cuộc chiến của ý thức, tri thức và nhân cách. Ở đó, giáo dục và truyền thông là hai mũi nhọn quan trọng nhất. Môi trường học đường không chỉ là nơi dạy chữ, mà còn là nơi trồng người. Mỗi thầy cô không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn là tấm gương sống, là người truyền cảm hứng về lối sống lành mạnh, trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Chính vì vậy, truyền thông giáo dục phòng, chống tác hại thuốc lá trong trường học không đơn thuần là tuyên truyền, mà là một quá trình gieo mầm giá trị sống giúp học sinh hiểu, tin tưởng”, ông Lâm nói.
Tổng Biên tập Báo Giáo dục và Thời đại nhấn mạnh: "Ngành giáo dục giữ một vị trí đặc biệt trong cuộc chiến phòng, chống tác hại của thuốc lá, không chỉ là nơi trang bị tri thức, nhà trường còn là môi trường hình thành nhân cách và hành vi của con người. Mỗi bài giảng, mỗi hoạt động ngoại khóa, mỗi câu chuyện thầy cô kể… đều có thể trở thành "liều vaccine ý thức", giúp học sinh hiểu rõ tác hại của thuốc lá và biết cách tự bảo vệ mình..."
Ông Lâm cho biết thêm, thời gian qua đã có nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục xây dựng trường học không khói thuốc, lồng ghép nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào chương trình giảng dạy và tăng cường truyền thông qua báo chí, mạng xã hội. Tuy nhiên, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới ngày càng tinh vi, dễ tiếp cận học sinh, khiến công tác quản lý, giám sát trong nhà trường, đặc biệt ở bậc THPT và đại học, vẫn còn nhiều thách thức. Để công tác này đạt hiệu quả bền vững, ông Lâm tin tưởng: "Mỗi thầy cô cần trở thành một 'đại sứ truyền thông', lan tỏa lối sống lành mạnh, góp phần bảo vệ sức khỏe, trí tuệ và phẩm chất của thế hệ trẻ Việt Nam".
Đồng tình với quan điểm trên, ThS. BS Phan Thị Hải - Phó Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá nêu rõ: "Bảo vệ học sinh khỏi tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, luôn là mục tiêu trọng tâm của Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Thời gian qua, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) phối hợp với Bộ GD&ĐT và các địa phương triển khai nhiều hoạt động thiết thực: tổ chức hàng nghìn buổi truyền thông, biên soạn tài liệu, video, bài giảng, duy trì mô hình “Trường học không khói thuốc” và tập huấn kỹ năng lồng ghép nội dung phòng, chống thuốc lá cho giáo viên. Nhờ đó tỷ lệ hút thuốc ở thiếu niên giảm rõ rệt, song kết quả này đang bị đe dọa bởi sự gia tăng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.
"Trong thời gian tới, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ GD&ĐT và các cơ quan liên quan mở rộng truyền thông, hỗ trợ xây dựng tài liệu giảng dạy, đào tạo kỹ năng tuyên truyền cho giáo viên và nhân rộng mô hình 'Trường học không khói thuốc', hướng tới giúp học sinh, sinh viên tiếp cận thông tin chính xác, khoa học và gần gũi hơn", bà Hải nói.
Nhiều phương pháp sáng tạo trong công tác tuyên truyền trường học không khói thuốc
Từ thực tiễn triển khai mô hình “Trường học không khói thuốc”, ông Nguyễn Quang Minh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ, chia sẻ: “100% trường học trên địa bàn đã ban hành quy chế cấm hút thuốc trong khuôn viên, 100% học sinh, giáo viên ký cam kết thực hiện. Các hoạt động ngoại khóa, truyền thông về phòng, chống thuốc lá trở thành thường xuyên và có chiều sâu...
Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả và nhân rộng mô hình không khói thuốc học đường: Đổi mới thông điệp truyền thông, tập trung vào thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, tổ chức các chiến dịch sáng tạo như clip học sinh tự thực hiện, poster tương tác, phát thanh dưới cờ, livestream... ; Phát huy vai trò giáo viên chủ nhiệm và học sinh tuyên truyền viên, mỗi lớp có “Đại sứ môi trường học đường không khói thuốc”, phối hợp cùng giáo viên để phát hiện sớm, phản ánh và lan tỏa hành động; Phối hợp liên ngành để kiểm soát nguồn cung quanh trường học, kết nối với Công an, Quản lý thị trường, Y tế để ngăn chặn việc bán thuốc lá điện tử gần trường và trên mạng; Thiết lập chỉ số “Không khói thuốc” trong trường học, theo dõi cam kết, hoạt động ngoại khóa, vi phạm, học sinh vận động người thân bỏ thuốc… để đánh giá và khen thưởng định kỳ.
