Hợp lực vì nền nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững

(Chinhphu.vn) - Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh, hiện đại và hướng tới Net Zero 2050, các sáng kiến hợp tác công - tư đang trở thành động lực quan trọng giúp nông dân tiếp cận tiến bộ khoa học, giảm phát thải, nâng cao năng suất và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Giải pháp Pronutiva thực tế ở Tây Ninh - Ảnh: UPL

Là quốc gia chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong sản xuất nông nghiệp như mưa lũ, hạn hán, sâu bệnh, và suy thoái đất. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng nông sản và thu nhập của nông dân.

Trước thực tế đó, các sáng kiến hợp tác công – tưgiữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và đối tác quốc tế đã và đang mang lại những giải pháp thiết thực nhằm quản lý hiệu quả sâu bệnh, tài nguyên đất, nước, dinh dưỡng; đồng thời hỗ trợ nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học, thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu theo định hướng của Chính phủ.

Một trong những điển hình tiêu biểu là mô hình do hiệp hội CropLife Việt Nam triển khai cùng 8 công ty thành viên (là Bayer, Corteva, BASF, FMC, Nufarm, Sumitomo Chemical, Syngenta, UPL) thể hiện cam kết đồng hành lâu dài cùng Chính phủ Việt Nam trong phát triển nông nghiệp có trách nhiệm. Với mục tiêu hỗ trợ hơn 25 triệu nông dân tiếp cận và ứng dụng hiệu quả các giải pháp khoa học - công nghệ, CropLife hướng tới việc nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giảm phát thải và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Không chỉ giới thiệu các công nghệ tiên tiến, CropLife Việt Nam còn là cầu nối hợp tác đa bên giữa doanh nghiệp - cơ quan quản lý - đối tác quốc tế, nhằm lan tỏa mô hình nông nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường, góp phần hiện thực hóa mục tiêu của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, hướng tới phát thải ròng bằng "0" (Net Zero 2050). Trong năm 2024, Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Hiệp hội CropLife Việt Nam đã triển khai chương trình "Khung Quản lý thuốc bảo vệ thực vật bền vững" (SPMF) giai đoạn 2023-2028. Đây là sáng kiến công - tư tiêu biểu, hướng đến việc quản lý, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Chương trình đã ghi dấu nhiều kết quả nổi bật như: Lần đầu tiên, lớp tập huấn do cơ quan nhà nước chủ trì đã đào tạo và cấp chứng nhận cho hơn 30 cán bộ khảo nghiệm về vận hành drone, với sự hỗ trợ kỹ thuật từ công ty AgriDrone; Phát hành tài liệu và video Hướng dẫn an toàn phun thuốc BVTV bằng UAV/Drone tại Việt Nam; Chương trình tập huấn tại Đồng Tháp bước sang năm thứ 3, giúp nông dân áp dụng biện pháp bảo vệ thực vật an toàn, nâng cao giá trị nông sản và giảm rủi ro môi trường.

Cùng với đó chương trình đã xây dựng nền tảng tập huấn trực tuyến, giúp nông dân, đại lý trên cả nước có thể học hỏi mọi lúc, mọi nơi; Lần đầu tiên Việt Nam tổ chức Hội nghị quốc tế về quản lý bao gói thuốc BVTV, quy tụ hơn 120 chuyên gia trong và ngoài nước, góp phần cập nhật xu hướng và kinh nghiệm quốc tế.

Những kết quả này khẳng định hiệu quả của mô hình hợp tác công - tư trong lĩnh vực bảo vệ thực vật, đồng thời nâng cao năng lực quản lý, thúc đẩy tăng trưởng xanh và khuyến khích ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp.

