Hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở

Tại nhiều xã, bản vùng cao Sơn La, mỗi khi có mâu thuẫn trong cộng đồng, người dân thường tìm đến tổ hòa giải. Nhờ đó, những vụ việc nhỏ không biến thành khiếu kiện lớn, những bức xúc được giải tỏa ngay từ ban đầu. Đó là kết quả đáng khích lệ của công tác hòa giải ở cơ sở được tỉnh Sơn La triển khai thực hiện.

Tại Sơn La, đội ngũ hòa giải viên đã tích cực tham gia hòa giải hiệu quả các vụ liên quan đến đất đai ngay từ cơ sở.

Tỉnh Sơn La hiện có hàng nghìn tổ hòa giải với những hòa giải viên tích cực hoạt động ở các bản, tiểu khu, tổ dân phố. Họ là những cán bộ hưu trí, người có uy tín trong cộng đồng, đảng viên và đoàn thể được người dân tin tưởng. Trong những năm qua, thấy rõ vai trò của công tác hòa giải ở cơ sở trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tỉnh đã có nhiều giải pháp, chính sách hỗ trợ, duy trì đội ngũ này. Gần đây, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 187/KH-UBND triển khai Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030” (Kế hoạch 187), cụ thể hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 315/QĐ-TTg, thể hiện quyết tâm trong việc nâng cao hiệu quả công tác hòa giải, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới.

Là một trong những tỉnh miền núi, có hơn 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, Sơn La luôn coi công tác hòa giải ở cơ sở là kênh quan trọng để giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn trong nhân dân. Nhiều năm qua, hàng nghìn vụ việc liên quan đến đất đai, hôn nhân, gia đình, tiểu thương, xích mích trong cộng đồng… đã được xử lý hiệu quả ngay từ cơ sở. Theo đó, tỷ lệ hòa giải thành công đạt hơn 80% mỗi năm, góp phần giảm áp lực cho cơ quan tư pháp, giữ gìn đoàn kết trong dân cư và ổn định địa bàn. Tuy nhiên, cùng với những kết quả đạt được, công tác hòa giải vẫn còn những hạn chế như đội ngũ hòa giải viên phần lớn kiêm nhiệm, không ít người lớn tuổi, kỹ năng vận dụng pháp luật còn hạn chế. Nhiều vụ việc mới phát sinh như tranh chấp tài sản, hợp đồng dân sự, môi trường… đòi hỏi họ phải có kiến thức pháp lý và kỹ năng mềm vững vàng hơn. Do vậy, việc ban hành Kế hoạch 187 là giải pháp kịp thời, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác dân vận, quản lý xã hội trong tình hình mới.

Theo kế hoạch, đến năm 2030, tỉnh Sơn La phấn đấu 100% tổ hòa giải được củng cố, kiện toàn đủ số lượng, cơ cấu, thành phần từ 80%-90% hòa giải viên được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng; 100% hòa giải viên được tiếp cận và sử dụng bộ tài liệu bồi dưỡng do Bộ Tư pháp ban hành. Đặc biệt, có ít nhất 10% tổ hòa giải được hỗ trợ chuyên môn từ luật sư, luật gia, thẩm phán, kiểm sát viên, lực lượng công an, quân đội; toàn tỉnh có tối thiểu 5% xã, phường đạt mô hình “cấp xã điển hình về hòa giải ở cơ sở”.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lò Châu Thỏa cho biết: Hằng năm, Sở và Ủy ban nhân dân các xã đã tổ chức các lớp bồi dưỡng, diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm, cấp phát tài liệu; đồng thời chú trọng thực hiện việc tài liệu tập huấn được số hóa, đăng tải trên cổng thông tin điện tử, mạng xã hội để hòa giải viên cơ sở dễ dàng tiếp cận, tự học. Thực hiện Kế hoạch 187, các sở, ngành được giao nhiệm vụ cụ thể phù hợp với chức năng, nhiệm vụ. Trong đó, Sở Tư pháp được giao làm cơ quan thường trực, chủ trì tổ chức các lớp tập huấn, biên soạn tài liệu, hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra và giám sát việc triển khai.

Điểm đáng chú ý của Kế hoạch 187 là chú trọng đổi mới nội dung và phương thức bồi dưỡng. Cụ thể, tỉnh Sơn La khuyến khích sự tham gia của đội ngũ luật sư, thẩm phán, kiểm sát viên, cán bộ pháp luật đã nghỉ hưu trong việc tư vấn, hỗ trợ chuyên môn cho các tổ hòa giải. Ngoài ra, tỉnh xác định rõ cùng với triển khai xây dựng đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở lớn mạnh thì các hoạt động khen thưởng, tôn vinh những hòa giải viên có nhiều đóng góp phải được thực hiện thường xuyên, coi đó là động lực để họ tiếp tục cống hiến, gắn bó với công việc đầy nhân văn này.

Bí thư Đảng ủy xã Mường Bang Phan Quý Dương cho biết: Hòa giải ở cơ sở không chỉ là một thiết chế pháp lý, mà còn là cầu nối giữa chính quyền với nhân dân, là phương thức phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội. Khi những mâu thuẫn nhỏ được giải quyết sớm, đúng luật và hợp tình, người dân thêm tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; trật tự xã hội được giữ vững; khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố.

Triển khai Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030”, tỉnh Sơn La đang từng bước xây dựng đội ngũ hòa giải viên vững vàng về bản lĩnh, giỏi về kỹ năng, tâm huyết với cộng đồng. Đó cũng chính là một trong những giải pháp quan trọng để xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ cơ sở, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển bền vững, vì hạnh phúc và bình yên của nhân dân.

Bài và ảnh: QUỐC TUẤN

Nguồn: https://nhandan.vn/hieu-qua-cong-tac-hoa-giai-o-co-so-post917875.html