Không chỉ Phú Thọ, nhiều trường học khác cũng đang đổi mới hình thức truyền thông. Cô Phùng Thị Thu Trang – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Du (Thái Nguyên) thông tin về việc ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội và AI trong tuyên truyền phòng, chống thuốc lá tại học đường, thiết kế bài giảng số, sản phẩm truyền thông “made by teen”, giúp học sinh dễ tiếp cận, nhớ lâu hơn.
Tại Huế, thầy Cao Lê Quang – Trường THCS Đặng Văn Ngữ đã vận dụng giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống và phương pháp STEAM, tổ chức phiên tòa giả định, cuộc thi thiết kế poster, hay triển lãm tranh cổ động để học sinh vừa học, vừa làm tuyên truyền viên tích cực.
Tại Trường THCS Đống Đa (Hà Nội), để phòng chống thuốc lá, nhà trường đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông gần gũi như làm clip, vẽ tranh, phát động phong trào “Học sinh nói không với thuốc lá điện tử”, đồng thời phối hợp chặt chẽ với địa phương trong kiểm tra, giám sát. Theo cô Đào Thị Cúc, Phó Hiệu trưởng nhà trường, các hình thức tuyên truyền được thực hiện sinh động, nói bằng ngôn ngữ “tuổi teen” và duy trì thường xuyên bằng các hình thức sáng tạo, giúp nhà trường giữ vững danh hiệu “Trường lớp sạch khói” suốt nhiều năm qua.
Tại Hội thảo, thầy La Ngọc Duy - giáo viên Trường PTDT Nội trú THCS và THPT Na Hang (Tuyên Quang) cũng đã chia sẻ kinh nghiệm thiết kế tiết học hoặc hoạt động giáo dục về phòng chống thuốc lá hấp dẫn học sinh, giúp các em dễ tiếp nhận và nhớ lâu. Đồng thời để các hoạt động giáo dục phòng chống tác hại của thuốc lá trở nên gần gũi, dễ tiếp nhận và giúp học sinh nhớ kiến thức lâu hơn.
Để đạt được mục tiêu đó, thầy đã thiết kế một bộ gồm 4 tranh thông tin tóm tắt (Infographic) mang chủ đề “Phòng chống tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe tim mạch”. Bộ tranh này được làm dưới dạng file ảnh (PNG) với kích thước 1080 x 1350 px. Mục đích là để truyền tải thông tin khoa học về tác hại lên hệ tim mạch một cách ngắn gọn, trực quan và sinh động.
"Từ kinh nghiệm xây dựng bộ Infographic trên, tôi rút ra rằng để thiết kế một tiết học hoặc hoạt động giáo dục phòng chống thuốc lá hấp dẫn, giúp học sinh dễ tiếp thu và nhớ lâu, chúng ta cần tập trung vào ba nguyên tắc chính: Trực quan, Khoa học và Ứng dụng thực tế...", thầy La Duy Ngọc cho hay.
Trong tham luận “Thách thức thuốc lá: Cuộc chiến của thế hệ trẻ” của mình, cô giáo Phạm Kim Phúc (Trường THPT Phan Châu Trinh, (Đà Nẵng) đã giúp học sinh nhận diện các loại thuốc lá, cơ chế gây nghiện và tác hại đối với sức khỏe. Cô cũng đã triển khai nhiều hoạt động giáo dục sinh động như: Thí nghiệm "phổi thuốc lá" - sử dung một chai nhựa rỗng gắn điếu thuốc lá, bông gòn ở miệng, đốt thuốc và bóp chai mô phỏng quá trình hút; Phiên tòa giả định - tổ chức một phiên tòa giả định để xét xử hành vi hút thuốc là; Tổ chức cuộc thi thiết kế - infographic hoặc poste điện tử; Tích hợp vào môn học: long ghép nội dung về tác hại thuốc lá vào các môn như: Sinh học, Ngữ văn, giáo dục kinh tế pháp luật...
Nguồn: https://baophapluat.vn/giao-vien-nguoi-tao-nhung-lieu-vaccine-giup-hoc-sinh-bao-ve-minh-truoc-khoi-thuoc.html
![[Ảnh] Đà Nẵng: Hàng trăm người chung sức dọn dẹp tuyến đường du lịch huyết mạch sau bão số 13](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/07/1762491638903_image-3-1353-jpg.webp)
Bình luận (0)