Iceland: Những cánh đồng hoa tím tuyệt đẹp đang đe dọa hệ sinh thái bản địa

Hoa lupin Nootka, được du nhập vào Iceland những năm 1940 để phục hồi những vùng đất đai bị hư hại, giờ đây lại đang hoành hành khắp hòn đảo, đe dọa các loài bản địa của nó.

Theo The Guardian, chỉ đến khi những vùng đất rộng lớn của Iceland bắt đầu chuyển sang màu tím, chính quyền mới nhận ra họ đã phạm sai lầm. Lúc đó thì đã quá muộn.

Hoa lupin Nootka, vốn là loài thực vật bản địa của vùng Alaska, Mỹ, đã phủ kín các bờ vịnh hẹp, vươn những tua cuốn qua đỉnh núi và bao phủ các cánh đồng dung nham, đồng cỏ và các khu bảo tồn của Iceland

Kể từ khi xuất hiện vào những năm 1940, loài hoa này đã tình cờ trở thành biểu tượng quốc gia. Hàng đoàn du khách và người dân địa phương tạo dáng chụp ảnh trên những cánh đồng hoa tím ngắt vào tháng 6 và tháng 7, say mê trước những cánh hoa hình nón mỏng manh bao phủ hòn đảo Bắc Đại Tây Dương này.

“Khách du lịch rất thích cảnh tượng này. Họ thay đổi thời gian đến để ngắm hoa lupin. Hoa lupin đã trở thành một phần hình ảnh của Iceland, đặc biệt là vào mùa Hè,” Leszek Nowakowski, một nhiếp ảnh gia gần Reykjavik, chia sẻ.

Nhưng bất chấp cuộc đua chụp ảnh mỗi mùa Hè, người dân Iceland lại có những ý kiến trái chiều về loài hoa này - và các nhà khoa học ngày càng lo ngại rằng chúng gây ra mối đe dọa đối với hệ sinh thái bản địa.

Loài hoa lupin được du nhập lần đầu tiên nhằm mục đích giữ cho vùng đất núi lửa sẫm màu của đất nước này không bị xói mòn. Gió và mưa dữ dội đã cuốn một lượng lớn đất ra Đại Tây Dương mỗi năm - một vấn đề vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, với 40% diện tích đất còn lại hiện được phân loại là bị thoái hóa đáng kể.

Những bông hoa màu tím xanh là ý tưởng của Hákon Bjarnason, kiểm lâm trưởng của Iceland vào cuối Thế chiến thứ hai, người đã nhìn thấy chúng trong một chuyến đi đến Alaska.

Ông tin rằng loài cây này có thể ngăn chặn sự xói mòn đất bằng cách phục hồi đất và cố định nitơ vào lòng đất. Nhiều người hy vọng rằng một ngày nào đó, chất lượng đất sẽ đạt đến mức cho phép rừng trên đảo phục hồi.

Hiện nay, hầu hết các nhà khoa học Iceland đều đồng ý rằng cuộc thí nghiệm đã đi quá xa. Theo đánh giá vệ tinh gần đây nhất năm 2017, loài hoa lupin chỉ chiếm 0,3% diện tích Iceland, nhưng nó được phân loại là loài xâm lấn và tiếp tục lan rộng khắp đảo với tốc độ nhanh chóng mà không cần sự can thiệp của con người, lấn át các loài thực vật và cỏ bản địa.

Các nhà khoa học dự đoán độ phủ của loài hoa lupin sẽ tăng gấp ba lần vào lần đánh giá tiếp theo vào năm 2027, do khí hậu ấm lên. Trong những năm tới, một nghiên cứu ước tính rằng loài này có thể phát triển và bao phủ gần một phần sáu diện tích Iceland.

"Lịch sử của hoa lupin ở Iceland là một câu chuyện về những ý định tốt đẹp và những hậu quả không ngờ tới," Pawel Wasowicz, giám đốc thực vật học tại Viện Khoa học Tự nhiên, cho biết.

"Trở lại năm 1945, không ai biết về các loài xâm lấn. Thuật ngữ này không tồn tại. Không ai có ý niệm về biến đổi khí hậu. Bạn có thể nhận được các gói hạt giống miễn phí tại các trạm xăng để gieo hạt. Đó là cách cuộc xâm lược bắt đầu. Họ nghĩ rằng đó sẽ là một giải pháp giúp giải quyết vấn đề của họ, nhưng nó đã lan rộng hơn nhiều so với dự kiến," ông nói. Và chính quyền Iceland không có nỗ lực nghiêm túc nào để kiểm soát sự lây lan của loài hoa này trên toàn quốc.

Tuy nhiên, nhiều người Iceland đã “phải lòng” loài hoa này và sự bùng nổ sắc tím mùa Hè không ngừng lan rộng. Những cánh đồng hoa lupin đã trở thành phông nền lý tưởng cho các cặp đôi mới cưới địa phương tạo dáng dưới ánh nắng Hè.

Một số người thậm chí còn tạo ra những nhóm trên Facebook kêu gọi phát triển loại hoa này, bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm kiểm soát loài hoa xâm lấn này.

“Vì quá đẹp nên nó thường được các công ty du lịch sử dụng trong các quảng cáo cho đất nước,” Guðrún Óskarsdóttir, một nhà sinh thái học thực vật đang nghiên cứu về tác động của loài cây này tại miền đông Iceland, cho biết.

Những người yêu thích cây lupin cho rằng nó đã giúp tái tạo thảm thực vật theo thời gian, đúng như Bjarnason mong muốn khi ông mang nó về từ Alaska.

Có tới 40% diện tích Iceland được bao phủ bởi rừng khi người Viking đến vào thế kỷ thứ chín, nhưng hơn một thiên niên kỷ nạn phá rừng và chăn nuôi cừu đã dẫn đến tình trạng sa mạc hóa đáng kể. Những người ủng hộ cho rằng cây lupin đang giúp ích. Nhưng Óskarsdóttir cho biết mọi chuyện không đơn giản như vậy.

“Việc tái tạo thảm thực vật trên đất bằng cây lupin cũng giống như dùng đá để chữa đau răng. Nó sẽ hiệu quả, nhưng rất có thể bạn sẽ làm hỏng rất nhiều thứ khác vốn không bị hư hại ngay từ đầu,” bà nói, giải thích rằng sự lan rộng của cây lupin ở một số vùng núi, lấn át các loài thực vật bản địa, đã được chứng minh là có liên quan đến một số trường hợp lở đất do ảnh hưởng đến độ bền của đất.

Tại những khu vực đầu tiên trồng hoa lupin ở miền nam Iceland, lớp rêu bên dưới hoa đã phát triển đến mức hoa mất khả năng sinh sản, nhường chỗ cho các loài thực vật bản địa.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết quá trình này chỉ diễn ra ở một số vùng của Iceland, đồng nghĩa với việc hoa lupin sẽ tiếp tục lan rộng và chiếm ưu thế.

Hiện tại, các nhà khoa học cho rằng đã quá muộn để diệt trừ loài hoa này. Thay vào đó, lựa chọn tốt nhất có lẽ chỉ là ngăn chặn chúng khỏi một số khu vực đa dạng sinh học quý giá nhất./.

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/iceland-nhung-canh-dong-hoa-tim-tuyet-dep-dang-de-doa-he-sinh-thai-ban-dia-post1081293.vnp