Ông Panda Tanaya Ranjan, Tổng Giám đốc UPL Việt Nam (phía phải ảnh), trực tiếp đến thăm và trò chuyện với nông dân tại đồng ruộng - Ảnh: UPL

Chung tay vì tương lai nông nghiệp Việt Nam

Một trong những dự án tiêu biểu của công ty thành viên CropLife là "Canh tác lúa bền vững hướng đến tương lai - Bayer ForwardFarming", được triển khai từ tháng 9/2023 tại Đồng bằng sông Cửu Long. Dự án do Bayer phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Viện Lúa ĐBSCL, IRRI và nhiều doanh nghiệp trong chuỗi giá trị lúa gạo thực hiện, nhằm góp phần vào Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp của Việt Nam.

Kết quả thực tế cho thấy, mô hình đã mang lại tác động tích cực cả về môi trường và kinh tế: Giảm 24,7% lượng phát thải khí nhà kính so với canh tác truyền thống; Tiết kiệm 50% lượng nước tưới và giảm 30–50% phân đạm, tối ưu hóa chi phí đầu vào; Năng suất tăng 13,5%, lợi nhuận tăng từ 13,1–54,9%, giúp nông dân cải thiện thu nhập rõ rệt; Sản phẩm liên tục đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của EU trong 5 vụ liên tiếp.

Đến nay, mô hình đã mở rộng sang An Giang, Kiên Giang và ghi nhận kết quả tích cực trong vụ Đông Xuân 2024-2025. Đặc biệt, hơn 4.500 hộ nông dân đã được tập huấn và tham quan mô hình, nâng cao năng lực sản xuất và nhận thức về nông nghiệp bền vững.

Tại Tây Ninh, UPL Việt Nam triển khai mô hình Pronutiva - chương trình tích hợp sinh học kết hợp giữa giải pháp sinh học và hóa học, mang lại hiệu quả rõ rệt trong canh tác lúa.

Với sự phối hợp của Sở NN&PTNT Tây Ninh, Chi cục Bảo vệ Thực vật và nông dân địa phương, mô hình đã giúp giảm chi phí sản xuất 1-1,5 triệu đồng/ha, đồng thời tăng năng suất 500-700 kg/ha.

Anh Nguyễn Văn Đô (xã Vĩnh Bình, Tây Ninh) chia sẻ: "Trước đây, tôi canh tác theo cách truyền thống, chi phí cao mà năng suất không ổn định. Sau khi áp dụng Pronutiva, chi phí giảm, năng suất tăng lên 5,8 tấn/ha, thu nhập đạt tới 19 triệu đồng/ha".

Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, Pronutiva còn chú trọng đào tạo nông dân và chia sẻ kiến thức canh tác hiện đại. Các buổi tập huấn, hội thảo đồng ruộng đã giúp nông dân dần chuyển từ tư duy "sản xuất nông nghiệp" sang "kinh doanh nông nghiệp", hướng đến phát triển bền vững.

Từ các mô hình hợp tác của SPMF, Bayer ForwardFarming, UPL Pronutiva, có thể thấy rõ sự đồng thuận giữa CropLife Việt Nam và các công ty thành viên trong việc đồng hành cùng nông dân, thúc đẩy chuyển đổi xanh.

Dù được triển khai ở các vùng, cây trồng và quy mô khác nhau, tất cả đều hướng tới mục tiêu chung là giúp nông dân tiếp cận giải pháp khoa học tiên tiến, nâng cao năng suất, thu nhập và chất lượng nông sản. Mục tiêu quan trọng được hướng tới nữa là giảm phát thải và bảo vệ môi trường, đóng góp thiết thực vào mục tiêu Net Zero 2050 của Việt Nam.

"Nông nghiệp bền vững không chỉ là câu chuyện của người nông dân, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội - từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến các tổ chức quốc tế. Hợp lực hôm nay chính là nền tảng cho tương lai xanh của nông nghiệp Việt Nam", đại diện CropLife Việt Nam nhấn mạnh.

Đỗ Hương

Nguồn: https://baochinhphu.vn/hop-luc-vi-nen-nong-nghiep-xanh-hien-dai-va-ben-vung-102251107112919313.htm