Hội sách Frankfurt - hành trình kết nối và tầm nhìn Việt Nam đến năm 2030

Năm 2025, tại Hội sách Frankfurt lần thứ 77, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế với không gian sách có diện tích 100m², đặt tại Sảnh 5.1 - vị trí trung tâm thuận lợi trong khu triển lãm. Hơn 20 nhà xuất bản và tổ chức văn hóa tham dự, mang tới hơn 1.200 đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực.

Đoàn đại biểu Việt Nam tại Hội sách Frankfurt lần thứ 77, năm 2025.

Hội sách Frankfurt - "Thủ đô của ngành xuất bản thế giới" - từ lâu đã trở thành nơi hội tụ của tri thức và văn hóa nhân loại. Với lịch sử hơn nửa thiên niên kỷ, sự kiện thường niên này không chỉ là chợ bản quyền lớn nhất hành tinh mà còn là diễn đàn giao lưu, sáng tạo và đối thoại toàn cầu của các nhà xuất bản, tác giả, dịch giả và độc giả đến từ hơn 100 quốc gia.

Với Việt Nam, hành trình hiện diện tại Frankfurt những năm gần đây là một quá trình kiên trì, bền bỉ, từ vai trò của một quốc gia đến để quan sát, học hỏi đến vị thế tham dự tích cực, chủ động giới thiệu, kết nối và đóng góp cho không gian văn hóa đọc thế giới. Mỗi mùa hội sách là một bước tiến nhỏ, nhưng chắc chắn, trên con đường đưa sách Việt Nam đến gần hơn với bạn đọc quốc tế.

Đặc biệt, năm 2023 đánh dấu bước ngoặt khi Việt Nam trở thành một trong khoảng 40 quốc gia có chỉ dẫn "địa lý" tại Hội sách Frankfurt, được xác lập vị trí cố định và nhận diện thương hiệu quốc gia trong không gian triển lãm. Đây là sự ghi nhận quốc tế đối với những nỗ lực liên tục, bài bản và chuyên nghiệp của ngành xuất bản Việt Nam suốt nhiều năm qua.

Năm 2019, gian trưng bày của Việt Nam với chủ đề "Hà Nội - Thành phố vì hòa bình" đã tạo được ấn tượng mạnh, giới thiệu hơn 1.000 đầu sách và hình ảnh con người Việt Nam thân thiện, nhân văn tới bạn bè năm châu. Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, hội sách phải chuyển sang hình thức trực tuyến, nhưng các đơn vị xuất bản Việt Nam vẫn chủ động tham gia, thử nghiệm mô hình giao dịch bản quyền điện tử, học hỏi cách làm sách số và audiobook - mở đầu cho một giai đoạn hội nhập công nghệ mới.

Nhiều hoạt động sôi nổi được các nhà xuất bản tại Việt Nam giao lưu, hưởng ứng.

Năm 2022, chủ đề "Translation - Dịch thuật trong mọi chiều kích" khẳng định vai trò cầu nối của ngôn ngữ, đồng thời gợi mở cho Việt Nam một hướng đi bền vững: muốn sách Việt bước ra thế giới, cần đầu tư cho dịch thuật, bản quyền và biên tập theo chuẩn quốc tế. Từ đó, nhiều nhà xuất bản trong nước đã bắt đầu triển khai kế hoạch dịch, in song ngữ và giao lưu bản quyền thường niên.

Năm 2023 là cột mốc quan trọng. Hội sách Frankfurt kỷ niệm 75 năm thành lập, và Việt Nam chính thức được ghi nhận trên bản đồ gian hàng thế giới. Đoàn Việt Nam tham dự quy mô lớn nhất từ trước đến nay: gần 100 đại biểu, 4 gian trưng bày, hàng nghìn đầu sách đến từ các nhà xuất bản Kim Đồng, Trẻ, Chính trị quốc gia Sự thật; nhiều công ty, nhà sách tên tuổi, như Thái Hà, Nhã Nam, Đông A và các đơn vị phát hành lớn như Fahasa, Phương Nam...

Bên cạnh hoạt động trưng bày, Việt Nam còn có nhiều cuộc làm việc với các đối tác, như: Oxford, Cambridge, Springer... mở ra hướng hợp tác học thuật và bản quyền quốc tế. Cũng trong năm này, Thành phố Hồ Chí Minh mời Ban tổ chức Frankfurt tham dự Lễ hội Đường Sách, cho thấy tinh thần mở rộng hợp tác văn hóa giữa các địa phương Việt Nam với trung tâm xuất bản hàng đầu thế giới.

Nhà xuất bản Kim Đồng là một trong những đơn vị rất tích cực tham gia Hội sách.

Năm 2024, Việt Nam trở lại với chủ đề "Books - The Bridge of Culture" (Sách - Nhịp cầu văn hóa), mang hơn 1.000 đầu sách của 23 nhà xuất bản. Gian trưng bày được thiết kế đậm chất Việt, hòa quyện truyền thống và hiện đại, thu hút đông đảo khách tham quan. Đáng chú ý, Việt Nam và Ban tổ chức Frankfurt đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU), đặt nền móng cho việc trở thành Khách mời Danh dự (Guest of Honour) vào năm 2030 - một mục tiêu thể hiện tầm nhìn chiến lược của ngành xuất bản Việt Nam.

Năm 2025, tại kỳ Hội sách Frankfurt lần thứ 77, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế. Lễ khai mạc Không gian Sách Việt Nam diễn ra ngày 15/10 với sự tham dự của lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Xuất bản Việt Nam, Cục Xuất bản, In và Phát hành, Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội và Sở Văn hóa, Thể thao thành phố Hồ Chí Minh cùng đại diện các tổ chức xuất bản quốc tế và khu vực ASEAN.

Không gian Sách Việt Nam năm nay có diện tích 100m², đặt tại Sảnh 5.1 - vị trí trung tâm thuận lợi trong khu triển lãm. Hơn 20 nhà xuất bản và tổ chức văn hóa tham dự, mang tới hơn 1.200 đầu sách thuộc nhiều lĩnh vực: văn học, lịch sử, văn hóa, thiếu nhi, khoa học, sách số và audiobook.

Gần 100 đại biểu Việt Nam có mặt, thể hiện tinh thần chủ động và khát vọng hội nhập. Phát biểu tại buổi khai mạc, lãnh đạo đoàn Việt Nam nhấn mạnh tinh thần đối thoại, hợp tác và sáng tạo, coi Hội sách là biểu tượng của sáng tạo, đối thoại và hợp tác văn hóa, nơi các nền văn hóa gặp gỡ, lắng nghe và làm phong phú lẫn nhau, đồng thời, thể hiện khát vọng đưa Sách Việt Nam đến gần hơn với bạn đọc toàn cầu.

Hội sách Frankfurt 2025 có Philippines là khách mời danh dự với chủ đề "The imagination peoples the air" (Tưởng tượng làm nên không khí). Gian trưng bày của Philippines được thiết kế như một "quần đảo văn hóa" hình ảnh ẩn dụ về sự đa dạng ngôn ngữ, bản sắc và sức sống sáng tạo của Đông Nam Á.

Một phần không gian trưng bày của Việt Nam.

Nhiều chương trình mới được giới thiệu, trong đó có "Book-to-Screen Day" kết nối sách với điện ảnh; "Children’s Books in a Fragile World" bàn về vai trò của sách thiếu nhi trong thế giới nhiều biến động; khu trải nghiệm audiobook và podcast, cùng các sân khấu tác giả mở rộng cho công chúng.

Sự tham gia nổi bật của các quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam, cho thấy khu vực này đang trở thành "trung tâm tri thức mới" của thế giới xuất bản. Việt Nam, với vị trí đã được ghi nhận tại Frankfurt, đang dần khẳng định mình như một điểm đến văn hóa đáng chú ý, có lịch sử đọc lâu đời, có sức sáng tạo trẻ trung, và đang bước đi bằng những chiến lược bài bản.

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành khách mời danh dự vào năm 2030, ngành xuất bản Việt Nam cần chuẩn bị toàn diện. Trước hết là xây dựng Chiến lược quốc gia về xuất bản quốc tế, lựa chọn những tác phẩm tiêu biểu để dịch và quảng bá; thành lập Quỹ dịch thuật và quảng bá sách Việt Nam hỗ trợ các dự án chuyển ngữ, in ấn, phổ biến ở nước ngoài; đồng thời khuyến khích dịch ngược, đưa tác phẩm thế giới về Việt Nam, tạo môi trường song hành giữa tiếp nhận và lan tỏa tri thức.

Cùng với đó, cần chú trọng đào tạo nhân lực xuất bản quốc tế: đội ngũ dịch giả, biên tập viên, chuyên gia bản quyền và truyền thông chuyên nghiệp. Việc hợp tác với các trường đại học, viện văn hóa và hiệp hội xuất bản châu Âu sẽ giúp Việt Nam hình thành thế hệ làm sách mới - hiểu văn hóa Việt, giỏi ngôn ngữ quốc tế và có tư duy toàn cầu.

Lĩnh vực sách lịch sử Việt Nam thu hút bạn đọc quốc tế.

Chuyển đổi số cũng là yếu tố không thể thiếu. Cần xây dựng nền tảng bản quyền điện tử quốc gia, phát triển e-book, audiobook, ứng dụng đọc thông minh, đồng thời kết hợp công nghệ mới như AR/VR trong thiết kế gian hàng để biến sách thành trải nghiệm văn hóa hấp dẫn.

Công tác truyền thông quốc tế cũng cần được đầu tư mạnh mẽ. Một chiến dịch quảng bá tầm quốc gia, với khẩu hiệu "Vietnam - The Land of Stories" (Việt Nam - Miền đất của những câu chuyện), có thể trở thành dấu ấn thương hiệu cho Việt Nam tại Frankfurt, thể hiện tinh thần kể chuyện, sáng tạo và bản sắc dân tộc trong kỷ nguyên số.

Nhìn lại chặng đường từ 2019 đến 2025, Việt Nam đã chuyển mình rõ rệt, từ một người quan sát bên lề đến một thành viên tích cực và có đóng góp thực chất trong dòng chảy văn hóa xuất bản quốc tế. Khi cánh cửa Frankfurt mở ra vào năm 2030, Việt Nam sẽ mang đến những cuốn sách và đặc biệt hơn là những câu chuyện về con người, văn hóa, tri thức và khát vọng hội nhập. Đó là hành trình của một dân tộc yêu chữ, trọng học và biết lan tỏa tri thức - một Việt Nam đang tiến gần hơn tới thế giới bằng bản sắc và trí tuệ của chính mình.

Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành

Nguồn: https://nhandan.vn/hoi-sach-frankfurt-hanh-trinh-ket-noi-va-tam-nhin-viet-nam-den-nam-2030-post918394.html